Cảnh báo gia tăng suy thận mạn ở người mắc bệnh đái tháo đường
Trước đây, suy thận chủ yếu do viêm cầu thận mãn, viêm bể thận mạn tính thì gần đây ngày càng nhiều người suy thận mạn do các bệnh không lây nhiễm, bệnh do rối loạn chuyển hóa, đáng chú ý hơn 50% do biến chứng từ bệnh đái tháo đường.
Kỳ nghỉ 9 ngày trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 vừa rồi, bệnh nhân T.D.H (55 tuổi, ở TP Quy Nhơn) vẫn phải đều đặn vào khoa Nội thận - Lọc máu (BVĐK tỉnh) thực hiện lọc máu, chỉ nghỉ 2 ca chạy vào mùng 1 và mùng 3 Tết. Mắc bệnh đái tháo đường hơn 5 năm, cách đây 2 năm ông H. tiếp tục được phát hiện bị suy thận mạn do biến chứng của đái tháo đường.
“Hai năm nay, tôi phải vừa điều trị bệnh đái tháo đường vừa điều trị bệnh thận, riêng lọc máu liên tục 3 lần/tuần. Hồi mới nhận thông tin bệnh suy thận mạn, cuộc sống tôi cũng đảo lộn theo, muốn đi làm nhưng sức khỏe không cho phép, gần như phải gắn với máy chạy thận để điều trị bảo tồn với chế độ ăn và uống thuốc định kỳ”, ông H. chia sẻ.
Tương tự như vậy, bắt đầu điều trị bệnh đái tháo đường từ năm 52 tuổi, vài năm sau thì ông N.V.V (TP Quy Nhơn) cũng được phát hiện bị biến chứng suy thận mạn và chạy lọc máu thận liên tục tại khoa Nội thận - Lọc máu.
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Dũng, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu (BVĐK tỉnh), lượng bệnh nhân điều trị và chạy lọc thận định kỳ ngày càng tăng. Hiện, khoa điều trị cho hơn 400 bệnh nhân nội, ngoại trú trên địa bàn tỉnh. Trước đây, khoa điều trị cho nhiều bệnh nhân các tỉnh lân cận, nhưng từ thời điểm dịch Covid-19 bùng phát chỉ còn cấp cứu ổn định cho bệnh nhân ngoại tỉnh rồi tư vấn về địa phương chạy thận, phần thuận lợi hơn cho bệnh nhân phần để giảm quá tải cho khoa. Tuy vậy, 55 máy chạy thận của khoa hiện cũng hoạt động hết công suất. Thường mỗi bệnh nhân phải lọc máu 3 lượt/tuần, nên mỗi máy phải chạy liên tục 4 ca/ngày mới đảm bảo phục vụ cho bệnh nhân.
“Trước đây, bệnh nhân suy thận do viêm cầu thận, viêm bể thận mạn tính chiếm đa số thì nay bệnh thận do đái tháo đường tăng cao, chiếm trên 50%. Suy thận mạn thường gặp ở người đái tháo đường. Bệnh nhân có thể bị suy thận trước khi bị mắc bệnh đái tháo đường hoặc suy thận do biến chứng đái tháo đường. Tuy nhiên, có thể nói, hiện nay đa số bệnh nhân bị suy thận mạn đang điều trị tại khoa do biến chứng đái tháo đường, việc điều trị theo đó cũng phức tạp hơn”, bác sĩ Dũng cho biết.
Theo bác sĩ CKII Nguyễn Hoàng Vũ, Trưởng khoa Nội tiết (BVĐK tỉnh), bệnh nhân đái tháo đường đang ngày một gia tăng và xu hướng trẻ hóa. Hơn một nửa bệnh nhân mắc bệnh chưa được chẩn đoán, nghĩa là không được điều trị. Trong số những người đã được chẩn đoán và điều trị, chỉ có khoảng 1/3 đạt được mục tiêu điều trị. Đáng chú ý, trong đó hơn 55% bệnh nhân đã có biến chứng, không những làm gia tăng chi phí điều trị mà còn làm giảm chất lượng sống cho bệnh nhân, trong đó 24% có biến chứng về thận.
Biến chứng thận do đái tháo đường chủ yếu là bệnh suy thận, hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị tận gốc. Việc điều trị chủ yếu là giúp kiểm soát các dấu hiệu và triệu chứng. Tuy nhiên, biến chứng thận do đái tháo đường có tỷ lệ tương đối cao do nhiều người bệnh chưa tuân thủ điều trị. Hậu quả cuối cùng của biến chứng thận ở người bệnh đái tháo đường là suy thận mạn lọc máu chu kỳ, gây ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề sức khỏe cũng như kinh tế của người bệnh. Do đó người bệnh đái tháo đường phải thực hiện tốt những khuyến cáo đề phòng ngừa biến chứng về thận và ngăn chặn bệnh tiến triển nặng hơn.
“Mỗi tháng một lần, bệnh nhân đái tháo đường nên đi khám lại để điều chỉnh thuốc và chế độ ăn uống cho phù hợp. Tái khám định kỳ hoặc khi có dấu hiệu bất thường tại các cơ sở y tế uy tín chuyên khoa. Đặc biệt, kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp và mỡ máu, vì 3 chỉ số đường huyết, huyết áp và mỡ máu tăng cao, kéo dài là điều kiện thuận lợi để biến chứng đái tháo đường đến sớm”, bác sĩ Vũ khuyến cáo.
MAI HOÀNG