Chủ động phòng trừ sâu bệnh hại lúa vụ Ðông - Xuân

Thời điểm này, cây lúa vụ Ðông Xuân 2024 - 2025 đang vào giai đoạn phát triển quan trọng. Ðể giúp nông dân có cái nhìn tổng quan về tình hình sâu bệnh hại, cách chăm sóc và các biện pháp phòng ngừa cần thiết để đảm bảo mùa màng bội thu, Báo Bình Ðịnh đã trao đổi với ông Kiều Văn Cang, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở NN&PTNT).

• Tiến độ gieo sạ và tình hình phát triển của cây lúa vụ Đông Xuân 2024 - 2025 hiện nay như thế nào, thưa ông?

Ông Kiều Văn Cang. Ảnh: T.LỢI

- Ngay từ đầu vụ lúa Đông Xuân 2024 - 2025, nông dân gặp một số khó khăn do thời tiết mưa lớn kéo dài làm chậm tiến độ gieo sạ. Tuy nhiên, đến nay, cơ bản bà con đã hoàn thành gieo sạ được hơn 46.400 ha. Qua công tác thăm đồng, tôi thấy các trà lúa trên các chân đất khác nhau đều ở giai đoạn sinh trưởng tốt. Chẳng hạn, những ruộng lúa trên chân 2 vụ đang vào giai đoạn đẻ nhánh; trong khi trà lúa trên chân 3 vụ đã phát triển đến giai đoạn đẻ nhánh rộ. Đối với các trà lúa trên chân cao sạ cưỡng thì đã bắt đầu vào giai đoạn đứng cái, chuẩn bị làm đòng. Tình hình hiện nay khá khả quan, tuy nhiên, bà con vẫn cần chú ý và tiếp tục chăm sóc cây lúa đúng cách để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh và không bị ảnh hưởng bởi sâu bệnh.

• Ông có thể chia sẻ những dự báo về một số loại sâu bệnh hại có thể xuất hiện trong cây lúa được gieo sạ ở từng chân ruộng trong giai đoạn sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025?

- Trong quá trình phát triển, nhất là khi cây lúa bắt đầu vào giai đoạn làm đòng và trổ bông sẽ có một số loại sâu bệnh hại có thể phát sinh và gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không được phòng trừ kịp thời. Một trong những bệnh phổ biến và dễ gặp nhất là bệnh đạo ôn. Bệnh này có thể tấn công lúa trong điều kiện thời tiết lạnh, ẩm độ cao và sương mù vào sáng sớm, đặc biệt vào giai đoạn lúa đẻ nhánh, đứng cái, làm đòng. Bệnh đạo ôn sẽ khiến lá lúa xuất hiện các đốm vàng, rồi lan rộng và cuối cùng làm giảm năng suất và chất lượng hạt lúa.

Bên cạnh đó, rầy nâu và rầy lưng trắng cũng là hai đối tượng gây hại nghiêm trọng trong giai đoạn lúa đòng, trổ và ngậm sữa; làm cây lúa yếu, còi cọc, giảm khả năng chống chịu các yếu tố ngoại cảnh. Đặc biệt, rầy nâu còn có thể truyền bệnh vàng lùn, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây lúa và giảm năng suất một cách đáng kể.

Ngoài ra, chuột cũng là một mối nguy hại lớn, đặc biệt trong giai đoạn trong và sau Tết Nguyên đán, làm cây lúa bị tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng.

• Theo ông, nông dân cần làm gì để phòng trừ bệnh hại và chăm sóc cây lúa hiệu quả, giúp đảm bảo năng suất cao?

- Để phòng trừ sâu bệnh hiệu quả và chăm sóc cây lúa đúng cách trong vụ Đông Xuân 2024 - 2025, nông dân cần thực hiện một số biện pháp cơ bản và khoa học. Đầu tiên, việc thăm đồng thường xuyên là rất quan trọng. Nông dân cần kiểm tra đồng ruộng hằng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sâu bệnh, vàng lá hay các vấn đề khác. Việc phát hiện sớm sẽ giúp bà con có thể xử lý nhanh chóng và kịp thời, ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

Nông dân xã Phước Sơn (huyện Tuy Phước) phun thuốc phòng trừ sâu bệnh hại trên cây lúa vụ Đông Xuân. Ảnh: T.LỢI

Đặc biệt, trong giai đoạn hiện tại, khi thời tiết có thể thay đổi thất thường, nếu cây lúa gặp vấn đề về sinh trưởng, ví dụ như bị vàng lá sinh lý do ảnh hưởng của đợt rét, bà con cần bổ sung phân bón qua lá như KNO3 hoặc các loại phân bón kích thích sinh trưởng khác để cây hồi phục nhanh chóng. Việc bón phân đúng cách là vô cùng quan trọng để giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh, có đủ sức đề kháng chống lại sâu bệnh.

Cũng cần chú ý đến việc phòng trừ bệnh đạo ôn, bệnh này có thể phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu lạnh, sương mù. Khi phát hiện có dấu hiệu của bệnh, bà con nên phun thuốc bảo vệ thực vật để ngăn ngừa sự phát triển của bệnh. Các loại thuốc như thuốc gốc triazole hay thuốc chứa hoạt chất propiconazole, azoxystrobin sẽ giúp phòng trừ bệnh hiệu quả.

Để kiểm soát chuột gây hại, bà con có thể sử dụng các biện pháp như đặt bẫy hoặc sử dụng thuốc diệt chuột. Các khu vực ruộng gần khu dân cư, bụi rậm hay ven đường giao thông cần đặc biệt chú ý, bởi đây là nơi chuột thường trú ngụ và gây hại mạnh. Bên cạnh đó, giữ mực nước ruộng ổn định cũng là một yếu tố quan trọng. Mực nước nên được duy trì ở mức 3 - 5 cm để cây lúa phát triển tốt. Điều này không chỉ giúp cây lúa có đủ nước để sinh trưởng mà còn giúp ngăn ngừa sự phát triển của cỏ dại và một số loại sâu bệnh khác.

Ngoài ra, trong giai đoạn lúa chuẩn bị làm đòng, bà con cần bón phân bổ sung kali để giúp cây lúa cứng cáp hơn, tăng khả năng chống chịu với các yếu tố ngoại cảnh như gió lạnh hay mưa lớn.

• Xin cảm ơn ông!

TRỌNG LỢI (Thực hiện)