Giai đoạn 2 Dự án Quỹ toàn cầu phòng chống lao tại Bình Ðịnh:
Thêm hy vọng cho bệnh nhân lao
Dự án Quỹ toàn cầu phòng chống lao tại Bình Ðịnh được thực hiện tại 6 địa phương: Quy Nhơn, Tuy Phước, An Nhơn, Phù Cát, Hoài Nhơn, Tây Sơn. Tiếp nối kết quả giai đoạn 1 (2011-2012), giai đoạn 2 của Dự án được triển khai từ tháng 9.2013 đến hết năm 2015, hứa hẹn sẽ tác động tích cực đến công tác phòng, chống lao.
“Mưa dầm thấm lâu”
Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ phường Đống Đa (TP Quy Nhơn) Trần Văn Đức là một trong những cộng tác viên (CTV) tích cực của mô hình chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân lao được triển khai tại phường. Đưa chúng tôi đến nhà ông Huỳnh Văn Dũng, ở tổ 27, khu vực 5, ông Đức vui vẻ giới thiệu: “Tháng 8 vừa rồi, chỉ sau 8 tháng điều trị, ông Dũng đã bớt hẳn bệnh lao. Đây là bệnh nhân mới nhất khỏi bệnh trong số những người do tôi trực tiếp chăm sóc, hỗ trợ”.
Phòng khám Đa khoa 38 Lê Lợi là một trong những cơ sở hành nghề y tư nhân làm tốt công tác phát hiện, chuyển tuyến cho bệnh nhân nghi lao.
- Trong ảnh: Đăng ký khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa 38 Lê Lợi.
Năm nay đã gần 60 tuổi, nhưng ông Dũng còn rất khỏe mạnh. Vừa đùa nghịch với cháu ngoại, ông hào hứng cho biết: “Trước đây, tôi đâu dám đến gần mấy đứa cháu, ăn uống cũng dùng chén bát riêng hết. Cũng nhờ anh Đức nhắc nhở thường xuyên, nên tôi uống thuốc đều đặn, tiêm thuốc đúng lịch, bệnh “đứt” hẳn. Giờ, tôi lại ăn ngon ngủ ngon, tăng cân đều đều!”.
Theo Chủ tịch Hội LHPN phường Đống Đa Trương Thị Thu Hiền, trong giai đoạn 1 của Dự án, mô hình chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân lao của phường quản lý 25 bệnh nhân, cao nhất ở TP Quy Nhơn. Nhiều người có hoàn cảnh khó khăn, không thể toàn tâm toàn ý chữa bệnh, nên CTV phải “đeo bám”. Như chị T.X.H., ở khu vực 4, một mình nuôi 2 con ăn học, làm nghề mua bán nhỏ rày đây mai đó. Hay như anh N.T.N., ở khu vực 8, phải lênh đênh trên biển, uống thuốc không thường xuyên. “Những trường hợp khó gặp trực tiếp, CTV phải thường xuyên gọi điện nhắc uống thuốc đều đặn, động viên họ không bỏ điều trị để tránh tình trạng kháng thuốc. Công việc “mưa dầm thấm lâu”, nên phải thật kiên trì”, chị Hiền chia sẻ.
Có thể nói, sự năng nổ của 300 CTV đã góp phần mang lại thành công cho giai đoạn 1 của Dự án. Y sĩ Võ Thị Nhơn, chuyên trách lao của Trung tâm Y tế Hoài Nhơn, cho biết: “Là cán bộ cơ sở gần gũi với dân, cộng với lòng nhiệt tình, các CTV có điều kiện làm tốt công tác vận động người nghi nhiễm đi khám, qua đó giúp phát hiện sớm bệnh nhân lao. Tính từ khi triển khai Dự án đến hết tháng 8.2013, các CTV trong huyện đã giới thiệu 144 người đến Trung tâm để khám lao, qua đó phát hiện 5 ca nhiễm lao”.
Để đẩy lùi bệnh lao
Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Lê Quang Hùng, trong giai đoạn 2, Dự án vẫn tiếp tục duy trì sự phối hợp của mạng lưới y tế công - tư trong phát hiện và điều trị các trường hợp mắc lao, đồng thời mở rộng mô hình chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân lao tại cộng đồng. Bên cạnh đó, Dự án sẽ chú trọng triển khai sự phối hợp y tế công - công giữa các cơ sở y tế công lập với nhau. “Dự án cũng hỗ trợ các bệnh viện tuyến tỉnh tăng cường khả năng phát hiện và chẩn đoán lao, bằng cách trang bị một số trang thiết bị cần thiết. Mục tiêu hàng đầu là nâng cao hiệu quả công tác phát hiện sớm, điều trị kịp thời bệnh nhân lao, đồng thời giám sát, hỗ trợ hoạt động điều trị tại cộng đồng”, bác sĩ Lê Quang Hùng cho biết.
Giai đoạn 2 của Dự án được triển khai tiếp thêm động lực cho công tác phòng, chống lao. Phòng khám Đa khoa 38 Lê Lợi (TP Quy Nhơn) dẫn đầu trong số các cơ sở y tế tư nhân chuyển tuyến bệnh nhân nghi lao, với hơn 200 ca từ năm 2012 đến nay, trong đó có 15 ca nhiễm lao. Bác sĩ Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc Phòng khám Đa khoa 38 Lê Lợi, phân tích: “Việc chuyển tuyến bệnh nhân nghi nhiễm lao đã là hoạt động thường xuyên tại phòng khám. Tuy nhiên, việc phát hiện kịp thời chỉ thật sự ý nghĩa khi người bệnh tuân thủ phác đồ điều trị. Rất nhiều người lười, sợ thuốc nóng nên bỏ thuốc khi vừa thấy bệnh giảm. Do đó, công tác theo dõi ở cộng đồng cần được chú trọng hơn nữa”.
Cùng chung quan điểm, bác sĩ Đỗ Phúc Thanh, Phó Giám đốc Bệnh viện Lao và Bệnh phổi tỉnh, nhấn mạnh: “Cán bộ cơ sở cần sâu sát hơn nữa để phát hiện sớm người nghi nhiễm lao. Đồng thời, việc “bám” địa bàn, theo dõi bệnh nhân cũng cần được tăng cường, nhất là khi thời gian thực hiện của giai đoạn 2 khá dài”.
Thực tế cho thấy, hoạt động của các mô hình chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân lao tại cộng đồng vẫn còn không ít khó khăn. Phường Đống Đa có 11 khu vực với hơn 33.000 dân, 5 CTV “quản” không xuể. “Nhiều cán bộ cơ sở rất nhiệt tình, nhưng thiếu kiến thức nên công tác phối hợp chưa đạt hiệu quả cao. Do đó, ở giai đoạn 2 này, cần thiết phải mở lớp tập huấn cho cán bộ các tổ chức hội đoàn thể, bí thư, khu vực trưởng, mở rộng đến cán bộ phường. Có vậy, những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn mới được quan tâm nhiều hơn khi bình xét hộ nghèo cũng như triển khai các hoạt động hỗ trợ”, chị Trương Thị Thu Hiền nhấn mạnh.
Kết quả hoạt động chuyển tuyến người nghi lao của các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân và cộng tác viên tính đến hết tháng 12.2012:
Loại hình cơ sở chuyển
Số bệnh nhân đến khám lao
Số bệnh nhân được xét nghiệm đờm
Số bệnh nhân lao phát hiện
Cơ sở hành nghề y, dược tư nhân
481
337
109
Cộng tác viên
643
580
41
Tổng số
1.124
917
150
NGUYỄN VĂN TRANG