Dựng nêu đón Tết

Cây nêu xuất hiện trong Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, còn được ghi chép trong sử sách, tư liệu nói về phong tục ngày Tết của Việt Nam, như: Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ (Nội Các triều Nguyễn), Gia Định thành thông chí (Trịnh Hoài Đức), Hội hè lễ Tết của người Việt (Nguyễn Văn Huyên), Làng xóm Việt Nam nếp cũ (Toan Ánh)…

Sách Phong tục Việt Nam (Phan Kế Bính) ghi chép về tục dựng nêu đón Tết Nguyên đán như sau: “Nhiều nơi chặt tre dựng cây nêu, kết ba cái lạt, buộc một bó vàng, hoặc lấy cành đa, lá dứa cài ngoài ngõ. Hoặc rắc vôi bột trong sân ngoài ngõ, vẽ bàn cờ, cái cung, cái nỏ… cũng là có ý trừ quỷ, kẻo sợ năm mới quỷ vào quấy phá nhà mình”.

Tùy theo phong tục mỗi vùng miền mà trên cây nêu được trang trí, treo những phẩm vật khác nhau, nhưng tựu trung mang ý nghĩa là biểu tượng kết nối con người với đất trời và nguyện ước xua đuổi tà khí, cầu mong những điều tốt đẹp trong năm mới.

Việc tổ chức Hội thi dựng nêu đón Tết góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Những năm gần đây, huyện Tuy Phước và TP Quy Nhơn tổ chức Hội thi dựng nêu ngày Tết, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.

Tết Ất Tỵ 2025 là lần thứ 8 huyện Tuy Phước duy trì Hội thi dựng nêu tại sân chợ Gò (khu phố Phong Thạnh, thị trấn Tuy Phước) thu hút 13/13 xã, thị trấn tham gia, góp phần làm phong phú thêm không gian văn hóa phục vụ nhân dân, du khách vui xuân trẩy hội chợ Gò.

Ông Ngô Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm VH-TT&TT huyện Tuy Phước, cho biết: “Hội thi dựng nêu Tết Ất Tỵ của huyện khai mạc từ ngày 23 tháng Chạp. Ban tổ chức sẽ chấm giải vòng sơ khảo về hình thức thể hiện cây nêu ngay khi các đội dựng xong, sau đó chấm giải trang trí ánh sáng vào ban đêm. Đến mùng 7 Tết - ngày hạ nêu, tiến hành chấm lần cuối và trao giải cho các đội thi”.

Năm nay là lần thứ 12 TP Quy Nhơn tổ chức Hội thi dựng nêu đón Tết. Hội thi dựng nêu lần này tổ chức tại khu vực Công viên Thiếu nhi Quy Nhơn (ngã 5 Ngô Mây) từ ngày 27 tháng Chạp đến mùng 7 Tết.

Ông Nguyễn Ngọc Tiến, Giám đốc Trung tâm VH-TT&TT TP Quy Nhơn, cho biết: “Các phường, xã tham gia Hội thi dựng nêu sẽ được Ban tổ chức chấm điểm theo các tiêu chí về cây tre dựng nêu, vật phẩm trang trí, yêu cầu về kỹ thuật và mỹ thuật, thuyết trình; trao giải vào mùng 7 Tết”.

Ngoài Hội thi dựng nêu của thành phố, một số phường, xã của Quy Nhơn, như: Đống Đa, Nhơn Lý, Nhơn Hải… nhiều năm nay cũng duy trì tổ chức hội thi dựng nêu ở địa phương, nhằm điểm thêm sắc màu đón xuân mới, gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.

NGỌC NHUẬN