Bình Định đón đầu tăng trưởng
Bình Định đã vượt qua Bình Dương để lọt vào nhóm 3 tỉnh/thành phố thu hút nhiều vốn FDI nhất cả nước.
Bình Định đang ngày càng thể hiện được vị thế của mình ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên khi trở thành một trong những tỉnh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất cả nước. Hiện có hai nhà đầu tư lớn đã chọn Bình Định làm điểm đến cho dự án 1 tỷ USD (Nga) và 27 tỷ USD (Thái Lan). Với hạ tầng giao thông tương đối tốt, lợi thế tài nguyên biển và khu kinh tế Nhơn Hội đang ngày càng phát triển, kinh tế Bình Định đang đứng trước nhiều cơ hội mới. Tuy nhiên trước mắt, tỉnh cũng có nhiều vấn đề phải vượt qua.
Không ít khó khăn
Trong khu vực miền Trung - Tây Nguyên, kinh tế Bình Định xếp thứ ba, chỉ sau Đà Nẵng và Khánh Hòa. Tuy nhiên, khoảng cách giữa Bình Định và 2 tỉnh/thành phố còn lại khá lớn (GDP bình quân đầu người năm 2012 Đà Nẵng đạt gần 2.500 USD, Khánh Hòa 1.900 USD, Bình Định gần 1.000 USD).
Bình Định đang tập trung đầu tư, đẩy nhanh phát triển Khu kinh tế Nhơn Hội nhằm tạo bước đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh. (ảnh: Văn Lưu)
Về tài nguyên và vị trí, Bình Định không có được nhiều ưu đãi như Khánh Hòa, Đà Nẵng. Tài nguyên khoáng sản của Bình Định đa dạng nhưng số lượng hạn chế, khó phát triển và khai thác. Mặt khác, địa phương này cũng hay gặp thiên tai, lũ lụt. Biến đổi khí hậu cũng đang gây tác động đến Bình Định khi mà bão, lũ, úng ngập, xói mòn, sạt lở đất... ngày càng xuất hiện dày đặc trong khoảng 10 năm trở lại đây. Sự thay đổi này đã phá hủy nhiều cảnh quan, tài sản hạ tầng và tác động xấu tới kế hoạch hoạt động du lịch của tỉnh.
Về kinh tế xã hội, Bình Định còn một số khó khăn như tốc độ tăng trưởng còn thấp, việc triển khai các dự án còn chậm, việc quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản còn thiếu sót. Đời sống của một số phận nhân dân, nhất là vùng miền núi, dân tộc còn gặp khó khăn và tình hình an ninh trật tự vùng nông thôn một số nơi vẫn còn tiềm ẩn phức tạp. Tỷ lệ hộ nghèo cao hơn bình quân cả nước, qui mô nền kinh tế nhỏ, thu hút đầu tư và cải cách hành chính còn hạn chế.
Bên cạnh đó, việc huy động nguồn lực trong các doanh nghiệp và dân cư phục vụ phát triển vẫn còn khiêm tốn. Hầu hết các doanh nghiệp Bình Định đều là doanh nghiệp nhỏ và vừa, do vậy điểm xuất phát về vốn, nguồn nhân lực, thiết bị công nghệ thường thấp. Đầu tư cho hoạt động nghiên cứu và phát triển tại các doanh nghiệp chưa được quan tâm thực hiện; việc nghiên cứu cải tiến, đổi mới sản phẩm chưa theo kịp nhu cầu thị trường.
Một trong những mặt còn nhiều hạn chế của Bình Định chính là nguồn nhân lực. Hiện tỉnh chưa có trường đại học lớn đủ để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển. Mặt khác, việc thu hút người tài chưa được đầu tư đúng mức nên ít người giỏi ở lại Bình Định hay đến đây để làm việc. Thiếu người tài chính là bước cản cho bất cứ địa phương nào muốn phát triển.
Tiềm năng biển, sông ngòi
Không có nhiều tài nguyên thiên nhiên nhưng Bình Định lại được sở hữu bờ biển dài 134 km, vùng lãnh hải rộng 2.500 km2, vùng đặc quyền kinh tế rộng 40.000 km2. Bình Định có nhiều tiềm năng để phát triển mạnh kinh tế biển, nhất là lĩnh vực du lịch và thủy sản.
Bình Định có nhiều vịnh, bãi biển và danh lam thắng cảnh như: Tân Thanh, Vĩnh Hội, Trung Lương, Hải Giang, Đảo Yến, bãi tắm Hoàng Hậu, Quy Hòa, Bãi Dài, Tam Quan… với cảnh quan thiên nhiên đa dạng, phù hợp với loại hình du lịch sinh thái. Một số vịnh biệt lập, thuận lợi phát triển các khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Bên cạnh tiềm năng du lịch, Bình Định còn có thế mạnh phát triển hệ thống vận tải biển. Hiện thành phố Quy Nhơn có 3 cảng biển hoạt động hiệu quả là cảng Quy Nhơn (5 triệu tấn/năm), cách hải phận quốc tế 150 hải lý; Tân Cảng và cảng Thị Nại. Các cảng này đang tiếp tục nâng cấp để tăng công suất. Ngoài ra, 3 dự án xây dựng cảng đã được triển khai gồm cảng Tổng hợp Nhơn Hội (rộng 165ha); cảng Tổng hợp thuế quan (rộng 119 ha) tại Khu Kinh tế Nhơn Hội (với tổng công suất 2 cảng đạt 12 triệu tấn/năm); Cảng Đống Đa (rộng 5 ha) (công suất 1,4 triệu tấn/năm).
Bình Định có hơn 10.000 ha mặt nước, là điều kiện thuận lợi để phát triển nuôi trồng thủy sản. Theo quy hoạch của ngành thủy sản, giá trị sản xuất thủy sản năm 2020 là 2.045 tỷ đồng. Sản lượng tôm nuôi thu hoạch khoảng 5.000 - 6.000 tấn/năm, cùng với sản lượng hải sản đánh bắt được, đây sẽ là nguồn nguyên liệu phong phú cho công nghiệp chế biến thủy, hải sản.
Trên địa bàn tỉnh còn có các cảng cá Nhơn Châu, Quy Nhơn, Tam Quan, Đề Gi và khu trú đậu tàu thuyền Tam Quan. Trong đó, cảng cá Nhơn Châu có nguồn lợi hải sản phong phú, giá trị kinh tế cao như cá thu, cá ngừ đại dương, cùng các đặc sản quý hiếm (yến sào, cua huỳnh đế, hải sâm...). Sản lượng hải sản khai thác hàng năm của tỉnh khoảng 25.000- 33.000 tấn (chưa kể sản lượng khai thác xa bờ). Dự báo giai đoạn 2011- 2020 khai thác ổn định ở mức 100.000 tấn/năm.
Ngoài tài nguyên biển, Bình Định có 4 sông lớn là Lại Giang, La Tinh, Côn, Hà Thanh; 135 hồ tự nhiên và nhân tạo với tổng diện tích 38.000ha; chuyên dùng để cung cấp nước cho nông nghiệp. Hệ thống mạng lưới các sông suối tập trung nhiều ở miền núi tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển thủy lợi và thủy điện. Tổng trữ lượng nước khoảng 5,2 tỷ m2, tiềm năng thủy điện khoảng 182,4 triệu kW.
Cơ hội tăng trưởng
Bình Định hiện là một trong 5 tỉnh, thành phố ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm Miền Trung. Tỉnh nằm ở trung tâm của trục Bắc - Nam Việt Nam trên cả 3 tuyến đường bộ, đường sắt và đường hàng không, là cửa ngõ ra biển gần nhất và thuận lợi nhất của Tây Nguyên, nam Lào, đông bắc Campuchia và Thái Lan (bằng cảng biển quốc tế Quy Nhơn và Quốc lộ 19). Với vị trí này, Bình Định có lợi thế vượt trội trong liên kết, giao lưu kinh tế khu vực và quốc tế.
Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Định thời kỳ 2006 - 2020 cũng chú trọng việc phát triển sao cho phù hợp với Duyên hải Nam Trung Bộ và trong mối quan hệ hữu cơ với Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, gắn với hành lang Đông - Tây, với các tỉnh Tây nguyên, các tỉnh ở Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và Thái Lan.
Bình Định đang tập trung đầu tư, đẩy nhanh phát triển Khu kinh tế Nhơn Hội nhằm tạo bước đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh, đồng thời hoàn thành các khu công nghiệp Phú Tài, Long Mỹ và tiếp tục phát triển các khu công nghiệp Nhơn Hội, Nhơn Hòa, Hòa Hội, Cát Khánh, Cát Trinh, Bồng Sơn, Bình Nghi - Nhơn Tân; xây dựng các cụm công nghiệp ở các huyện, thành phố.
Tỉnh đang tăng cường công tác xúc tiến thu hút đầu tư, sớm hình thành và đưa vào hoạt động khu công nghiệp, khu dịch vụ, du lịch, tạo bước đột phá quan trọng trong phát triển công nghiệp, dịch vụ du lịch và chuyển dịch cơ cấu kinh tế để đến giai đoạn 2011 – 2015, Khu kinh tế Nhơn Hội đóng góp 20-30% vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh và 30-40% trong giai đoạn 2016 - 2020.
Để kêu gọi các nhà đầu tư đến với Khu kinh tế Nhơn Hội, “Bình Định sẽ tăng cường sự chặt chẽ trong ký kết thỏa thuận đầu tư với các nhà đầu tư thông qua việc triển khai quy chế ký quỹ đầu tư, đồng thời hỗ trợ tối đa từ chính quyền đối với nhà đầu tư trong thiết kế, lập quy hoạch dự án đầu tư, cũng nhưng tạo sự kết nối thông tin với các nhà đầu tư. Đồng thời, Bình Định cũng chính thức áp dụng khung giá thuê mặt bằng đầu tư với mức giá cạnh tranh, thuận lợi nhất cho nhà đầu tư”, ông Nguyễn Văn Thiện, Bí thư Tỉnh ủy cho biết.
Về nguồn nhân lực, Bình Định cần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu thị trường lao động; khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia đào tạo nghề, nhất là hình thức đào tạo nghề theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, nhà đầu tư.
Hiện nay, Bình Định đã đứng trước cơ hội lớn khi một phần không nhỏ dòng vốn FDI đã chọn nơi này làm điểm đến, trong đó có 2 dự án đã nói ở đầu bài: dự án 1 tỷ USD của Công ty Bus Industrial Center đầu tư xây dựng nhà máy lắp ráp và sản xuất phụ tùng xe buýt và các dịch vụ hỗ trợ khác, và dự án 27 tỷ USD xây nhà máy lọc hóa dầu. Nếu các dự án này thành công, chắc chắn kinh tế Bình Định sẽ có bước tăng trưởng vượt bậc.
Ngọc Trân