Thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và kiến tạo để phát triển xã hội
(BĐ) - Sáng 12.2, sau phiên khai mạc trọng thể tại hội trường, Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV diễn ra nội dung thảo luận ở tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).
Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Kim Toàn tham gia góp ý Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh.
Tham gia góp ý Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Kim Toàn đề nghị bỏ khoản 2 với nội dung “Luật chỉ quy định các vấn đề mang tính ổn định, có giá trị lâu dài; quy định cụ thể các nội dung liên quan đến quyền con người, quyền, nghĩa vụ của công dân, các vấn đề có ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội, mối quan hệ giữa Nhà nước với công dân và xã hội...” trong Điều 1 về “Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội” và chuyển nội dung này về Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Theo đại biểu (ĐB) Toàn, trong Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không có yêu cầu về pháp lệnh, trong Nghị quyết của Quốc hội cũng không có yêu cầu.
Thống nhất với dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), ĐB Toàn cho rằng đã là văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) mang tính bắt buộc thực hiện trong các mối quan hệ xã hội sẽ tác động tới tổ chức, cá nhân, đặc biệt là các quyền của công dân được hiến pháp bảo hộ. Vì vậy, ĐB Toàn đề nghị dù ban hành theo thủ tục nào cũng phải đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và kiến tạo để phát triển xã hội và các quyền cơ bản của công dân được hiến pháp bảo hộ.
Bên cạnh đó, ĐB Toàn cũng đề nghị thủ tục có thể rút gọn, nhưng trình tự, thủ tục ban hành VBQPPL phải đảm bảo chặt chẽ, kịp thời, thống nhất cao. Có những vấn đề cần phải thực hiện theo trình tự thủ tục rút gọn, rút gọn về thời gian, rút gọn các bước nhưng không có nghĩa là bỏ các bước mà cần tiến hành đồng thời hoặc nhập các bước lại. Từ đó, đảm bảo tính kịp thời của VBQPPL góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, điểm nghẽn của điểm nghẽn để phát triển KT-XH.
Nguồn: BTV
ĐB Toàn cũng đề nghị không được lược bỏ 4 khâu rất quan trọng trong ban hành VBQPPL, gồm: Thứ nhất là hoạch định chính sách. Thứ hai là đánh giá tác động của chính sách, quy định đối với các mối quan hệ xã hội. Thứ ba là lấy ý kiến của các đối tượng tác động trực tiếp. Thứ tư là cơ quan chủ trì thẩm tra, thẩm định để đảm bảo tính khách quan, thống nhất, hợp hiến, hợp pháp của các VBQPPL.
Tham gia thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi), ĐB Đồng Ngọc Ba (Đoàn ĐBQH tỉnh) cho rằng các nội dung lớn trong dự thảo đã thể hiện tương đối sát, đầy đủ các yêu cầu nhưng cũng cần hoàn thiện thêm các yêu cầu mà báo cáo thẩm tra đã nêu ra. Để Luật được ban hành đảm bảo chất lượng, đi vào cuộc sống, ĐB Ba đề nghị cần quan tâm đến tính công khai, minh bạch, dễ tiếp cận của hệ thống pháp luật cho các chủ thể, nhất là người dân và DN, chủ yếu tập trung vào Chương 7 “Tổ chức thi hành các VBQPPL”. Theo ĐB Ba, đây là khâu mà trong nhiều năm qua đã có những đánh giá, phân tích cho thấy việc gắn kết giữa tổ chức thực hiện pháp luật với ban hành VBQPPL vẫn còn có những điểm hạn chế.
ĐB Đồng Ngọc Ba (Đoàn ĐBQH tỉnh) tham gia thảo luận tại Tổ về VBQPPL (sửa đổi). Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh.
Băn khoăn vấn đề khi ban hành VBQPPL thì việc đưa lên công báo, đưa vào cơ sở dữ liệu quốc gia, hệ thống hóa hoặc xây dựng bộ pháp điển cũng đã và đang làm tích cực nhưng hiệu quả chưa cao, ĐB Ba đề nghị cần tập trung về một mối, một cơ sở dữ liệu thống nhất về VBQPPL. Các Điều 9, 64, 65 và 66 trong dự thảo cần hoàn thiện theo hướng gộp công báo điện tử và cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật làm một, không nên tách.
Trên tinh thần đó, ĐB Ba cũng kiến nghị việc hệ thống hóa và pháp điển cũng nên xác định là một công việc. Bộ pháp điển điện tử nên được kết nối và là một dữ liệu thống nhất với cơ sở dữ liệu quốc gia.
Liên quan đến việc hợp nhất VBQPPL, ĐB Ba đề xuất trong Luật nên nghiên cứu xác định theo hướng khi cơ quan sửa đổi VBQPPL đồng thời thông qua văn bản hợp nhất và phát hành văn bản hợp nhất đó có giá trị là VBQPPL áp dụng thay cho văn bản nguồn (văn bản sửa đổi bổ sung cũng như văn bản được sửa đổi bổ sung), tạo thuận lợi cho các chủ thể trong tham khảo, tiếp cận và áp dụng VBQPPL.
HỒNG PHÚC - P.PHƯƠNG