SẢN XUẤT VỤ HÈ - THU Ở TX AN NHƠN:
Dân đứng ngồi không yên vì thiếu nước tưới
Những ngày gần đây, bà con nông dân ở các xã Nhơn Thọ, Nhơn Lộc, Nhơn Phúc và phường Nhơn Hòa (TX An Nhơn) như “ngồi trên lửa” do không đủ nước tưới phục vụ sản xuất vụ Hè - Thu. Hiện có hàng trăm hecta đất lúa ở các địa phương trên chưa thể xuống giống theo đúng thời vụ và hàng trăm hecta lúa mới gieo sạ bắt đầu khô héo.
Nhiều diện tích lúa từ 15 - 20 ngày tuổi tại xã Nhơn Phúc bị thiếu nước tưới; mặt ruộng khô cằn, nứt nẻ, cây lúa khô héo.
Ruộng để trống, lúa non héo khô
Theo lịch thời vụ của ngành nông nghiệp, đến ngày 10.5, các xã Nhơn Tân, Nhơn Thọ, Nhơn Lộc, Nhơn Phúc và phường Nhơn Hòa phải kết thúc việc gieo sạ lúa vụ Hè - Thu (HT). Thế nhưng, đến ngày 23.5, tại xã Nhơn Lộc và phường Nhơn Hòa vẫn còn 107 ha chưa thể xuống giống; nhiều cánh đồng còn bỏ đất trống, mặt ruộng nứt nẻ, khô cằn. Nguyên nhân là lượng nước điều tiết từ hồ Núi Một (xã Nhơn Tân) không đủ cung cấp, khiến nông dân không thể làm đúng theo lịch thời vụ.
Ông Phạm Văn Minh, ở phường Nhơn Hòa, lo lắng: “Không có nước dẫn vào ruộng để làm đất nên quá lịch thời vụ gần nửa tháng mà 6 sào ruộng của gia đình tui còn để trống. Sạ không đúng lịch thời vụ sẽ khiến cây lúa kém phát triển, dễ bị sâu bệnh, năng suất thấp nên tui rất lo lắng. Cả tuần nay tui túc trực ngoài đồng để lấy nước nhưng chờ mãi nước không về tới kênh”.
Nếu số bà con chưa thể xuống giống theo đúng lịch thời vụ lo lắng một thì những người đã hoàn thành việc gieo sạ lại thấp thỏm đến mười. Họ như “ngồi trên lửa” vì không có nước dẫn vào ruộng tưới cho lúa non, khiến lúa khô héo, nguy cơ mất trắng rất cao.
Bà Nguyễn Thị Phấn, ở xã Nhơn Phúc, than thở: “4 đám ruộng của tôi xuống giống vào ngày 10.5; theo đúng lịch, 5 ngày sau phải có nước tưới để cây lúa phát triển. Nhưng đến ngày 23.5, cánh đồng Nhơn Nghĩa Tây - Đông (xã Nhơn Phúc) rộng hơn 60 ha không có một giọt nước; mặt ruộng khô cằn, nứt nẻ, lúa non có dấu hiệu khô héo. Nếu tình hình này còn kéo dài, lúa sẽ chết và người nông dân sẽ mất trắng vụ HT năm nay”.
Ông Trần Văn Tình, Giám đốc HTX nông nghiệp Nhơn Phúc (xã Nhơn Phúc), cho biết: “Vụ HT 2018, HTX có 300 ha đưa vào sản xuất, hiện đã xuống giống xong; trong đó, 150 ha hưởng nguồn nước từ sông Côn nên có nước tưới đảm bảo; diện tích còn lại “ăn” nước từ hồ Núi Một đang “khát” nghiêm trọng. Từ ngày xuống giống đến nay đã gần 1 tháng, nhưng số diện tích này chưa có nước tưới, lúa đã bắt đầu khô héo. Trước mắt, HTX đầu tư kinh phí nạo vét đoạn kênh Đồng Thành dài 500 m để dẫn nước từ trạm bơm số 2 Thắng Công đặt trên sông Côn về “giải cứu” chừng 54 ha trong tổng số 150 ha bị khô hạn. Về lâu dài, chúng tôi đề nghị Xí nghiệp Thủy lợi 4 (thuộc Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định) sớm có biện pháp điều tiết nước tưới để đảm bảo cung cấp cho 150 ha lúa hưởng nước từ hồ Núi Một”.
Nhiều trạm bơm cạn nước, không thể bơm nước chống hạn.
Cần phối hợp điều tiết nước hợp lý
Tình hình cũng diễn ra tương tự khi từ ngày 7 - 20.5, HTX nông nghiệp 1 Nhơn Thọ (xã Nhơn Thọ) đã xuống giống gieo sạ 200 ha lúa nhưng hiện hơn một nửa diện tích trong số này không có nước tưới, khiến việc chăm sóc, bón phân bị gián đoạn.
Ông Đinh Giang, Giám đốc HTX nông nghiệp 1 Nhơn Thọ, tâm tư: “Dù cố gắng có mặt ở đồng ruộng liên tục trong nhiều ngày liền để phân chia lượng nước, đảm bảo tưới cho lúa mới xuống giống, nhưng chúng tôi đành bất lực nhìn lúa ngày một khô héo vì nước về quá ít. Chúng tôi đề nghị Xí nghiệp Thủy lợi 4 phân phiên điều tiết nước hợp lý; tránh tình trạng đầu nguồn thừa nước, cuối nguồn thiếu nước”.
Ông Đoàn Tuấn Sĩ, Phó Phòng Kinh tế TX An Nhơn, xác nhận: “Tình trạng thiếu nước tưới phục vụ sản xuất đang diễn ra khá nghiêm trọng trên địa bàn các xã Nhơn Thọ, Nhơn Lộc, Nhơn Phúc và phường Nhơn Hòa. Nếu không kịp thời có biện pháp chống hạn, nhiều diện tích lúa mới xuống giống gieo sạ sẽ bị ảnh hưởng. Phòng Kinh tế thị xã đã đề nghị Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định kiểm tra lưu lượng nước hồ Núi Một để điều tiết nước hợp lý; sớm có biện pháp giải hạn cho các địa phương ở cuối nguồn nước”.
Theo ông Nguyễn Thanh Thiên, Giám đốc Xí nghiệp Thủy lợi 4, từ ngày 23.4, Xí nghiệp điều tiết, cung cấp nước để phục vụ việc làm đất, gieo sạ cho diện tích lúa vụ HT tại xã Nhơn Tân, Nhơn Thọ, Nhơn Lộc, Nhơn Phúc và phường Nhơn Hòa. Lưu lượng nước hiện có tại hồ Núi Một đảm bảo cung cấp đủ nước tưới cho diện tích sản xuất tại các địa phương này. Tuy nhiên, nhiều người dân ở đầu tuyến kênh dẫn nước có hành vi chặn dòng chảy; tranh chấp nước với người dân ở khu vực cuối kênh nên xảy ra tình trạng thiếu nước sản xuất cục bộ, khiến việc gieo sạ vụ HT 2018 kéo dài đến nay chưa xong. Trong khi đó, các HTX nông nghiệp chưa phối hợp đồng bộ với Xí nghiệp Thủy lợi 4 trong việc điều tiết, phân chia nước nên việc cung cấp nước tưới gặp nhiều khó khăn.
“Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ điều tiết, đưa nước về tưới cho diện tích lúa mới xuống giống tại xã Nhơn Phúc để kịp thời “hạ nhiệt” tình trạng khô hạn tại địa phương này. Về lâu dài, chúng tôi tiếp tục điều tiết, phân bổ hợp lý lưu lượng nước về các địa phương để phục vụ sản xuất. Nhưng để việc phân chia nước thuận lợi, Xí nghiệp rất cần sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ của các HTX nông nghiệp tại các địa phương đang thiếu nước”, ông Thiên cho biết thêm.
CÔNG LUẬN - LÊ THỤC