Ngang nhiên lấn chiếm đất nông nghiệp xây nhà ở
Do buôn lỏng quản lý của chính quyền địa phương, một số hộ dân đã lấn chiếm diện tích đất nông nghiệp đã giao quyền cho hộ dân khác canh tác để xây dựng nhà ở. Khi chủ diện tích đất nông nghiệp phát hiện khiếu nại thì chính quyền lại đùn đẩy trách nhiệm không xử lý, dẫn đến sự việc khiếu nại kéo dài.
Ngôi nhà của ông Nguyễn Quýt, xây dựng trên một phần diện tích đất nông nghiệp lấn chiếm của gia đình bà Nguyễn Thị Ái.
Ngang nhiên chiếm đất xây nhà
Trường hợp hộ gia đình bà Nguyễn Thị Ái (57 tuổi, ở tổ 16, KV 3, phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn) được Nhà nước giao quyền sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 1999, đối với thửa đất số 28, tờ bản đồ số 527628.2C, với diện tích 889,8 m2, tọa lạc tổ 18, KV 3, phường Nhơn Bình, với mục đích canh tác 2 vụ lúa/năm. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian từ 2007 đến 2011, vì chồng bà Ái đau bệnh phải chạy chữa nên việc canh tác bị bỏ bê, thửa đất này không ai trông coi, nên đã có một số hộ dân lấn chiếm để nâng đất làm nền, xây cất nhà ở. Sau khi chồng mất, bà Ái đến thửa đất của mình để tiếp tục canh tác thì lại phát hiện phần đất canh tác của gia đình tự dưng bị hộ ông Nguyễn Quýt và hộ ông Nguyễn Tấn lấn chiếm xây nhà, với diện tích bị chiếm dụng 390 m2. Điều làm bà Ái bức xúc hơn, khi ông Nguyễn Tấn làm hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho thửa đất của ông và cả phần đất lần chiếm thì UBND phường Nhơn Bình vẫn xét duyệt hồ sơ gửi lên Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Quy Nhơn, trong khi sự việc tranh chấp vẫn đang diễn ra.
Bà Ái bức xúc: “Tôi nghĩ rằng là đất của Nhà nước cấp cho mình canh tác là của mình, chứ tôi có biết cớ sự này. Khi tôi phát hiện diện tích đất nông nghiệp của mình bị lấn chiếm, tôi cũng đã gửi đơn tới nhiều cơ quan và các ngành chức năng nhưng tới nay vẫn không được giải quyết. Hiện nay, tôi đã khởi kiện ra tòa để bảo vệ quyền lợi của gia đình, nhưng điều tôi bức xúc nhất là cách giải quyết của chính quyền địa phương. Bởi các hộ dân này xây nhà trên đất nông nghiệp đã sai còn lấn chiếm đất nông nghiệp của gia đình tôi mà chính quyền địa phương không phát hiện, ngăn chặn kịp thời”.
Chính quyền chẳng hay biết!?
Qua trao đổi với chính quyền địa phương, ông Huỳnh Tấn Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Nhơn Bình, cho biết: “Khi UBND phường phát hiện các hộ lấn chiếm đất nông nghiệp để xây cất nhà thì đã qua thời hạn lập biên bản xử phạt hành chính. Từ khi tôi tiếp nhận công việc thì không có bất kỳ hồ sơ lưu nào từ thời điểm xây cất nhà của các hộ lấn chiếm và cũng không tìm thấy bất kỳ giấy tờ hay văn bản nào nói về sự việc gia đình bà Ái khiếu nại về đất nông nghiệp của bà bị lấn chiếm. Tuy nhiên, UBND phường đã tổ chức hòa giải giữa các hộ lấn chiếm với bà Ái theo quy định”.
Còn ông Trần Văn Phương, cán bộ địa chính UBND phường Nhơn Bình, cho biết thêm: “Thời điểm chúng tôi tiếp nhận công việc thì thửa đất này đã bị lấn chiếm xây dựng, thực sự không biết họ xây dựng khi nào.Vì đã hết thời hiệu xử lý vi phạm hành chính, địa phương đã hướng dẫn bà Ái khởi kiện đến tòa án bằng một vụ án dân sự, hiện nay tòa án cũng đang thụ lý giải quyết. Còn về việc UBND phường làm hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Tấn (một trong các hộ lấn chiếm đất bà Ái-PV), vì ông Tấn có đơn yêu cầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nên khi xét hồ sơ của ông Tấn, UBND phường chỉ xét trên bản đồ, chứ chưa đo đạc thực tế, khi hồ sơ gửi lên Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Quy Nhơn cũng đã bị trả về”.
Theo các luật sư, UBND phường Nhơn Bình không thể lập biên bản hay ra quyết định xử phạt hành chính vì quá thời hiệu, nhưng vẫn có thẩm quyền ra quyết định buộc khắc phục hậu quả theo Điều 28 Luật xử lý vi phạm hành chính. Mặt khác, dù bà Ái đã làm đơn khiếu nại nhiều năm nay nhưng UBND phường vẫn không có biện pháp giải quyết, mà chỉ hướng dẫn người dân khởi kiện dân sự bằng vụ án tranh chấp đất đai, còn chính quyền đứng ngoài cuộc. Ngoài ra, các hồ sơ liên quan tới sự việc này từ thời điểm trước năm 2011 lại không lưu trữ, nên không thể xác định được thời gian những căn nhà này xây dựng trái phép từ năm nào, cho thấy sự thiếu chặt chẽ trong quản lí, thiếu đồng bộ trong chuyên môn của chính quyền địa phương.
KIM CHI