NHÂN NGÀY TRUYỀN THỐNG NGƯỜI CAO TUỔI VIỆT NAM (6.6):
Chung tay chăm sóc người cao tuổi
Trong bối cảnh già hóa dân số tăng nhanh, các vấn đề liên quan đến chăm sóc sức khỏe, đời sống của người cao tuổi trên địa bàn tỉnh được đặt ra. Công tác chăm sóc người cao tuổi đòi hỏi sự chung tay của từng gia đình và toàn xã hội.
Vai trò của người cao tuổi (NCT) từng được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh trong Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão (viết ngày 6.6.1941): “Đối với gia đình, đối với Tổ quốc, phụ lão có trọng trách là bậc tôn trưởng; đối với làng xóm, đối với bà con, phụ lão có sự tín nhiệm lớn lao. Phụ lão hô, nhân dân hưởng ứng; phụ lão làm, nhân dân làm theo. Hô điều nên hô, làm việc nên làm…”.
Ở tuổi 100, bà Đỗ Thị Quảng được con trai kề cận, túc trực chăm sóc.
- Trong ảnh: Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Võ Đình Thú (thứ hai từ trái sang) trò chuyện, hỏi thăm sức khỏe bà Quảng khi đến trao tặng Thiếp mừng thọ của Chủ tịch nước dành cho bà.
Vốn quý của xã hội
Ở thời kỳ đổi mới, NCT Bình Định đang đẩy mạnh phong trào “Tuổi cao, chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc”, hiến kế, hiến công trên các lĩnh vực sản xuất, khuyến học, khuyến tài, xây dựng Đảng vững mạnh. Bằng uy tín của mình, các cụ là lực lượng nòng cốt trong các tổ hòa giải, tổ an ninh nhân dân, giáo dục người lầm lỡ...
Năm 2017, Hội NCT các huyện phối hợp với CA huyện trên địa bàn tỉnh đã hòa giải 405/414 vụ tranh chấp đất đai, say rượu, trộm cắp vặt, gây mất ANTT, góp phần giữ vững tình làng nghĩa xóm. Mô hình “Gia đình mẫu mực, giáo dục con cháu không vi phạm pháp luật” được phát động tại Ban đại diện Hội NCT huyện Hoài Nhơn. Đến nay, hàng ngàn gia đình đăng ký tham gia. Toàn tỉnh có 5.141 NCT tham gia công tác Đảng, chính quyền, đoàn thể. NCT tham gia các cuộc vận động do Mặt trận và chính quyền phát động, đóng góp tại các cuộc tiếp xúc cử tri, góp ý kiến tham gia sửa đổi Luật...
Trong quá trình đóng góp, nhiều cụ đã trở thành tấm gương sáng cho thế hệ cán bộ trẻ tại địa phương và con cháu noi theo. Đơn cử như cụ Trần Đình Ba, Chủ tịch Hội Khuyến học xã Cát Tường (huyện Phù Cát) xây dựng được Quỹ khuyến học 315 triệu đồng, kịp thời khen thưởng cho 2.700 lượt học sinh có hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền 220 triệu đồng. Cụ Mai Thanh Vân (làng Suối Đá, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh) vận động bà con tiếp thu KHKT, không mê tín dị đoan, không nghe lời kẻ xấu lôi kéo. Cụ Huỳnh Văn Giáo, Chi hội phó Chi hội NCT thôn Vĩnh Hy, xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước) hòa giải nhiều vụ mâu thuẫn tại địa phương. Hoặc thầm lặng hơn như mẹ con bà Nguyễn Thị Bảy (ở tổ 3, KV 1, phường Lê Hồng Phong, TP Quy Nhơn) đi nhặt, xin vỏ chai, lon, giấy báo cũ để dành bán lấy tiền làm từ thiện...
“Liều thuốc” gia đình cho NCT
Ở giai đoạn sức khỏe và các chức năng đã suy giảm do tuổi tác, vấn đề chăm sóc của NCT luôn được chú trọng. Trong đó vai trò của gia đình được nhắc đến đầu tiên. Điển hình là ông Nguyễn Tự Nguyện (65 tuổi) nhiều năm qua đã rời nhà ở TP Quy Nhơn về quê (thôn Kinh Tế, xã Canh Vinh, huyện Vân Canh) chăm sóc mẹ là cụ Đỗ Thị Quảng tròn 100 tuổi. Ông Nguyện tâm sự: “Con chăm sóc mẹ là chuyện bình thường của đạo lý. Dân gian nhắc nhở lâu rồi - Mẹ già như chuối chín cây. Tôi túc trực bên cạnh để mẹ có thể nhờ đỡ bất kỳ lúc nào. Tai mắt mẹ tôi giờ đã yếu, tôi muốn mình là đôi tai, đôi mắt của mẹ để mẹ tôi vui!”.
Với không ít gia đình trẻ, việc sống cùng các cụ là điều hết sức khó khăn bởi tâm lý thất thường, hay lo lắng, bi quan hoặc nóng nảy, đa nghi... của các cụ. Trong khi đó, nhiều cụ chọn “ra riêng” với con cháu bởi không muốn làm phiền các con. Dù nguyên nhân là ở phía người trẻ hay người già thì đều cho thấy mối quan hệ, sự quan tâm của các thành viên trong gia đình dành cho nhau chưa có sự thấu hiểu và thông cảm. Các chuyên gia tâm lý đều cho rằng: vai trò, sự quan tâm của gia đình có ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe và tinh thần NCT.
Chị Nguyễn Thị Thanh Trúc, 47 tuổi, ở xã Nhơn Lộc (TX An Nhơn) đang sống cùng với mẹ chồng 75 tuổi chia sẻ kinh nghiệm: “Biết má chồng rất cần sự thăm hỏi, chăm sóc của con cháu nên tôi thường nhắc hai cháu trò chuyện với bà, chăm sóc bà bằng những việc nhỏ như: xoa bóp cho bà, lấy nước, gắp đồ ăn cho bà... Má chồng tôi cũng là người khó tính, hay thích kể về những chuyện ngày xưa rồi so sánh. Lúc đầu tôi cũng khó chịu nhưng rồi nhận ra đó là điều mà người già nào cũng có. Vì thế, tôi chọn nghe nhiều, nói ít, không bình luận hơn thua mỗi khi trò chuyện”.
Khám sức khỏe cho người cao tuổi ở huyện Hoài Nhơn. Ảnh: NGUYỄN MUỘI
Cần được chăm sóc toàn diện
Bên cạnh sự chăm sóc của gia đình, NCT còn đủ sức khỏe cần được gặp gỡ, giao lưu trong các hoạt động văn hóa, thể thao.Các kỳ Hội thao NCT toàn tỉnh cho thấy phong trào luyện tập TDTT của NCT trong tỉnh khá sôi nổi. Hội thao NCT năm 2017 thu hút 210 VĐV NCT thi đấu ở các môn: bóng bàn, cờ tướng, cầu lông, đi xe đạp chậm, bơi lội, đi bộ... Có những VĐV tuổi 75 mà vẫn hăng hái như cụ ông Lê Ngữ (ở huyện An Lão), cụ bà Đỗ Thị Thi (ở huyện Phù Cát). Ngoài ra, NCT khắp nơi còn nhiệt tâm tham gia các nhóm thiện nguyện, vì cộng đồng như phục vụ các bếp ăn tình thương, thu gom rác tại cộng đồng, vận động đóng góp giúp cho người có hoàn cảnh khó khăn... Các hoạt động này đang làm cho tuổi già của các cụ thêm phần ý nghĩa.
Một vấn đề đáng quan tâm là tỉ lệ NCT khỏe mạnh của Bình Định còn thấp. NCT mắc các nhóm bệnh: tim mạch, ung thư, đái tháo đường, động kinh và trầm cảm; đối mặt với nguy cơ tàn phế do cơ chế “hao mòn” của quá trình lão hóa và tác động của các căn bệnh mãn tính.
Thời gian qua, ngoài chương trình “Mắt sáng cho người cao tuổi” do Bệnh viện Mắt Bình Định phối hợp với Ban đại diện Hội NCT tỉnh thực hiện, các chương trình, dự án y tế như dự án phòng chống tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư... đã mở rộng ra đối tượng chính là NCT. Các chương trình khám bệnh nhân đạo cho đối tượng NCT cũng được các đơn vị như Hội CTĐ, Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo tỉnh, các bệnh viện ngoài tỉnh, các hội đồng hương... phối hợp tổ chức. Điều này cho thấy sự quan tâm đến công tác chăm sóc sức khỏe NCT.
Tuy nhiên, hệ thống lão khoa tại các bệnh viện, lực lượng chăm sóc sức khỏe NCT chưa đáp ứng được hết nhu cầu. Hàng năm các cơ sở y tế của tỉnh tiếp nhận trên 540 ngàn lượt NCT. Toàn tỉnh chỉ có 2/18 bệnh viện thành lập lão khoa là BVĐK tỉnh và BVĐK khu vực Phú Phong. Và cả hai thường xuyên rơi vào tình trạng quá tải. Với Đề án Chăm sóc sức khỏe NCT giai đoạn 2017-2025 trên địa bàn tỉnh, chúng ta kỳ vọng các vấn đề, khó khăn trong công tác chăm sóc sức khỏe NCT sẽ được giải quyết một cách căn cơ.
NGUYỄN MUỘI