Tình trạng lấn chiếm đất, xây dựng trái phép trong KKT Nhơn Hội:

Cần phối hợp quản lý, xử lý chặt hơn

Đến nay, việc giải phóng mặt bằng Khu kinh tế (KKT) Nhơn Hội đã thực hiện được gần 3.200 ha (gần 50% diện tích quy hoạch xây dựng) và giao cho nhà đầu tư thực hiện dự án. Diện tích còn lại, Ban quản lý (BQL) đang tập trung phối hợp với chính quyền địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Tuy nhiên, tình trạng một số cá nhân có hành vi lấn chiếm đất, xây dựng trái phép, đặc biệt là trên đất đã bồi thường, làm cho việc quản lý đất đai KKT thêm phức tạp.

Hộ ông Võ Đình Thời cất nhà trên cột móng tuabin số 10, việc xử lý chưa xong, đã xây thêm một ngôi nhà liền kề.

Nhiều hộ dân xây dựng trái phép

Dự án KKT Nhơn Hội đã khởi động từ năm 2005, các địa phương đã bàn giao đất cho BQL KKT thực hiện dự án đầu tư xây dựng các khu chức năng vào những năm 2008-2009. Trong thời gian này, một số hộ dân đã tự ý lấn chiếm, cơi nới, xây dựng trái phép trên đất quy hoạch xây dựng KKT Nhơn Hội. Cụ thể, tại thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh, huyện Phù Cát có 3 hộ của các ông, bà Trần Văn Thành, Nguyễn Đình Giờ và Nguyễn Thị Vân đã cơi nới và xây dựng nhà trái phép thuộc đất của Dự án Nhà máy Phong điện Phương Mai 3 và Dự án đường phía tây KKT Nhơn Hội.

Cũng tại thôn Phú Hậu, hộ ông Võ Đình Thời đã xây dựng nhà trái phép trên vị trí cột móng tuabin số 10 thuộc dự án Nhà máy Phong điện Phương Mai 3 từ năm 2009, chính quyền địa phương đã lập hồ sơ vi phạm hành chính, nhưng đến nay chưa tháo dỡ. Mới đây, hộ này lại xây thêm một căn nhà tiếp giáp với căn nhà xây dựng trái phép. Được biết, trước đây, hộ ông Thời đã nhiều lần vi phạm trong việc khai thác cát trái phép, ảnh hưởng nền móng dự án Phong điện. Vụ việc chưa được xử lý.

Gần đây, cũng trên địa bàn thôn Phú Hậu, BQL KKT phát hiện hộ bà Phạm Thị Sương tự ý xây dựng nhà trái phép trên diện tích quy hoạch Khu đô thị Cát Tiến; hộ ông Đỗ Thanh Hiệp xây dựng nhà trái phép trên diện tích quy hoạch công trình giao thông nối từ đường trục KKT Nhơn Hội đi sân bay Phù Cát; hộ ông Nguyễn Phi Hùng xây dựng nhà trái phép trên phần đất quy hoạch Khu dân cư Cát Tiến. Mới đây nhất, khi Dự án Khu du lịch Hải Giang, xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn bắt đầu khởi động, thì cuối tháng 6.2013, bà Huỳnh Thị Ngọc Bảo (SN 1984), từ địa phương khác đã đến xây dựng quán ăn uống giải khát quy mô lớn trên bờ biển Hải Giang, thuộc đất của KKT Nhơn Hội quản lý. Bà Bảo đã làm móng nền xi măng và khung sắt với diện tích 90m2. Vừa qua, UBND xã Nhơn Hải đã lập biên bản vi phạm, buộc tháo dỡ và bà Bảo đã thực hiện.

Dù đã bị cưỡng chế tháo dỡ, hộ bà Võ Thị Kim Liên vẫn tự ý cất nhà trên nền đất cũ.

Đã bồi thường vẫn tái lấn chiếm

Ngày 13.12.2011, UBND huyện Phù Cát đã thực hiện cưỡng chế tháo dỡ vật kiến trúc, nhà cửa xây dựng trái phép, thu tiền xử phạt vi phạm hành chính, thu hồi đất đối với các hộ vi phạm, gồm hộ ông Nguyễn Lựu và bà Đỗ Thị Phương Ngôn; hộ ông Đỗ Xang và bà Võ Thị Kim Liên; hộ bà Đỗ Thị Sáu và ông Trần Văn Dũng, vì có hành vi lấn chiếm đất đai, xây dựng nhà cửa trái phép trên đất lấn chiếm tại nút giao thông T24, đường trục KKT Nhơn Hội, thuộc thôn Phú Hậu, xã Cát Tiến. Đến ngày 8.1.2012, bà Võ Thị Kim Liên đã xây dựng nhà ở trái phép trên nút giao thông T24, với diện tích 25m2. Ngày 1.5.2012, bà Liên tiếp tục thuê thợ xây thêm 8,4m2 nhà ở liền kề. UBND huyện Phù Cát đã có Quyết định số 1380/QĐ-XPHC, ngày 20.8.2012 về xử phạt hành chính trong hoạt động xây dựng đối với hộ bà Liên; phạt tiền 2,5 triệu đồng và yêu cầu bà Liên phải tự tháo dỡ ngôi nhà xây dựng trái phép. Bà Liên không tự giác thực hiện nên ngày 24.9.2012, Chủ tịch UBND huyện Phù Cát có quyết định cưỡng chế thi hành đối với bà Liên và giao Chủ tịch UBND xã Cát Tiến tổ chức thực hiện; tuy nhiên, đến nay ngôi nhà bà Liên xây dựng vẫn tồn tại. Điều đáng nói là trước đây, gia đình bà Liên đã nhận đủ tiền bồi thường hơn
70 triệu đồng.

Tương tự, tại xã Nhơn Hải, hộ ông Đỗ Minh Cảnh (trú thôn Hội Lợi, xã Nhơn Hội, TP Quy Nhơn) có đất đai, tài sản, nhà cửa bị giải tỏa do xây dựng KKT Nhơn Hội (Khu A), năm 2007 đã được Hội đồng giải phóng mặt bằng và tái định cư KKT Nhơn Hội kiểm kê, bồi thường. Hộ ông Cảnh đã nhận tiền bồi thường đầy đủ và được nhận 4 lô đất tại Khu tái định cư Nhơn Phước, nhưng không xây nhà. Năm 2009, ông Cảnh đến Bãi Rỗi, thôn Hải Bắc, xã Nhơn Hải lấn chiếm đất đai, xây nhà ở trái phép, chiếm đất mặt nước đắp hồ nuôi tôm tại vị trí đầm Mai Hương, phía tây đường bê tông vào xã Nhơn Hải, thuộc KKT Nhơn Hội. Vụ việc của ông Cảnh chưa được giải quyết thì đầu tháng 8.2011, hai người con trai của ông là Đỗ Quý và Đỗ Của tiếp tục đến khu vực này lấn chiếm đất đai liền kề với ông Cảnh, xây dựng trái phép. Tổng diện tích xây dựng trái phép của 3 cha con ông Cảnh lên đến 210m2, ngoài ra còn lấn chiếm đất mặt nước làm hồ nuôi thủy sản với diện tích khá lớn. Ngày 12.12.2012, UBND TP Quy Nhơn đã có quyết định cưỡng chế buộc ông Cảnh, ông Quý, ông Của phải tháo dỡ nhà, hồ tôm, trả lại mặt bằng cho KKT, nhưng đến nay họ vẫn chưa thực hiện. Ngoài ra, còn một số hộ khác có hành vi lấn chiếm đất mặt nước đầm Mai Hương nuôi thủy sản, xây dựng trái phép, như hộ bà Huỳnh Thị Kim Hoa, hộ ông Lê Đức Cảnh, hiện vẫn chưa bị xử lý.

Hồ nuôi tôm của hộ ông Đỗ Minh Cảnh trên đất lấn chiếm đầm Mai Hương.

Cần phối hợp quản lý chặt hơn 

Việc lấn chiếm đất, xây dựng trái phép, đặc biệt là lấn chiếm đất đã bồi thường, giải phóng mặt bằng và bố trí tái định cư là một hành vi xem thường pháp luật, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các dự án.

Liên quan đến việc phối hợp giải quyết các trường hợp lấn chiếm, xây dựng trái phép trên đất thuộc KKT Nhơn Hội, ông Lương Ngọc Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát, cho biết: “Đối với những diện tích đất mà huyện đã bàn giao cho BQL KKT Nhơn Hội thì trách nhiệm quản lý thuộc về KKT. Riêng những trường hợp người dân tái lấn chiếm đất đã được đền bù, giải tỏa, BQL KKT phải chủ động liên hệ với chính quyền địa phương tìm cách xử lý chứ huyện không thể một mình đứng ra giải quyết”.

Còn ông Man Ngọc Lý, Trưởng ban BQL KKT Bình Định, cho rằng: Việc lấn chiếm đất, xây dựng trái phép diễn ra, trước hết do ý thức của một bộ phận người dân chưa tốt. Tuy nhiên, cũng có phần quản lý và phối hợp chưa chặt chẽ của chính quyền cơ sở. Đối với KKT, trong thời gian qua, về cơ bản đã có sự phối hợp hiệu quả trong quản lý và chống lấn chiếm đất giữa nhiều cấp chính quyền trong vùng với BQL KKT, nhưng vẫn còn một số trường hợp, một số địa phương có tình trạng đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, nên hiệu quả xử lý chưa cao. Đối với đất thuộc phạm vi KKT, khi xảy ra việc lấn chiếm, xây dựng trái phép, trước hết BQL KKT có trách nhiệm phát hiện kịp thời và thông báo cho UBND xã sở tại để lập biên bản và xử lý theo thẩm quyền. Tuy vậy, hiện tại vẫn còn một số trường hợp vi phạm với thời gian diễn ra khá dài, mặc dù BQL KKT đã có nhiều văn bản thông báo cho chính quyền địa phương nhưng vẫn thiếu sự phối hợp giải quyết nên hiệu quả xử lý chưa cao.

Bài, ảnh: Ngọc Diên