Đồ án đoạt giải nhất về cuộc thi ý tưởng kiến trúc cửa ngõ phía Nam Hà Nội

Cộng đồng dân cư nông thôn truyền thống của người Việt có cổng làng, một vật thể kiến trúc đầy ước lệ mà rất thực, giản dị như câu chào gặp mặt. Các buôn làng Tây Nguyên có nhà rông, nhà dài vừa là những kiến trúc biểu tượng của cộng đồng, vừa là những không gian quần tụ, không giới hạn trong ngoài nhưng định vị vùng ảnh hưởng. Đã có lúc chúng ta định dựng cổng "Khải hoàn" cho Hà Nội để đón 1.000 năm Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, nhưng xem ra không có mấy đồng thuận giữa các nhà quản lý và chuyên môn, giữa các nhà chuyên môn với nhau. Vậy tại sao không là một ô phố cho cửa ô? Những ô Cầu Dền, ô Đổng Mác, ô Chợ Dừa, ô Cầu Giấy… không là những ô phố đó ư? Cửa ô chỉ có ở Hà Nội, gắn với lịch sử hình thành và truyền thống văn hóa Hà Thành. Liệu cửa ô có là bản địa, là tín hiệu của "bản sắc" kiến trúc - đô thị Hà Nội. Thuật ngữ "cửa ô" giản dị và quen thuộc của Hà Nội vẫn còn bỏ ngỏ chờ đợi một khái niệm mới, một hình ảnh kiến trúc mới cho Hà Nội hiện đại của thế kỷ XXI. Hà Nội tự kỷ niệm mình và cả nước kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long. Hà Nội sẽ có một cửa ô, năm cửa ô hay rất nhiều cửa ô để đón chào bạn bè, quý khách?

Xuất phát từ suy nghĩ đó, Hội KTS Việt Nam tổ chức cuộc thi "Ý tưởng kiến trúc Cửa ô phía Nam Hà Nội" với các tiêu chí: Ý tưởng mới lạ và đặc sắc. Kiến trúc hiện đại và đẹp. Có tính khả thi. Cuộc thi không nhằm tìm kiếm một giải pháp cụ thể nào mà đặt vấn đề tìm hướng giải quyết, đề xuất các hình thái kiến trúc mới cho Cửa ô phía Nam Hà Nội đầu thế kỷ XXI. Ở khía cạnh này cuộc thi đã đạt được mục tiêu, các đồ án dự thi đã đưa ra 3 hình thái kiến trúc, 3 dạng tổ hợp kiến trúc cho cửa ô. Đó cũng là những đóng góp khiêm tốn của sức nghĩ kiến trúc sư trước một vấn đề xã hội quan tâm, cung cấp cho các nhà lãnh đạo và quản lý thành phố Hà Nội những thông tin và mô hình cụ thể để suy nghĩ và xác định hình thức công trình sẽ xây dựng trong đợt kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long. Các đồ án loại A1 là những suy nghĩ mạnh dạn, có hình tượng biểu đạt và thể hiện bắt mắt. Mặc dầu đề bài chưa cụ thể, quá mở nhưng các đồ án dự thi đã xây dựng nên những khối hình kiến trúc rất động, những biểu tượng tạo hình có nghĩa và đa dạng chứ không chỉ là sao chép hình ảnh. Hầu hết những người dự thi là kiến trúc sư trẻ, là sinh viên các trường kiến trúc, sức trẻ đã giúp họ ôm gọn các giải thưởng chính thức của cuộc thi.

Cuộc thi đã khép lại nhưng những ý tưởng kiến trúc, và cao hơn là những tấm lòng yêu thiết tha Hà Nội, sự chân thành muốn cống hiến nhiều hơn cho Hà Nội của các kiến trúc sư trẻ, của những kiến trúc sư tương lai sẽ còn vọng mãi, tụ cùng âm vang của ngàn chiếc trống đại thúc lên lời chào Hà Nội - Thăng Long 1.000 năm tuổi. Các đồ án đoạt giải được Hội Kiến trúc sư Việt Nam trao tặng cho UBND thành phố Hà Nội như một món quà.

. Ngọc Ánh (biên soạn)