Quan hệ Australia - Trung Quốc đối mặt với thời khắc quan trọng
Trong thời gian tới, quan hệ giữa Australia và đối tác thương mại hàng đầu, Trung Quốc, sẽ trải qua 1 bài kiểm tra quan trọng, khi chính phủ Australia chuẩn bị thông qua luật nhằm hạn chế ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với các vấn đề nội bộ.
Trước đó, truyền thông Australia đưa tin, chính phủ nước này dự định cấm tập đoàn công nghệ Huawei (Trung Quốc) tham gia đấu thầu cung cấp thiết bị cho mạng di động 5G của Australia, do lo ngại về vấn đề an ninh quốc gia.
Trong khi đó, các nhà sản xuất rượu của Australia lại hối thúc chính phủ của Thủ tướng Malcolm Turnbull nhanh chóng giải quyết căng thẳng với Trung Quốc, trong bối cảnh hàng hóa của các công ty này bị giữ lại tại các cảng ở Trung Quốc.
Quan hệ Australia - Trung Quốc trở nên xấu đi như thế nào?
Cuối năm ngoái, phát biểu trước Quốc hội, Thủ tướng Turbull cho biết ông lo ngại về thông tin chính phủ Trung Quốc can thiệp vào truyền thông, các trường đại học và nền chính trị tại Australia. Điều này xuất phát từ những quan hệ gần gũi và sự tài trợ của phía Trung Quốc với 1 nghị sĩ Australia, người đã phải từ chức vì vấn đề này.
Chính phủ Australia sau đó có dự thảo luật cấm nhận tài trợ từ nước ngoài trong chính trị, trong khi Bắc Kinh bác bỏ các cáo buộc thao túng chính trường Australia, đồng thời cho rằng sự phân biệt đối xử của Canberra đang làm tổn hại quan hệ song phương.
Điều gì khiến Australia kiên quyết?
Gần đây, Australia đang tìm cách điều tiết hướng đi giữa 1 bên là đồng minh an ninh lâu dài, Mỹ, với 1 bên là Trung Quốc, nước chiếm gần 30% kim ngạch xuất khẩu của Australia trong năm 2017.
Việc tìm kiếm sự cân bằng này càng khó khăn hơn khi các cơ quan ninh Australia cảnh báo về sự gia tăng nguy cơ an ninh mạng và can thiệp chính trị. Việc Bắc Kinh phớt lờ yêu cầu của quốc tế về ngừng quân sự hóa Biển Đông cũng khiến quan hệ với Australia thêm căng thẳng.
Những câu hỏi về sự can thiệp của Trung Quốc tại Australia càng được đồn thổi nhiều hơn, sau khi 1 công ty Trung Quốc, vốn được cho là có mối quan hệ gần gũi với quân đội nước này, được phép thuê 1 cảng quân sự và thương mại ở thành phố Darwin, miền bắc Australia. Mỹ lên tiếng bày tỏ lo ngại về thỏa thuận này, vì cảng này gần với căn cứ quân sự của Washington tại đây.
Trung Quốc đáp trả ra sao?
Vốn là nhà nhập khẩu chính các sản phẩm tiêu dùng và nông nghiệp của Australia, ban đầu Trung Quốc chỉ phản ứng về mặt ngoại giao. Tuy nhiên, tháng trước, hải quan Trung Quốc bắt đầu trì hoãn các lô hàng nhập khẩu rượu từ Australia.
Số liệu thống kê cho thấy, xuất khẩu rượu của Australia sang Trung Quốc đạt 630 triệu USD hồi năm ngoái và dự báo đạt 743 triệu USD trong năm nay.
Tại sao những tuần tới lại quan trọng đối với quan hệ Australia - Trung Quốc?
Bất chấp sức ép về kinh tế, chính phủ Australia có thể thông qua luật liên quan đến can thiệp từ nước ngoài trong tuần này.
Dự luật này có thể trùng khớp với lệnh cấm Huawei cung cấp thiết bị cho mạng 5G sắp được thiết lập tại Australia.
Năm 2012, Huawei từng bị cấm tham gia đấu thầu dự án mạng băng thông rộng quốc gia tại Australia. Tháng 5.2018, Australia cũng chi hàng triệu đô la Australia để đảm bảo Huawei không tham gia vào dự án xây dựng đường truyền internet giữa Australia và quần đảo Solomon.
Lê Quảng (theo Reuters)