80 mùa xuân trong cuộc đời mình, tình yêu nghệ thuật tuồng luôn tươi trẻ trong NSND Trương Đình Bôi. Với trình độ biểu diễn bậc thầy và tâm huyết cống hiến, ông là “tài sản quý hiếm” của một thế hệ lẫy lừng ở đất tuồng Bình Định...
 |
|
NSND Đình Bôi (bên trái) đang diễn vai Bao Công trong vở Bao Công xử án Quách Hòe.
|
* Một danh ca đặc biệt
Không như nhiều bậc danh ca khác của đất tuồng Bình Định vụt sáng chói lên, Trương Đình Bôi thành danh trong nghệ thuật tuồng một cách chậm rãi. Ông sinh ra trong một gia đình đam mê hát bội ở xã Nhơn Thọ, huyện An Nhơn, nơi thường xuyên đón các gánh hát nổi tiếng về biểu diễn. Từ nhỏ, Đình Bôi đã “thấm” những lời ca và không gian nghệ thuật đầy sức lôi cuốn của hát bội. Đến tuổi thanh niên, Đình Bôi sớm tham gia hoạt động cách mạng, được vinh dự kết nạp Đảng khi mới 19 tuổi.
Tập kết ra Bắc, Đình Bôi công tác ở Bộ Thủy lợi, Bộ Nông lâm, trước khi có bước ngoặt rẽ sang con đường nghệ thuật. Đình Bôi dành thời gian hoạt động văn nghệ quần chúng, đi hát tuồng phục vụ bộ đội và nhân dân khắp nơi. Tiếng lành đồn xa nên Đình Bôi được Bộ Văn hóa đề nghị điều động về đoàn tuồng Liên khu V.
Cả cuộc đời cống hiến, NSND Đình Bôi đã nhận được Huân chương kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Ba…cùng nhiều giải thưởng, bằng khen khác. Năm 2009, NSND Đình Bôi được trao tặng Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng. |
“Khi ấy tôi chỉ là nghệ sĩ nghiệp dư. Nhưng nhờ được các bậc thầy như Nguyễn Nho Túy, Dư Lược, Mười Thân, Sáu Lai… tận tình chỉ dạy, cộng với sự khổ luyện mà trình độ của tôi tiến bộ thấy rõ. Tình yêu nghệ thuật tuồng cũng tăng dần lên theo từng ngày…”- NSND Đình Bôi nhớ lại.
Năm 1962, ngay trong lần đầu tiên được tham dự Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc, Đình Bôi đã gây ấn tượng mạnh và đoạt huy chương Vàng với vai Thoát Hoan trong vở Trần Bình Trọng. Từ thành tích đầu tiên này cho đến gần 30 năm sau, Đình Bôi khẳng định được tài năng phát triển rực rỡ với các huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 1970, 1980, 1985 và giải đặc biệt năm 1990. Giải A Hội thi Tiếng hát hay toàn quốc năm 1982… và được phong tặng danh hiệu NSND vào năm 1993.
Điểm đặc biệt của NSND Đình Bôi là không chỉ có chất giọng ấm và vang thiên phú, ông còn rèn luyện được khả năng biểu diễn đa dạng hiếm thấy; khi vào vai lão, kép, tướng, chính diện, phản diện đều hết sức thành công. NSND Đình Bôi đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng khán giả với nhiều vai diễn để đời trong các vở về đề tài lịch sử, truyền thống, dân gian, hiện đại. Có những vai diễn của ông cho đến nay vẫn chưa nghệ sĩ nào vượt qua như vai Lão Bảng trong vở Chị Ngộ, Tiết Cương trong vở Hộ Sanh Đàn, Trương Phi trong vở Cổ Thành…
 |
|
Vai lão Tạ trong vở Ngọn lửa Hồng Sơn là một trong những vai diễn thành công nhất của NSND Đình Bôi.
|
* Người nghệ sĩ - chiến sĩ giàu cống hiến
Trước khi trở thành nghệ sĩ, Đình Bôi đã là một chiến sĩ cách mạng. Phẩm chất đạo đức cách mạng luôn được ông gìn giữ trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật, để nỗ lực rèn luyện chuyên môn, cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ. NSND Đình Bôi miệt mài trên sàn diễn đến tận 65 tuổi mới nghỉ hưu. Nhưng chặng đường cống hiến của ông chưa dừng lại. Mỗi khi Nhà hát tuồng Đào Tấn cần NSND Đình Bôi tham gia vở diễn nào đó, ông đều hăng hái đảm nhận mà không nề hà đó là vai chính hay phụ. NSND Đình Bôi cũng hết lòng truyền đạt kinh nghiệm trong việc đào tạo các thế hệ học trò. Ông trở thành “cây cao bóng cả” của làng tuồng Bình Định.
Tình cảm kính trọng chân thành của mọi người chính là phần thưởng ý nghĩa nhất mà người nghệ sĩ tài năng và đức độ này nhận được… |
Cùng chia ngọt sẻ bùi cùng với NSND Đình Bôi trên con đường nghệ thuật là vợ ông- nghệ sĩ Thanh Nồng, vốn cũng là diễn viên Đoàn tuồng Liên khu V. Đôi vợ chồng nghệ sĩ này đã truyền tình yêu nghệ thuật đến các con, cháu, dâu, rể hiện cũng đang theo nghiệp tuồng, múa, nhạc công. “Tôi hạnh phúc với gia đình hoạt động nghệ thuật của mình. Đối với con cháu, tôi luôn răn dạy đã gắn bó với nghệ thuật thì phải luôn nỗ lực cống hiến. Tuy tuổi đã cao nhưng tình yêu nghệ thuật tuồng trong tôi lúc nào cũng luôn tươi trẻ…”- NSND Đình Bôi bộc bạch.
Tại lễ mừng thọ NSND Đình Bôi tròn 80 tuổi được Nhà hát tuồng Đào Tấn tổ chức trang trọng vào tháng 10.2010, các thế hệ diễn viên đã bày tỏ sự tri ân nồng nhiệt với ông. Tình cảm kính trọng chân thành của mọi người chính là phần thưởng ý nghĩa nhất mà người nghệ sĩ tài năng và đức độ này nhận được…
| 
