Nhiễm khuẩn đường hô hấp: Bệnh dễ mắc trong mùa hè
Mùa hè thời tiết nóng ẩm, là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và truyền bệnh. Mặt khác, nắng nóng làm cho cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém, mất nước, sức đề kháng suy giảm cộng thêm sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khi từ phòng điều hòa lạnh ra ngoài khiến bệnh viêm đường hô hấp càng tăng cao vào mùa hè.
Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên là nhóm bệnh rất phổ biến, có thể nói, ai cũng mắc bệnh nhiễm khuẩn hô hấp trên ít nhất một lần trong đời. Bác sĩ CKII Bành Quang Khải, Trưởng khoa Nội tổng hợp, BVĐK TP Quy Nhơn, phân tích: “Đường hô hấp trên được tính từ mũi, họng đến thanh quản. Nhiễm khuẩn hô hấp trên không chỉ chiếm tỉ lệ cao mà còn hay tái phát, tần suất tái phát có khi tới 4 - 5 lần trong 1 năm, càng nhỏ tuổi thì tần suất mắc bệnh càng cao. Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên đa phần nhẹ, có thể tự khỏi, tuy nhiên, nếu coi thường, không chăm sóc chu đáo, không điều trị kịp thời có thể chuyển thành nặng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm!”.
Điều dưỡng của BVĐK TP Quy Nhơn chăm sóc bệnh nhân là người cao tuổi mắc bệnh tắc nghẽn phổi mạn tính.
Thực tế đời sống cho thấy, bệnh đường hô hấp có xu hướng tăng trong cộng đồng. Chúng ta biết rằng mũi, họng là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Khi không khí bị ô nhiễm, thời tiết thay đổi dễ dẫn đến ngạt mũi, chảy nước mũi làm phát sinh viêm mũi, viêm xoang, viêm họng và gia tăng nguy cơ lây nhiễm các dịch viêm đường hô hấp. Hơn thế nữa, hiện nay, hiện tượng các bệnh dịch liên quan đến đường hô hấp cũng phức tạp, gia tăng nhanh hơn, dễ thấy nhất các bệnh như cúm, sởi… Các bệnh này thường bắt đầu bằng dấu hiệu viêm long đường hô hấp trên.
Viêm đường hô hấp trên có hai thể: viêm cấp tính và viêm mạn tính. Viêm cấp tính đa phần là do virut, trường hợp này không cần dùng kháng sinh đường uống hoặc tiêm mà tăng cường vệ sinh mũi họng như súc họng, rửa mũi, khí dung mũi họng kết hợp uống vitamin, nhất là vitamin C; ăn nhiều rau quả tươi để tăng cường sức đề kháng, có thể dùng kháng sinh tại chỗ bằng cách khí dung, chống bội nhiễm vi khuẩn. Tuy nhiên, theo bác sĩ CKII Bành Quang Khải, nếu tình trạng nhiễm khuẩn rõ rệt, bệnh nhân sốt cao, mệt mỏi, các triệu chứng tại chỗ nặng nề hơn thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, để được sử dụng kháng sinh. Việc lựa chọn kháng sinh phải phù hợp với từng thể bệnh. Điều này phải do thầy thuốc chuyên khoa xem xét, lựa chọn. Cần lưu ý rằng - Không phải cứ kháng sinh mạnh, kháng sinh đắt tiền là tốt cho mọi trường hợp viêm đường hô hấp trên. Kết hợp với kháng sinh phải dùng thuốc chống viêm, thuốc chống phù nề, thuốc ho, giảm đau, hạ sốt - bác sĩ Bành Quang Khải nhắc nhở.
Viêm đường hô hấp trên mạn tính, không dùng kháng sinh, chỉ dùng khi có đợt viêm cấp, chủ yếu là chăm sóc tại chỗ như rửa hút mũi, khí dung, sử dụng thuốc điều trị nếu viêm tai tiết dịch; tìm nguyên nhân để giải quyết như cắt amidal, nạo VA, phẫu thuật giải quyết các dị hình ở vách ngăn, hốc mũi…
“Có nhiều biện pháp tuy đơn giản nhưng hiệu quả trong việc dự phòng nhiễm khuẩn hô hấp trên như giữ ấm khi thời tiết thay đổi, chú ý giữ ấm cổ, chân; đảm bảo dinh dưỡng để làm tăng thể chất, tăng sức đề kháng; đảm bảo môi trường thoáng mát về mùa hè, ấm về mùa đông, tránh ẩm, mốc, gió lùa; tránh tiếp xúc với khói, bụi, khói thuốc lá; giữ vệ sinh mũi họng bằng cách: đeo khẩu trang khi đi ngoài đường, khi tiếp xúc với khói, bụi; rửa mũi thường xuyên bằng nước muối biển dạng phun sương hoặc nước muối sinh lý 0,9% giúp cho hệ thống lông nhầy của mũi hoạt động tốt; phòng bệnh và phục hồi tốt sau khi phẫu thuật mũi xoang; loại trừ các nguyên nhân tại chỗ gây bệnh tai mũi họng như nạo VA, cắt amidal; điều trị kịp thời các bệnh tai mũi họng để tránh biến chứng” - bác sĩ Bành Quang Khải tư vấn.
THÙY VY