Rủ nhau hái lá dong rừng

Mỗi độ xuân về, khi những cơn gió lạnh cóng từ núi rừng thổi về, người dân khắp các bản làng ở huyện vùng cao An Lão lại bắt đầu vào mùa đi hái lá dong rừng để phục vụ nhu cầu gói bánh chưng trong ngày tết. Dù chỉ tập trung thu hái trong vòng nửa tháng, nhưng không thể phủ nhận bà con nơi đây có một cái tết vui hơn nhờ nguồn thu nhập này.  

1. Ông Đinh Văn Dơ tạm gác lại công việc nương rẫy vào rừng tìm hái lá dong về bán tết. Ảnh: DIỆP THỊ DIỆU

Những ngày cận tết Ất Tỵ 2025, ông Đinh Văn Dơ, ở thôn 2, xã An Quang, tạm gác lại công việc nương rẫy để vào rừng tìm hái lá dong về bán. Ông Dơ cho biết, ở đây, lá dong nhiều lắm, mọc ngay ven rừng nhưng muốn chọn được những lá to và đẹp để bán vào dịp tết thì cần phải đi vào những cánh rừng già mới có. Lá dong thường mọc ở những nơi ẩm ướt, gần các khe nước; những chỗ độ ẩm cao lá dong lại càng xanh và to. Tuy vất vả nhưng lá dong hái về đều được các thương lái ở dưới xuôi lên thu mua hết. Mỗi ngày trung bình tôi hái gần 1.000 lá, bán được 300 nghìn đồng, có thêm tiền để chuẩn bị đón tết.

Dịp này, bà Đinh Thị Dép, ở thôn 2, xã An Toàn, cũng tranh thủ vào rừng hái lá dong về bán. Bà Dép chia sẻ: Trước đây lá dong nhiều lắm, dân làng chỉ hái một ít để về gói bánh thôi. Những năm gần đây, thương lái lên tận làng để thu mua, nên bà con trong làng rủ nhau đi hái để bán kiếm thêm tiền. Hiện nay, thương lái mua 300 đồng/lá, 2 vợ chồng tôi mỗi ngày cũng hái được từ 2.000 - 3.000 lá, bán được 600 - 900 nghìn đồng, có một khoản thu nhập cho gia đình sắm tết.

Theo bà con nơi đây, trên rừng có nhiều loại lá dong, người không có kinh nghiệm dễ lấy nhầm. Loại lá rất to nhưng màu không được xanh, khi gói bánh chưng không có mùi thơm. Loại lá nhỏ hơn, màu lá xanh mướt, đây là loại lá dong mà thương lái thu mua nhiều, có chiều rộng từ 22 - 25 cm, dài 50 - 60 cm, vừa vặn với khuôn bánh chưng. Còn một loại lá dong khác tương tự lá để gói bánh, song trên bề mặt có một lớp lông mịn, gọi là lá dong lông, không dùng được.

Bên cạnh đó, việc hái lá dong cũng cần nhiều kinh nghiệm, hái lá vừa đủ độ, không non cũng không già. Lá già thì khi gói bánh sẽ rất giòn, dễ gãy, lá quá non lại không thể ép được. Khi cắt lá, cần cầm lá cẩn thận không để lá rách, gãy, mũi dao sắc đưa gọn đứt rời cuống lá, không làm ảnh hưởng đến những lá khác. Công việc nhẹ nhàng, nhưng vẫn đòi hỏi sự khéo léo của đôi bàn tay để bảo vệ những lá dong nguyên vẹn, như vậy mới bán được giá cao.

Ông Nguyễn Chín, người thu mua lá dong ở xã An Toàn, cho biết: Từ giữa tháng Chạp, tôi đã bắt đầu thu mua lá dong của bà con để phục vụ thị trường tết. Những ngày này, trung bình mỗi ngày tôi thu mua từ 30.000 - 50.000 lá, sau đó bỏ lại cho thương lái tại các chợ trong huyện.

Ông Đinh Văn Lớ, Chủ tịch Hội Nông dân huyện An Lão, cho biết: Những năm qua, các sản phẩm phụ từ rừng như cây đót, măng rừng, lá dong đã mang về cho bà con trong huyện một nguồn thu đáng kể. Vì thế, cứ mỗi độ xuân sang, tết đến, bà con ở các xã vùng cao lại vào rừng hái lá dong để tăng thêm thu nhập, cho một mùa tết thêm sung túc, yên vui.

DIỆP THỊ DIỆU

2. Từ giữa tháng Chạp, lá dong rừng được bày bán tại các chợ trên địa bàn huyện An Lão. Ảnh: DIỆP THỊ DIỆU