Hoạt động quỹ tín dụng nhân dân: Cần được gỡ khó
Hoạt động của các quỹ tín dụng nhân dân đang gặp không ít khó khăn về quy mô hoạt động, huy động vốn góp của thành viên… Ðặc biệt, sau gần 3 năm thực hiện Thông tư 04/2015/TT-NHNN ngày 31.3.2015 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, khó càng thêm khó.
Theo Liên minh HTX tỉnh, toàn tỉnh hiện có 27 quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) hoạt động tại 72 xã, thị trấn của 7 huyện, thị xã; với trên 81.300 thành viên. Tổng nguồn vốn hoạt động 1.457 tỉ đồng, tăng 8% so với năm 2016; vốn điều lệ đạt 39,5 tỉ đồng. Tổng doanh thu năm 2017 ước đạt 142,6 tỉ đồng, tăng 13 tỉ đồng so với năm 2016.
Hoạt động cho vay tại QTDND Mỹ Hiệp (Phù Mỹ).
Nhiều điểm vướng huy động vốn
Hoạt động cho vay của QTDND góp phần tạo điều kiện cho hộ gia đình, thành viên của quỹ được vay vốn phát triển kinh tế, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống, thúc đẩy phát triển KT-XH địa phương, góp phần xóa bỏ tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn. Tuy nhiên, hiện các QTDND đang gặp rất nhiều khó khăn.
“Phần lớn QTDND có quy mô nhỏ, hoạt động chủ yếu ở địa bàn nông thôn, năng lực quản lý, điều hành, kiểm soát và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ còn hạn chế. Nguồn vốn hoạt động của quỹ chủ yếu là huy động vốn góp, được bao nhiêu cho vay bấy nhiêu… đã ảnh hưởng không ít đến hoạt động”, ông Ngô Thanh Lý, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết.
Bên cạnh đó, sau gần 3 năm thực hiện Thông tư 04/2015/TT-NHNN, hoạt động QTDND đã bộc lộ nhiều bất cập. Với quy định mức vốn góp xác định tư cách thành viên là 300 ngàn đồng/người, phí duy trì tư cách thành viên tối thiểu 100 ngàn đồng/năm/người, khiến nhiều thành viên không mấy “mặn mà”, xin rút khỏi quỹ. Mặt khác, quy định các QTDND khi tiến hành đại hội, thành viên dự phải đảm bảo ít nhất 20% tổng số thành viên nếu số lượng thành viên của quỹ dưới 1.000 thành viên; không được ít hơn 200 đại biểu đối với quỹ có trên 1.000 thành viên trở lên, cũng là điểm vướng trong việc đảm bảo đủ số đại biểu dự đại hội…
Nêu thực tế khó khăn tại đơn vị mình, ông Lương Văn Tùng, Chủ tịch HĐQT QTDND thị trấn Ngô Mây (huyện Phù Cát), cho hay: “Vì không thực hiện góp vốn thường niên theo quy định, Đại hội đại biểu thành viên của QTDND Ngô Mây đã quyết định khai trừ khoảng 2/3 trong tổng số thành viên hiện có. Ngoài ra, theo quy định của điều lệ QTDND, khi người dân muốn trở thành thành viên quỹ để sử dụng dịch vụ thì phải góp vốn nhưng phải đóng thuế thu nhập cá nhân 5% trên lợi tức vốn góp, nên rất khó để vận động nhân dân tham gia QTDND”.
Còn ông Trần Văn Tám, Chủ tịch HĐQT QTDND Mỹ Hiệp (Phù Mỹ), chia sẻ: “QTDND hoạt động cho vay không vì lợi nhuận, trong khi quy mô hoạt động nhỏ hẹp; khó khăn trong huy động vốn lẫn thành viên; không có lợi thế, tiềm lực cạnh tranh với các tổ chức tín dụng khác… là những trở ngại lớn”.
Cần được gỡ khó
Với những vướng mắc nói trên, ông Ngô Thanh Lý khẳng định đã kiến nghị lên Liên minh HTX Việt Nam để phối hợp Ngân hàng Nhà nước xem xét lại các quy định về chỉ tiêu góp vốn thường niên hằng năm và tỉ lệ huy động vốn của thành viên; quy định về số lượng đại biểu thành viên dự đại hội, khai trừ khi thành viên chưa tham gia góp vốn thường niên phù hợp theo Luật HTX. Đồng thời, kiến nghị các ngành liên quan có văn bản miễn đánh thuế thu nhập 5% từ vốn góp của thành viên được hưởng từ lợi nhuận hàng năm.
Đại diện nhiều QTDND cũng đồng quan điểm cần sửa đổi một số điều không phù hợp trong Thông tư 04, như bỏ quy định về tổng mức nhận tiền gửi từ thành viên để QTDND thực hiện huy động vốn được thuận lợi như các tổ chức tín dụng khác; bỏ quy định vốn góp thường niên hằng năm vì làm xáo trộn vốn điều lệ, thành viên ra - vào quỹ tín dụng…
Trong khi đó, theo Ngân hàng Nhà nước - chi nhánh Bình Định, đến tháng 4.2018, nguồn vốn huy động của các QTDND trên địa bàn tỉnh đạt trên 1,6 tỉ đồng, dư nợ cho vay gần 1,7 tỉ đồng, nợ xấu ở mức thấp và trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, thực tế hoạt động của QTDND còn nhiều hạn chế, như chưa có hệ thống quản lý và kiểm soát thông tin khách hàng, khó thu hồi các khoản nợ xấu do chủ yếu cho vay bằng tín chấp, chưa có chế tài đủ mạnh để bắt buộc người vay trả nợ…
“Chúng tôi đã hướng dẫn các QTDND triển khai xây dựng phương án cơ cấu lại QTDND gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020. Bên cạnh đó, tăng cường chất lượng công tác thanh tra, giám sát đối với QTDND, kịp thời phát hiện, cảnh báo sớm, ngăn ngừa rủi ro; đồng thời, kịp thời báo cáo về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, chính quyền địa phương các vấn đề phát sinh và đề xuất phương án xử lý theo quy định, nhằm bảo đảm hoạt động hiệu quả của QTDND” - ông Phan Phú Hải, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước - chi nhánh Bình Định, cho hay.
NGỌC NHUẬN