Chuyển đổi số trong nông nghiệp: Tạo dữ liệu lớn cho sản xuất, minh bạch xuất xứ

Nhằm từng bước xây dựng cơ sở dữ liệu hoàn chỉnh, minh bạch xuất xứ, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng tiên tiến, ngành nông nghiệp bắt đầu triển khai chuyển đổi số. Chương trình này được kỳ vọng giúp nông nghiệp phát triển bền vững hơn.

 Chuyển đổi số là tất yếu

Đến nay, tại Bình Định, nông dân đã áp dụng thiết bị hiện đại, công nghệ tiên tiến tại một số lĩnh vực, công đoạn trong sản xuất nông nghiệp như: Dùng máy bay không người lái (drone) để gieo sạ, phun thuốc, theo dõi diễn biến cây trồng; ứng dụng công nghệ blockchain vào hoạt động quản lý hệ thống chuồng trại chăn nuôi; cho phép truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản, sản phẩm OCOP qua mã QR và đặc biệt là trong quan trắc thủy văn, cảnh báo thiên tai… Dù mới ở bước đầu song điều có thể khẳng định là chuyển đổi số là tất yếu, nhằm nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm, bắt kịp xu thế thời đại.

Nông sản Bình Định truy xuất nguồn gốc bằng mã QR. Ảnh: THU DỊU

Từ đầu năm đến nay, Sở NN&PTNT triển khai hàng loạt mục việc để phục vụ công tác chuyển đổi số của ngành. Đối với lĩnh vực trồng trọt, hiện toàn ngành triển khai thu thập thông tin truy xuất nguồn bằng mã QR cho rau an toàn hợp chuẩn VietGAP nhãn hiệu Lá lành của HTXNN Phước Hiệp và HTXNN Thuận Nghĩa; bưởi, chè Gò Loi Hoài Ân; tinh dầu dừa và bánh tráng nước dừa của HTXNN Hoài Thanh Tây…

Cùng với đó, trong trồng trọt, ngành nông nghiệp sử dụng phần mềm trong quản lý dữ liệu về bảo vệ thực vật, quản lý dịch bệnh hại. Trong chăn nuôi, phần mềm quản lý dịch bệnh từ trang trại đến bàn ăn sử dụng công nghệ blockchain đã phát huy ngay hiệu quả tích cực. Các ứng dụng theo dõi diễn biến rừng FRMS, công nghệ GIS nhằm cập nhật báo cáo và đồng bộ dữ liệu, phát hiện nhanh các điểm cháy rừng trên địa bàn tỉnh đã hỗ trợ ngành lâm nghiệp quản lý, kiểm soát, tầm soát và giám sát diễn biến rừng trên toàn thời gian.

Đặc biệt sau nhiều năm đầu tư, hiện ở lĩnh vực quan trắc thủy văn, cảnh báo thiên tai, hệ thống gần 70 trạm quan trắc mưa tự động, 32 trạm quan trắc mực nước tự động trên các lưu vực sông, hồ chứa của tỉnh đã cung cấp dữ liệu liên tục, là cơ sở rất quan trọng để xây dựng các kịch bản ứng phó thiên tai. Hiện nay, Sở NN&PTNT đang phối hợp với Sở TT&TT và VNPT xây dựng phần mềm về phòng chống thiên tai của tỉnh.

Ngoài ra, Sở NN&PTNT phối hợp với Sở Công Thương và Sở TT&TT xây dựng kênh thông tin cho các sản phẩm được đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh; hỗ trợ đưa các sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử Postmart và Voso. Phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai kết nối cơ sở dữ liệu phục vụ người dân, DN thực hiện các dịch vụ công và thanh toán không dùng tiền mặt. Phối hợp với Sở TT&TT cung cấp thông tin, số liệu thực hiện Đề án tổng thể về xây dựng kho cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh.

Giúp nông nghiệp phát triển bền vững hơn

Hiện Sở NN&PTNT đang từng bước rà soát toàn bộ các ứng dụng, phần mềm chuyên dùng của ngành để xây dựng cơ sở dữ liệu chung của ngành, phục vụ cho hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Chẳng hạn, hiện nay trồng trọt của tỉnh gần như đã hết dư địa để mở rộng theo hướng diện tích, số lượng, vì vậy nâng chất lượng, phẩm cấp nông sản là hướng đi hiển nhiên. Chuyển đổi số trong trồng trọt giúp nông dân có thể làm chủ được dữ liệu để có tính toán đầu vào (phân bón, vật tư, thời tiết, thổ nhưỡng, vùng trồng, giống…), lựa chọn sản xuất sản phẩm phù hợp, bán sản phẩm thị trường cần (phân tích nhu cầu thị trường, tìm kiếm các kênh phân phối, kể câu chuyện sản xuất…).

Trong khi đó, với chăn nuôi - lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn trong tăng trưởng nông nghiệp, chuyển đổi số giúp người chăn nuôi tiếp cận nhanh, chính xác để phát triển đàn vật nuôi; quản lý dịch bệnh (theo dõi diến biến của đàn vật nuôi, vệ sinh, tiêm phòng, phân phối thức ăn) theo quy trình nghiêm ngặt. Toàn bộ các thông tin này được cập nhật như một nhật ký chăn nuôi điện tử, mã hóa thành các thông tin thu gọn ở mã QR của sản phẩm để phục vụ truy xuất. Sản phẩm càng nhiều thông tin tham chiếu thì càng minh bạch, được người tiêu dùng đón nhận.

Theo ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, hiện ngành nông nghiệp ở những bước đầu tiên của quá trình chuyển đổi số. Ở giai đoạn này, ngành rà soát các ứng dụng, phần mềm đang có để phân loại và số hóa, tạo thành dữ liệu chung; ở giai đoạn tiếp, sử dụng cơ sở dữ liệu của ngành để đánh giá, phân tích và dự báo hoạt động sản xuất nông nghiệp. Hiện nay, hoạt động phòng chống thiên tai là lĩnh vực đang thể hiện rất rõ tác động tích cực của chuyển đổi số. Đến nay, Sở đã số hóa và chuyển toàn bộ cơ sở dữ liệu (vị trí địa lý, nguy cơ thiên tai ở các cấp độ, kịch bản ứng phó…) để các đơn vị liên quan chuyển hóa thành các thông tin cho ứng dụng quản lý thiên tai.

THU DỊU