DANH MỤC CÔNG TRÌNH, DỰ ÁN ĐƯỢC PHÉP CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT, THU HỒI ĐẤT ĐỂ PHÁT TRIỂN KT-XH:
Duyệt nhiều nhưng thực hiện ít
Từ năm 2015-2017, toàn tỉnh mới chỉ thực hiện được khoảng 30% các công trình, dự án sử dụng 10 ha đất trồng lúa, dưới 20 ha đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng và công trình, dự án được Nhà nước thu hồi để phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng trên địa bàn tỉnh.
Nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã được Nhà nước thu hồi để mở rộng đường giao thông nông thôn.
- Trong ảnh: Đường giao thông nông thôn ở xã Nhơn Thọ (TX An Nhơn) đã được bê tông hóa.
Nhiều nguyên nhân
Từ năm 2015-2017, HĐND tỉnh đã ban hành 5 Nghị quyết thông qua danh mục 2.706 công trình, dự án sử dụng dưới 10 ha đất trồng lúa và dưới 20 ha đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng và danh mục 5.561 công trình, dự án Nhà nước thu hồi đất để phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng (sau đây viết tắt là danh mục công trình, dự án sử dụng đất).
Theo ngành chức năng của tỉnh, quy trình thu hồi đất được các địa phương thực hiện theo đúng quy định, nhưng số công trình dự án đã thực hiện không nhiều. Đơn cử như tại huyện Hoài Nhơn, Nghị quyết số 28/2014 của HĐND tỉnh đã thông qua 252 công trình, diện tích trên 284 ha Nhà nước thu hồi đất để phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng, nhưng chỉ thu hồi và thực hiện được 59 công trình, đạt tỉ lệ 23,41%, tương ứng với diện tích 51,5 ha, đạt tỉ lệ 18,13%; Nghị quyết 30/2015 của HĐND tỉnh thông qua 479 công trình với diện tích trên 785 ha, nhưng chỉ thực hiện thu hồi được 135 công trình, đạt tỉ lệ 28,18%, tương ứng với diện tích trên 222 ha, đạt tỉ lệ 28,38%...
Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn, cho rằng, huyện mới chỉ lập được quy hoạch tổng thể cho thị trấn Bồng Sơn và thị trấn Tam Quan, còn lại địa bàn các xã chưa có quy hoạch tổng thể, nên việc bố trí sử dụng đất thích hợp với định hướng tương lai gặp khó khăn. Hơn nữa, có nhiều công trình, dự án của các xã, thị trấn làm chủ đầu tư, khi đăng ký kế hoạch sử dụng đất còn mang tính dự báo, đón đầu, theo nhu cầu của đơn vị sử dụng đất và phụ thuộc rất nhiều vào nguồn vốn đầu tư của cấp trên. Do vậy, sau khi được HĐND xem xét và thông qua, các địa phương không có nguồn vốn đầu tư, dẫn đến nhiều danh mục, dự án chưa thực hiện được.
Kết quả thực hiện các Nghị quyết của HĐND tỉnh về danh mục công trình, dự án sử dụng đất tại huyện Phù Mỹ cũng không như mong đợi. Đơn cử như Nghị quyết số 28/2014 của HĐND tỉnh đã thông qua 116 công trình, diện tích trên 225 ha được Nhà nước thu hồi đất để phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng, nhưng Phù Mỹ chỉ thu hồi và thực hiện được 41 công trình, đạt tỉ lệ 35,34%, tương ứng với diện tích 69,6 ha, đạt tỉ lệ 30,85%.
Ông Hà Ngọc Tân, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, nhìn nhận: Các công trình, dự án đăng ký nhiều nhưng quá trình triển khai còn thấp là do không cân đối được nguồn vốn cho xây dựng hạ tầng. Quá trình thực hiện các địa phương gặp nhiều khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, mất nhiều thời gian xác minh nguồn gốc sử dụng đất, đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án. Hơn nữa, UBND các xã, thị trấn chưa chủ động trong việc lập và thực hiện kế hoạch sử dụng đất, các công trình đưa vào kế hoạch thực hiện nhiều ở những điểm không thuận lợi dẫn đến kết quả thực hiện không cao. Một số công trình đăng ký trong kế hoạch sử dụng mang tính chất dự phòng chưa sát với nhu cầu phát triển.
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Sở TN&MT, từ năm 2015-2017, trong tổng số danh mục 8.267 công trình, dự án sử dụng đất, toàn tỉnh mới chỉ thực hiện được 2.907 công trình, đạt tỉ lệ 30%.
Chủ động thực hiện các danh mục đã được thông qua
Vừa qua, Đoàn giám sát Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh đã kiểm tra tình hình thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh về danh mục công trình, dự án có sử dụng dưới 10 ha đất trồng lúa, dưới 20 ha đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng và danh mục công trình, dự án được Nhà nước thu hồi để phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng từ năm 2015-2017 trên địa bàn tỉnh tại một số đơn vị, địa phương.
Theo đánh giá của Đoàn giám sát, hầu hết các ngành, các địa phương đều đăng ký nhu cầu sử dụng đất hàng năm lớn, nhưng lại bị động về nguồn vốn và nhiều yếu tố khác, nên kết quả chưa như mong muốn. Nhiều địa phương bị động trong việc đăng ký sử dụng đất; công tác dự báo, xây dựng quy hoạch sử dụng đất còn hạn chế, nên việc tổng hợp và thẩm định nhu cầu sử dụng đất còn gặp khó khăn… đã làm ảnh hưởng chung đến việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh.
Ông Võ Thăng Long , Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, Trưởng đoàn Giám sát, cho biết: Chúng tôi đã lưu ý ngành chức năng, chính quyền các địa phương tiếp tục kiểm tra, rà soát các danh mục, dự án đã được HĐND tỉnh thông qua và chủ động triển khai nhiều biện pháp để thực hiện. Trước khi trình HĐND tỉnh, các sở, ngành và chính quyền các địa phương cần phải xác định được nguồn gốc đất, nguồn vốn đầu tư, bảo đảm tính khả thi của các danh mục, công trình; tính toán kỹ đối với các công trình, dự án có sử dụng dưới 10 ha đất trồng lúa, dưới 20 ha đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.
Cũng theo ông Long, khi được HĐND thông qua, các đơn vị phải đảm bảo thủ tục thu hồi đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những dự án chậm triển khai hoặc triển khai không đúng tiến độ, nhất là các dự án quan trọng có tác động đến mục tiêu phát triển KT-XH của các địa phương và của tỉnh.
PHẠM TIẾN SỸ