Diện tích ruộng bị sa bồi chưa khắc phục được tại tràn Phú Giáo- xã Cát Thắng. Ảnh: Văn Tây

Ngay sau khi lũ rút, huyện Phù Cát đã chỉ đạo cho các địa phương vận động nhân dân, cộng với sự hỗ trợ của các đơn vị quân đội, tập trung sức người sức của, hàn gắn lại các đoạn đê bị sạt lở, nạo hốt sa bồi... Kết quả, toàn huyện đã có gần 120 ha ruộng sa bồi được nạo hốt, kịp đưa vào sản xuất vụ đông xuân, một số ít diện tích bị sa bồi nhẹ, không sản xuất lúa được, thì chuyển sang trồng các loại cây trồng cạn. Còn lại khoảng 50 ha do chiều dày cát bồi từ 0,5 đến 1m, không thể khắc phục bằng thủ công được (tập trung nhiều ở các xã khu Đông huyện). Chính vì vậy, nhiều hộ đã không còn ruộng để sản xuất. Tuy huyện đã chỉ đạo các địa phương có kế hoạch cho các hộ thuộc diện này mượn ruộng để sản xuất, nhằm có thu nhập để ổn định cuộc sống, nhưng vẫn có nhiều hộ lâm vào cảnh khó khăn vì không có đất sản xuất.

Xã Cát Thành có diện tích bị sa bồi trên 24 ha, nhưng chỉ mới khắc phục được 10ha, còn lại 14ha bị cát bồi dày từ 0,7 đến 1m, toàn xã có đến 15 hộ không còn ruộng để sản xuất, trong khi địa phương cũng không còn ruộng để cho dân mượn. Các hộ ở trong trường hợp này chỉ còn trông mong vào sự cứu trợ của Nhà nước và các ngành, đoàn thể, đồng thời với việc làm thuê làm mướn để đắp đổi cho cuộc sống, còn ruộng đất thì không biết chừng nào mới khôi phục được. Ở xã Cát Thắng, có 15ha trong số trên 22ha ruộng bị sa bồi thủy phá chưa khắc phục được, làm ảnh hưởng lớn đến 60 hộ dân. Trong đó, có 6 hộ ruộng bị sa bồi hết, không thể sản xuất. Xã đã kịp thời cho mỗi hộ mượn 2 sào ruộng để sản xuất.

Có thể nói, hậu quả của lũ lụt trong năm 2005 đã làm cho một bộ phận nông dân ở Phù Cát rơi vào cảnh khó khăn túng thiếu. Huyện đã dồn mọi nỗ lực cho việc khắc phục hậu quả thiên tai, nhất là sớm ổn định cuộc sống cho người dân, song để khôi phục được 50ha ruộng còn lại đưa vào sản xuất vẫn đang là bài toán nan giải. Theo ông Nguyễn Thành Tự, Trưởng phòng kinh tế huyện Phù Cát: "Huyện đã chỉ đạo một số xã tạm cho nông dân mượn ruộng để sản xuất. Để khắc phục sa bồi ở diện tích 50ha ruộng còn lại, chỉ có cơ giới mới làm được, chứ không thể làm thủ công. Hiện nay khó khăn nhất đối với huyện và các địa phương là thiếu vốn đầu tư cho việc san ủi đồng ruộng. Vừa rồi, tỉnh có phân bổ cho huyện 40 triệu đồng nhưng ít quá nên khả năng giải quyết hết sa bồi là rất khó...".

Theo tính toán, để khắc phục 1ha ruộng bị sa bồi nặng, phải tốn từ 5 - 7 triệu đồng, 50 ha là khoảng 300 triệu đồng. Đó là chưa kể việc hốt cát đồng thời với kết hợp hàn gắn lại các đoạn bờ trổ lở. Để ổn định được sản xuất trên diện tích này một cách lâu dài, kinh phí ước tính trên 1 tỉ đồng. Trong khi đó kinh phí của địa phương quá ít ỏi, cuộc sống người nông dân rất khó khăn, nên không thể huy động đầy đủ cho việc thực hiện được.

• Hoài Trung