Phát huy giá trị đền thờ Nguyễn Trung Trực

Đền thờ Nguyễn Trung Trực tại thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát, được khánh thành vào tháng 10.2020. Đây là công trình có ý nghĩa lịch sử và tâm linh quan trọng, góp phần tôn vinh vị anh hùng dân tộc. Công trình này được xây dựng theo lối kiến trúc cổ, bao gồm các hạng mục như cổng tam quan, nhà quản lý, nhà soạn lễ, nhà vọng cảnh, nhà bia và sân hành lễ, tạo nên một không gian đẹp, trang nghiêm và hài hòa với thiên nhiên xung quanh.

Theo chúng tôi, để tiếp tục hoàn thiện và phát huy giá trị của đền thờ, có thể cân nhắc bổ sung bằng cách tích hợp các yếu tố văn hóa Hán - Nôm, nhằm tôn vinh và truyền tải sâu sắc hơn về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trung Trực. 

1.Đầu tiên, nên bổ sung yếu tố văn hóa Hán - Nôm để gia tăng tính linh thiêng và uy nghiêm cho không gian thờ tự. Trước hết đó là trưng bày các sáng tác thơ văn Hán - Nôm viết về Nguyễn Trung Trực. Các bài thơ ca ngợi Nguyễn Trung Trực, đặc biệt là bài thơ thất ngôn bát cú của Huỳnh Mẫn Đạt: “Hỏa hồng Nhật Tảo oanh thiên địa/ Kiếm bạt Kiên Giang khấp quỷ thần” (Lửa đỏ Nhật Tảo rung trời đất/ Gươm tuốt Kiên Giang khiếp quỷ thần). Thứ đến là khắc bia đá hoặc hoành phi câu đối bằng chữ Hán - Nôm, đó là những câu đối thể hiện tinh thần chiến đấu kiên trung của ông và tổ chức triển lãm thư pháp Hán - Nôm vào những dịp lễ hội, ngày xuân, giúp du khách hiểu thêm về di sản văn hóa liên quan đến Nguyễn Trung Trực.

Đối với vấn đề phát triển không gian tưởng niệm và cảnh quan xung quanh, có lẽ các cấp quản lý nên tính toán đến việc xây dựng khu trưng bày về cuộc đời Nguyễn Trung Trực để giới thiệu tư liệu, tranh vẽ, mô hình tái hiện trận đánh Nhật Tảo, chiến công của ông; kiến tạo cảnh quan xanh bằng cách trồng thêm cây xanh, vườn hoa theo phong cách truyền thống để tạo không gian trang nghiêm và hài hòa với thiên nhiên. Kết hợp hồ nước hoặc suối nhỏ nhằm tạo thêm điểm nhấn phong thủy, tượng trưng cho sự trong sạch và khí phách của người anh hùng.

Đền thờ Nguyễn Trung Trực tại Bình Định dần trở thành một điểm đến quan trọng, góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước của vị anh hùng dân tộc. Ảnh: NGỌC NHUẬN

2. Trong công tác tổ chức hoạt động văn hóa và tâm linh cần chú ý các phương diện như: Tổ chức các hoạt động diễn xướng văn hóa dân gian như hát bội, bài chòi, hò vè kể về cuộc đời Nguyễn Trung Trực ở lễ hội truyền thống, gắn liền việc tổ chức giỗ kỵ Nguyễn Trung Trực hằng năm với nghi lễ truyền thống, thu hút du khách và người dân đến dâng hương. Cung cấp các thông tin chi tiết và văn bản chính thức về lịch sử, văn hóa liên quan đến Nguyễn Trung Trực cho hướng dẫn viên thuyết minh tại điểm, hướng dẫn viên lữ hành trong và ngoài tỉnh.

Tích cực ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và giới thiệu di sản liên quan đến Nguyễn Trung Trực tại đền thờ và một số địa phương khác bằng cách thiết kế mã QR trên bia đá, hoành phi, giúp khách tham quan quét mã để đọc thông tin chi tiết về các bài thơ, câu đối. Sử dụng công nghệ thực tế ảo (VR) hoặc mô hình 3D để tái hiện lại trận đánh lịch sử của Nguyễn TrungTrực, giúp khách tham quan có trải nghiệm chân thực hơn. Thiết kế website và mạng xã hội phục vụ quảng bá hình ảnh, cung cấp thông tin lịch sử, cập nhật sự kiện về đền thờ.

Bên cạnh đó, xây dựng kế hoạch kết nối du lịch và phát triển kinh tế địa phương thông qua quá trình tạo tuyến du lịch văn hóa - tâm linh kết hợp đền thờ Nguyễn Trung Trực với các điểm đến lịch sử khác tại Bình Định như Tháp Bánh Ít, Bảo tàng Quang Trung, Đàn Tế Trời. Lựa chọn và phát triển sản phẩm lưu niệm như sách, tranh thư pháp, đồ thủ công mỹ nghệ mang biểu tượng Nguyễn Trung Trực. Hỗ trợ cộng đồng địa phương thông qua người dân xung quanh để phát triển dịch vụ ăn uống, homestay nhằm thu hút khách du lịch.

***

Việc hoàn thiện đền thờ Nguyễn Trung Trực không chỉ là tôn tạo kiến trúc mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa. Kết hợp các yếu tố Hán - Nôm, cảnh quan truyền thống, hoạt động văn hóa, ứng dụng công nghệ và phát triển du lịch sẽ giúp đền thờ trở thành một điểm đến quan trọng, góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước của vị anh hùng dân tộc.

TS VÕ MINH HẢI (Trường ĐH Quy Nhơn)