Chăm học, giỏi nghiên cứu, quyết theo đuổi đam mê

Ngoài thành tích học tập tốt, Nguyễn Văn Tú (lớp 10A1, Trường THPT số 3 Phù Cát, huyện Phù Cát) còn đam mê nghiên cứu và đạt nhiều giải cao trong các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật. Bằng sự nhạy bén, Tú luôn tìm thấy ý tưởng từ các vấn đề của đời sống, có những dự án giàu tiềm năng, tính ứng dụng cao.

Cơ hội luôn ở trước mắt!

Nhìn thấy cơ hội từ khó khăn, Tú lấy đó làm nguồn cảm hứng cho các dự án nghiên cứu. Hơn thế, Tú cho rằng, luôn có nhiều cơ hội để người trẻ khám phá, học tập.

▪ Được biết, Tú bắt đầu nghiên cứu từ sớm. Vậy đâu là nguồn cảm hứng để Tú thực hiện các dự án ấy?

- Cảm hứng để em thực hiện dự án đến từ việc quan sát những vấn đề thực tế trong cuộc sống hằng ngày. Tin rằng, bằng cách tìm hiểu và nắm bắt những vấn đề gần gũi nhất với cộng đồng và nơi sinh sống, em có thể tìm ra tiềm năng và cơ hội để triển khai các dự án.

Tú cùng thiết bị “RecyclePay” đang được đặt tại trường. Ảnh: D.L

Chẳng hạn, khi thấy vấn nạn vứt xả bừa bãi lon chai tại nơi công cộng, em đã tạo ra hệ thống đổi vỏ lon chai “RecyclePay”, có chức năng phân loại rác và liên kết với ngân hàng, ví điện tử, nhà mạng… để rút tiền hay mã giảm giá (được quy đổi từ số lượng chai đã góp). Hay chứng kiến người dân vất vả khi bào lạt để uốn mai cảnh, em đã tạo nên thiết bị sử dụng động cơ điện thay cho sức người; kích thước gọn, nhẹ; dễ dàng tháo lắp và vận chuyển; tích hợp 4 thao tác: Cưa ống, bổ ống, bóc bỏ ruột nan và bào lạt, giúp người trồng mai sử dụng an toàn, nhanh chóng mà vẫn đảm bảo hiệu quả.

▪ Người trẻ chiếm phần lớn số lượng người dùng các tiện ích công nghệ. Vậy theo em, thời đại 4.0 sẽ mang lại những cơ hội nào để người trẻ phát triển, nhất là với các bạn đã, đang và sẽ nghiên cứu khoa học như em?

- Với em, trong thời đại 4.0, người trẻ có nhiều thuận lợi để học tập, phát triển. Chúng em có thể dễ dàng tiếp cận thông tin và kiến thức từ internet, có nhiều công nghệ, công cụ hỗ trợ học tập và nghiên cứu, ví dụ như trao đổi từ xa, các ứng dụng, trí tuệ nhân tạo… tạo nên những cơ hội chưa từng có cho người trẻ học hỏi và hoàn thiện bản thân.

Tú cùng thiết bị bào lạt, hỗ trợ người trồng mai tăng năng suất công việc. Ảnh: NVCC

Với những bạn trẻ đam mê nghiên cứu như em, sự phát triển của công nghệ giúp khâu nghiên cứu tài liệu, tiếp nhận và ứng dụng công nghệ cao như nền tảng Internet vạn vật (IoT), QR code… vào các dự án dễ dàng hơn, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm, phục vụ tốt hơn người dùng. Vậy nên, có thể nói, cơ hội phát triển có ở mọi nơi, ngay trước mắt, chỉ cần nắm bắt và cố gắng mà thôi!

Kiên trì, không bỏ cuộc

Sớm nghiên cứu từ những năm học bậc THCS, Tú ít nhiều gặp khó khăn trong đảm bảo việc học với đam mê nghiên cứu. Tuy vậy, Tú vẫn kiên trì đến cùng…

▪ Vừa học vừa nghiên cứu nảy sinh khó khăn gì với một học sinh nhỏ tuổi?

- Trong quá trình nghiên cứu, em đã trải qua một số khó khăn, chủ yếu là về thời gian. Em dành phần lớn thời gian rảnh trong ngày để nghiên cứu, chạy thử thiết bị, nhất là khi sửa chữa các lỗi phát sinh ngoài dự tính ban đầu. Vào giai đoạn căng thẳng nhất, mỗi ngày sau giờ học, em cùng bạn bè ở lại để nghiên cứu và thực hành tại trường, hầu như không có nhiều ngày về nhà trước 7 giờ tối. Do vậy, một ngày của em sẽ kết thúc khá muộn vì sau đó còn phải đảm bảo bài vở và sinh hoạt cá nhân.

Ngoài ra, em cũng chưa được học những kiến thức chuyên sâu cũng như được hướng dẫn các kỹ năng cần thiết cho việc nghiên cứu... Để bù lại cho các thiếu sót trên, em mượn sách từ nhiều nguồn và nhờ thầy cô giảng thêm.

▪ Vậy chắc hẳn, áp lực là điều không thể tránh khỏi…

- Em luôn là học sinh giỏi từ lớp 1 đến nay. Áp lực để đạt thành tích như kỳ vọng là điều thường gặp. Thực ra, áp lực này phần lớn xuất phát từ việc bản thân em hơi khắt khe với chính mình, buộc mình phải nỗ lực hơn nữa để không làm mọi người thất vọng cả về chuyện học lẫn nghiên cứu.

Và rồi, khi áp lực quá lớn, em lắng nghe lời khuyên của mẹ, học cách quản lý thời gian và chăm sóc bản thân để “nạp lại năng lượng”. Với em, đây là bài học khó nhưng vô cùng hiệu quả để rèn luyện sức bền cho tinh thần và thể chất. Khi dần quen, em đã đối mặt và vượt qua áp lực hiệu quả.

Có lẽ khi càng lớn hơn, em sẽ gặp nhiều loại áp lực khác phức tạp hơn. Nhưng em tin rằng, chỉ cần bình tĩnh đối mặt, kiên trì với bản thân, với mục tiêu ban đầu thì mọi chuyện sẽ đi đúng quỹ đạo.

Lạc quan, hướng đến tương lai

Mang gương mặt sáng với nụ cười tươi thường trực trên môi, Tú để lại ấn tượng tích cực cho người đối diện. Ít ai nghĩ rằng, cậu học trò ấy lại có hoàn cảnh khó khăn nhưng luôn cố gắng theo đuổi ước mơ bằng cách tích cực nhất.

▪ Theo Tú, đâu là thế mạnh mà em tự tin nhất, giúp em hoàn thành tốt việc học lẫn nghiên cứu?

- Em nghĩ rằng đó là sự lạc quan! (Cười) Sau khi học được cách cân bằng, em luôn “trữ” sẵn những kỷ niệm đẹp để vực dậy tinh thần những lúc bị áp lực trong học tập lẫn cuộc sống. Chẳng hạn, khi gặp khó khăn trong nghiên cứu, em sẽ nhớ ngay đến chuyến đi Hà Nội để nhận giải vào năm 2022. Đó là lần đầu em đặt chân tới thủ đô, được viếng Lăng Bác, được làm quen với nhiều người bạn giỏi giang… để lại cho em rất nhiều cảm xúc.

Tú nhận giải nhì toàn quốc Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng năm học 2022 - 2023. Ảnh: NVCC

Hay những lúc học tập căng thẳng, em chọn cách tạm gác lại lo âu, tranh thủ tham gia giao lưu thể thao với các bạn đồng trang lứa. Một kỷ niệm vui là em thử đăng ký thi đấu nội dung đôi nam môn cầu lông tại Giải cầu lông học sinh huyện Phù Cát năm 2023 và bất ngờ đoạt giải ba. Thành công ngoài mong đợi này giúp em phấn chấn tinh thần và có cái nhìn tích cực hơn về cuộc sống.

Hơn hết, em thấy mình may mắn khi được người thân, thầy cô tạo điều kiện để rèn luyện; có bạn bè ở bên cùng phấn đấu, tạo cho em nhiều kỷ niệm đẹp trong những năm tháng học sinh đáng nhớ.

▪ Vậy Tú có thể “bật mí” đôi chút về ước mơ của mình không? Đâu là động lực để em đạt được ước mơ ấy?

- Em đam mê lĩnh vực công nghệ vì nó luôn sáng tạo, không ngừng phát triển. Công nghệ mang lại cơ hội thay đổi cuộc sống và giải quyết các thách thức toàn cầu. Cụ thể hơn, em mơ ước trở thành chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin vừa vì sức hút của ngành này, vừa để giúp ích cho xã hội, chăm lo cho
gia đình.

Gia đình em thuộc diện hộ nghèo, ba mất sớm, một mình mẹ gồng gánh, làm đủ mọi việc để lo cho em và em gái ăn học. Mẹ là chỗ dựa vững chắc để em dựa vào và là động lực để phấn đấu mỗi ngày. Em mong mình trưởng thành thật nhanh, thực hiện được ước mơ để đời sống gia đình được tốt hơn, để mẹ và em gái yên tâm dựa vào.  

Với em, đó là mục đích cũng là niềm hạnh phúc lớn nhất giúp em hướng về tương lai...

▪ Cảm ơn Tú! Chúc em vững chí và thuận lợi trong hành trình chinh phục ước mơ!

DƯƠNG LINH (Thực hiện)