Còn đó hình ảnh đẹp người thầy thuốc!

Từ lâu - rất lâu rồi, có lẽ từ khi thành lập phân viện điều dưỡng chăm sóc người có công Nghĩa Bình những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, không ít thế hệ thầy thuốc, nhân viên y tế, hộ lý, cấp dưỡng, tạp vụ… của đơn vị đã thầm lặng cống hiến, chấp nhận cuộc sống vô cùng khó khăn thiếu thốn đủ bề ở một nơi hiu quạnh, không điện, không đường. Từng thìa cháo được bón cho thương binh bệnh binh nặng, canh từng giấc ngủ, vệ sinh hằng ngày cho người bệnh. Không có gì đẹp hơn và cảm động hơn khi giữa bệnh nhân và thầy thuốc không có giới hạn, mà tất cả hòa thành một, vui cùng với nỗi vui người bệnh, đau cùng với nỗi đau người bệnh với phương châm “Sức khỏe của người bệnh là sứ mệnh của thầy thuốc”.

Gần 40 năm trôi qua, cùng với biết bao thăng trầm biến cố, Bệnh viện Phục hồi chức năng Bình Định (nay là Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng Bình Định) từng bước vươn lên sau bao lần đổi tên cho phù hợp với mô hình chăm sóc người bệnh. Trình độ chuyên môn được nâng cao, nhất là đội ngũ thầy thuốc trẻ để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho người bệnh; trang thiết bị, cơ sở hạ tầng từng bước được đầu tư khang trang hơn, đời sống cán bộ y tế theo đó cũng được cải thiện, dù còn là đơn vị khó khăn nhất trong toàn ngành.

Bệnh nhân cần mẫn từng chút một tập phản xạ và các vận động tay, chân theo hướng dẫn của kỹ thuật viên. Ảnh: M.H

“Mọi lý thuyết đều trở thành màu xám”, hơn ai hết chúng tôi hiểu phải bằng hành động thực tế mới có thể lưu lại hình ảnh đẹp về tinh thần thái độ phục vụ, về nhân cách, lối sống để nhân viên học tập và tự soi lại mình. Đó là một Giám đốc Lê Đình Danh - người thầy thuốc ưu tú cống hiến trọn đời, người có công tạo lập ra bệnh viện. Một thầy thuốc “đa năng” vừa làm công tác quản lý, vừa điều trị chăm sóc bệnh nhân, vừa tự lái xe, vừa tự khai hoang vỡ hóa, tăng gia sản xuất, vừa chạy máy điện để phục vụ bệnh nhân, tự tay đóng gạch để xây những bể ngâm nước khoáng cho bệnh nhân, vừa là một họa sĩ làm đẹp cho đời. Tất cả cũng chỉ đau đáu một điều đơn giản: Cải thiện đời sống cho bệnh nhân.

Một giám đốc nữa mà thế hệ chúng tôi cũng hết mực quý mến là bác sĩ Phạm Gia Cát, trưởng thành trong kháng chiến. Anh quê ở Quảng Ninh, sống và chiến đấu ở mảnh đất khu 5 ác liệt, hằng ngày, hằng giờ đã cứu chữa hàng vạn thương binh. Anh đến với bệnh nhân với một thái độ ân cần nhỏ nhẹ, tận tụy với công việc, cùng ăn cùng ở tập thể với bệnh nhân. Anh sống đạm bạc chất phác, hết mực yêu thương người bệnh, được đồng nghiệp cấp dưới kính trọng.

Sẽ là thiếu sót khi không nói về anh, một giám đốc vừa mới về hưu: Bác sĩ Võ Viết Ánh. Không một ai trong giới lãnh đạo ngành Y Bình Định không biết về anh. Anh tốt nghiệp bác sĩ chính quy, chấp nhận về công tác tại Viện Điều dưỡng - tiền thân Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng Bình Định ngày nay từ năm 1982. Anh tâm sự, mình dân Tam Kỳ, Quảng Nam, mình không ngờ gắn bó với mảnh đất Bình Định đã hơn 35 năm từ khi ra trường cho đến khi nghỉ hưu, rồi cười đôn hậu: “Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng/ Gian khổ sẽ nhường phần ai”.

Vâng, anh có quyền xin về những nơi có điều kiện hơn sau những năm đóng góp cho Bình Định, cho Bệnh viện Phục hồi chức năng. Nhưng cứ nghĩ bệnh viện chỉ có 2 bác sĩ (anh và tôi), nếu mình dứt áo ra đi thì bệnh nhân sẽ ra sao, anh lại không nỡ, bởi ở đây bệnh nhân rất cần đến anh. Một bác sĩ vừa giàu y lý, vừa giàu y đức. Anh chính là hiện thân cho đức tính hy sinh không hề so bì cò kè hơn thua, để rồi khi về hưu vẫn ở trong khu tập thể cũ như mọi nhân viên y tế khác. Còn biết bao nhân viên y tế khác nữa, từ chị điều dưỡng đến cấp dưỡng, hộ lý từ chiến trường trở về, họ gắn bó một đời tận tụy hết lòng hết sức phục vụ người bệnh.

Không đâu xa, chính họ là những tấm gương người tốt việc tốt bằng những hành động cụ thể hằng ngày hằng giờ, tác động trực tiếp đến cán bộ y tế chúng tôi hôm nay về đổi mới phong cách, thái độ phục vụ hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Chỉ có những ai đã một lần đau hoặc người nhà, người thân đến với Bệnh viện Phục hồi chức năng của chúng tôi mới cảm nhận hết được tình cảm, sự chăm sóc ân cần như người thân ruột thịt của mình. Từng ánh mắt nụ cười, cách xưng hô như ông ngoại, bà ngoại, cô, chú, dì còn vang vọng bên tai, ấm áp tình người. Bởi nhân viên chúng tôi hiểu rõ “lời nói chẳng mất tiền mua”, dại gì chúng tôi không thực hiện để chăm sóc “khách hàng”? Để có được hình ảnh đẹp đó là thương hiệu của bệnh viện chúng tôi. Chúng tôi xác định rõ người bệnh là sứ giả của bệnh viện, hãy để cho họ quảng bá về bạn và bệnh viện của bạn.

Vẫn biết ở đâu đó vẫn còn một số biểu hiện tư tưởng ban ơn, kẻ cả, thiếu tinh thần trách nhiệm, vô cảm trước nỗi đau của người bệnh, bị cám dỗ trước vật chất mà đi ngược lại với lương tâm nghề nghiệp, hoặc chỉ chú tâm vào y thuật mà coi nhẹ đạo đức ngành y, cư xử thiếu văn hóa với người bệnh và gia đình người bệnh. Là lãnh đạo bệnh viện, là bác sĩ trực tiếp điều trị cho người bệnh, tôi lấy làm bức xúc, lương tâm bị tổn thương, ray rứt cho đồng nghiệp, những người vì động cơ trục lợi trên nỗi đau người bệnh.

Kỹ thuật viên can thiệp phục hồi chức năng theo nhóm đa ngành cho trẻ khuyết tật. Ảnh: M.H

Cách đây 10 năm, tôi có trực tiếp điều trị cho một bệnh nhân nữ bị thoát vị đĩa đệm, là chủ của một khách sạn lớn ở Đà Lạt. Sau 3 tuần điều trị, bệnh tình thuyên giảm, ngày xuất viện, bệnh nhân cảm ơn rối rít và không quên biếu phong bì cho tôi 1 triệu đồng (bằng một phần ba tháng lương phó giám đốc bệnh viện lúc đó). Tôi ngạc nhiên vì trong đời làm nghề thuốc, tôi chưa bao giờ biết đến phong bì. Tôi đã cương quyết từ chối, giải thích rằng đó là trách nhiệm, là nghề nghiệp, là lòng yêu thương bệnh nhân: “Cảm ơn chị nhiều, đừng đưa tôi vào thế khó xử...”. Nữ bệnh nhân đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, cô nhìn tôi trân trân như người từ hành tinh nào đến vậy, bởi vì trong đời cô chưa thấy ai “chê” tiền. Cô tâm sự từng đi khám, điều trị ở nhiều bệnh viện trung ương có, tỉnh có, chỉ có tiền là giải quyết xong mọi chuyện nhanh gọn, không chờ đợi. Và cũng là đầu tiên, tôi là người từ chối nhận tiền bồi dưỡng.

Vâng, vẫn biết nhận phong bì không có việc gì xấu cả, nhất là với động cơ trong sáng không vụ lợi, người bệnh xuất phát từ tình cảm chân thành với đạo lý của người Việt Nam không trả ơn được thì lòng áy náy. Nhưng chúng tôi, từ lãnh đạo đến nhân viên không có thói quen nhận phong bì và hầu như cũng chưa được ai tặng phong bì. Cô bệnh nhân đó sau này không quên vào những dịp Tết, Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27.2 đều có quà cho tôi, khi thì những bó hoa tươi thắm, lúc lạng trà, cà phê, hay những lời chúc tốt đẹp nhất dành cho người thầy thuốc.

Tôi thường bông đùa với nhân viên của mình, nếu lúc đó không đủ tỉnh táo mà nhận phong bì của người ta thì làm gì có chuyến đi du lịch thú vị có một không hai nhân ngày 8.3 sau đó của bệnh viện. Hơn 20 nhân viên được hưởng lợi từ việc miễn phí toàn bộ phòng ở đẹp nhất của khách sạn trong thời gian lưu trú và còn được mời cà phê giao lưu nữa chứ.

Ôi hạnh phúc biết bao! Bao năm tôi vẫn tự hào, rằng không có gì vui bằng một khi người bệnh còn nhớ ơn đến thầy thuốc, và rằng điều đó không có tiền bạc nào mua được, phải không các bạn - các đồng nghiệp yêu quý của tôi ơi. Tôi rất tâm đắc với bài phát biểu của nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ được gắn liền với việc nâng cao đời sống vật chất và mức thu nhập cho cán bộ y tế, nâng cấp cơ sở vật chất, môi trường làm việc tại các bệnh viện, đầu tư trang thiết bị y tế hiện đại”.

BS.CKI Đặng Văn Lộc

(Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Phục hồi chức năng Bình Định)