Chuyển đổi xanh - Hướng đi tất yếu của doanh nghiệp ngành gỗ

Trước các quy định môi trường quốc tế như Quy định sản phẩm không phá rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu hay Luật Lacey của Mỹ, các doanh nghiệp buộc phải thay đổi để duy trì năng lực cạnh tranh và tiếp cận thị trường xuất khẩu. Đặc biệt, tại Bình Định - 1 trong 4 trung tâm sản xuất đồ gỗ lớn của cả nước - các doanh nghiệp đã chủ động thích ứng với xu hướng này.

Thích ứng xu thế - Định hướng phát triển bền vững

Tại hội thảo trong khuôn khổ Hội chợ quốc tế hàng phong cách ngoài trời (Q-FAIR 2025), ông Nguyễn Tuấn Hưng, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, nhấn mạnh: Chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu bắt buộc. Ngành chế biến gỗ Việt Nam cần đẩy mạnh trồng rừng gỗ lớn có chứng chỉ, hạn chế khai thác gỗ rừng tự nhiên và áp dụng các tiêu chuẩn môi trường quốc tế để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Chia sẻ về xu hướng chuyển đổi xanh, ông Nguyễn Sỹ Hòe, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, cho biết: Ngành gỗ Bình Định đã và đang có sự chuyển mình mạnh mẽ. Chúng tôi khuyến khích các DN không chỉ đầu tư vào công nghệ xanh mà còn phải có chiến lược phát triển bền vững, đảm bảo nguồn nguyên liệu hợp pháp và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Trong khi đó, ông Tô Xuân Phúc, chuyên gia đến từ tổ chức Forest Trends, cảnh báo: Nếu các DN không nhanh chóng chuyển đổi theo hướng bền vững, nguy cơ bị mất thị trường là rất lớn. Các quốc gia nhập khẩu đang áp dụng những hàng rào kỹ thuật rất nghiêm ngặt, đặc biệt là yêu cầu về truy xuất nguồn gốc gỗ hợp pháp và chứng nhận môi trường.

Trước bối cảnh này, tại hội thảo chuyên đề vừa qua trong khuôn khổ Q-FAIR 2025, ông Phạm Ngọc Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Dịch vụ chứng nhận Lâm nghiệp và Gỗ, đề xuất một số giải pháp giúp DN gỗ trong và ngoài tỉnh thích ứng với quá trình chuyển đổi xanh. Theo đó, cần phát triển vùng nguyên liệu bền vững, trong đó khuyến khích trồng rừng gỗ lớn có chứng nhận FSC, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Ứng dụng công nghệ sản xuất sạch bằng cách sử dụng năng lượng tái tạo, cải tiến dây chuyền sản xuất để tiết kiệm nguyên liệu và giảm phát thải. Tận dụng các chính sách hỗ trợ là chủ động tiếp cận các chương trình hỗ trợ của Chính phủ và các tổ chức quốc tế về chuyển đổi xanh. Giảm phụ thuộc vào xuất khẩu bằng cách khai thác tiềm năng của thị trường nội địa với các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Ông Phạm Ngọc Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Dịch vụ chứng nhận Lâm nghiệp và Gỗ, chia sẻ các kinh nghiệm chuyển đổi xanh tại hội thảo chuyên đề ở Q-FAIR 2025. Ảnh: HẢI YẾN

Đổi mới công nghệ - Chìa khóa chuyển đổi xanh

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, trên địa bàn tỉnh hiện có gần 400 DN chế biến gỗ đang hoạt động, tạo ra kim ngạch xuất khẩu mỗi năm gần 1,1 tỷ USD, chiếm 62% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh năm 2024. Trước những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, nhiều DN chủ động áp dụng các công nghệ sản xuất sạch, sử dụng nguồn nguyên liệu bền vững và đạt chứng nhận quốc tế về bảo vệ môi trường.

Một trong những đơn vị tiên phong trong chuyển đổi xanh là Công ty CP Phú Tài. DN này đã đầu tư hệ thống điện năng lượng mặt trời, cải tiến quy trình sản xuất để giảm thiểu phát thải CO2, đồng thời cam kết sử dụng nguồn gỗ có chứng nhận FSC. Nhờ đó, sản phẩm của công ty tiếp tục xuất khẩu mạnh sang thị trường châu Âu, Mỹ và Nhật Bản.

Tương tự, Công ty TNHH Tổng hợp Tân Đại Hưng cũng là một điển hình về chuyển đổi xanh. Trước đây, DN có 2 chi nhánh tại khu công nghiệp (KCN) Long Mỹ, nhưng đến năm 2022 đã hợp nhất để mở rộng quy mô sản xuất trên tổng diện tích 5 ha tại KCN Nhơn Hội. Công ty hiện tập trung vào sản xuất hàng kim loại kết hợp giả mây, xử lý phụ kiện gỗ đi kèm, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe của thị trường Mỹ và châu Âu. Đặc biệt, công ty cung cấp trọn gói sản phẩm từ kim loại, gia công, phun sơn cho đến sản xuất dây đan, dây đệm mút, đảm bảo kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất... Nhờ đó, doanh thu năm 2024 đạt mức 100 triệu USD. Hiện tại, công ty đang tiếp tục đầu tư mở rộng nhà máy sản xuất khép kín, đặc biệt là dây chuyền sơn tự động giúp tăng năng suất đáng kể. Công ty cũng triển khai hệ thống máy đan tự động, tối ưu hóa quy trình sản xuất để đáp ứng đơn hàng nhanh chóng.

Bà Nguyễn Thị Thu Hoài, Chánh văn phòng Hiệp hội Gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai, chia sẻ: Về tham gia Q-FAIR 2025, chúng tôi thấy công ty gỗ Bình Định không chỉ đổi mới công nghệ mà còn có chiến lược sản xuất hiệu quả, giúp các DN khác trong ngành học hỏi kinh nghiệm về mô hình sản xuất hiện đại, đáp ứng nhu cầu chuyển đổi xanh.

Với những thay đổi kịp thời, ngành chế biến gỗ ở Bình Định không chỉ giữ vững thị trường truyền thống mà còn mở rộng sang các thị trường tiềm năng khác, đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.

CÔNG HIẾU