Phát triển ngành thủy sản bền vững và hiện đại

Liên tục trong nhiều năm qua, ngành thủy sản của thị xã Hoài Nhơn có những bước chuyển quan trọng, tiến gần tới mục tiêu phát triển bền vững, trở thành một trong những trung tâm nghề cá lớn nhất tỉnh.

Hiện đại và hiệu quả

Trong định hướng chung, Bình Định xác định Hoài Nhơn là cực tăng trưởng phía Bắc của tỉnh; theo đó, tỉnh yêu cầu thị xã phải nỗ lực trở thành “thủ phủ”, trung tâm nghề cá mang tầm quốc gia.

Để đạt được mục tiêu này, Hoài Nhơn đang nỗ lực phát triển đội tàu đánh bắt xa bờ theo hướng tăng chất lượng, giảm số lượng; thử nghiệm nghề nuôi biển, đảm bảo nguyên liệu cho các nhà máy chế biến thủy hải sản và tiếp tục đầu tư hoàn thiện để Cảng cá Tam Quan đạt tiêu chuẩn cảng cá loại I.

Thị xã Hoài Nhơn đang tích cực đầu tư, hoàn thiện để Cảng cá Tam Quan sớm đạt tiêu chuẩn cảng cá loại I. Ảnh: N.T

Theo Phòng Kinh tế thị xã Hoài Nhơn, đội tàu khai thác hiện có 2.498 chiếc, trong đó tàu dài từ 15m trở lên hoạt động vùng khơi có 2.088 chiếc. Diện tích nuôi thủy sản của thị xã là 163,6 ha. Đến hết năm 2024, tổng sản lượng khai thác thủy sản đạt 70.818 tấn, tăng 1.318 tấn so cùng kỳ, đạt 101% kế hoạch, trong đó cá ngừ đại dương đạt 9.510 tấn, tăng 10 tấn so cùng kỳ, đạt 100% kế hoạch. Sản lượng thủy sản nuôi đạt 1.679 tấn, giảm 375,1 tấn so với năm 2023, đạt 89,5% kế hoạch; ngoài ra có 100 tấn thủy sản khác gồm cua, cá nước lợ và cá nước ngọt.

Ông Trương Nam Phong, Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Hoài Nhơn, cho biết, toàn bộ 2.088 tàu dài từ 15m trở lên đều được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. 100% số tàu tham gia khai thác hải sản đều có đầy đủ trang thiết bị, các loại giấy tờ cần thiết trước khi xuất bến. Thiết bị nhật ký điện tử đã được triển khai trên 585 tàu cá, giúp cơ quan quản lý giám sát tốt hơn, đồng thời hỗ trợ ngư dân tối ưu hóa quy trình khai thác.

“Đội tàu khai thác xa bờ không ngừng được hiện đại hóa, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào khai thác và bảo quản thủy sản. Chủ tàu, thuyền trưởng và nhiều thuyền viên chủ động học hỏi, áp dụng kỹ thuật tiên tiến hiện đại theo công nghệ của Nhật Bản trong khai thác và bảo quản cá ngừ đại dương, giúp gia tăng giá trị hải sản”, ông Phong cho hay.

Thực hiện Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Hoài Nhơn phối hợp với các sở, ngành liên quan của tỉnh thẩm định, đề xuất hỗ trợ chi phí nhiên liệu cho tàu cá hoạt động khai thác và dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa trung bình trên 650 tỷ đồng/năm. Cùng với tỉnh, sản phẩm cá ngừ đại dương thị xã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) chứng nhận nhãn hiệu “Cá ngừ đại dương Bình Định”, đưa thương hiệu cá ngừ Hoài Nhơn đến với thị trường trong và ngoài nước.

Thị xã cũng tăng cường triển khai các mô hình khuyến ngư nhằm phát triển các đối tượng thủy sản mới có chất lượng, ứng dụng công nghệ cao trong nuôi thủy sản...

Hướng đến phát triển bền vững

Để phát triển bền vững ngành khai thác thủy sản, thị xã tăng cường phối hợp trong công tác điều tra nguồn lợi, dự báo ngư trường khai thác. Từng bước giảm dần tàu cá khai thác ven bờ, khuyến khích ngư dân đầu tư cải hoán tàu cá, trang thiết bị hiện đại để khai thác xa bờ, khuyến khích ngư dân hoạt động kiêm nghề, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào khai thác và bảo quản hải sản.

Ngư dân Hoài Nhơn đưa hải sản khai thác lên bờ tiêu thụ. Ảnh: N.T

Bên cạnh đó, thị xã tăng cường ứng dụng các mô hình phát triển các đối tượng thủy sản mới có chất lượng, áp dụng phương thức nuôi phù hợp ở các phường, xã. Đầu tư nâng cấp hạ tầng, ứng dụng công nghệ cao trong nuôi trồng thủy sản; đa dạng đối tượng nuôi. Củng cố các mô hình liên kết cộng đồng nuôi trồng thủy sản gắn với bảo vệ môi trường bền vững. Thu hút đầu tư phát triển nuôi thủy sản trên biển kết hợp phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo vệ môi trường vùng ven biển.

Theo ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND TX Hoài Nhơn, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của trung ương và tỉnh liên quan đến công tác chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Hoài Nhơn đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp. Nhờ vậy, từ năm 2021 đến nay, thị xã không có tàu cá khai thác hải sản vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Nhiều vụ vi phạm IUU đã bị phát hiện và xử lý, riêng trong năm 2024, đã xử lý 19 vụ vi phạm với tổng số tiền phạt là 497,5 triệu đồng.

Thị xã đặt mục tiêu đến năm 2025, giá trị sản xuất kinh tế biển chiếm 12,42% tổng giá trị sản xuất các ngành chủ yếu. Trong đó, khai thác, nuôi trồng thủy sản chiếm 5,73%. Dù vậy, nỗ lực đạt được mục tiêu đang gặp một số trở ngại như: Cơ sở hạ tầng phục vụ vùng ven biển chậm được đầu tư phát triển đồng bộ, tình trạng tàu vi phạm khai thác IUU chưa chấm dứt hẳn, một số người dân chưa thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường trong khu neo đậu tránh trú bão dành cho tàu cá cũng như trong quá trình khai thác hải sản...

Thị xã Hoài Nhơn kiến nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng ven biển, khảo sát, nghiên cứu và thực hiện khắc phục tình trạng bồi lấp Cửa biển Tam Quan. Khảo sát, xây dựng cơ chế chính sách phù hợp để thu hút các nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến thủy sản tại địa phương. Quan tâm đề xuất sớm triển khai dự án nâng cấp khu neo đậu tránh trú bão tàu cá. Tiếp tục kiến nghị các lực lượng chấp pháp trên biển tăng cường sự hiện diện trên biển, nhất là ở các vùng chồng lấn, với mục tiêu làm điểm tựa cho ngư dân an tâm bám biển để sản xuất…      

NGỌC TÚ