Kinh tế phát triển mà thuế không tăng trưởng?
Ðó là câu hỏi được Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng đặt ra tại cuộc họp đánh giá tình hình thu ngân sách địa phương 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ thu 6 tháng cuối năm 2018, do UBND tỉnh tổ chức sáng 18.6. Trước thực trạng còn nhiều yếu tố chưa bền vững trong công tác thu, người đứng đầu chính quyền tỉnh yêu cầu có giải pháp quyết liệt cả về cơ chế lẫn con người.
Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Nguyễn Công Thành cho biết, 5 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh thu được gần 2.880 tỉ đồng, đạt 46,5% dự toán năm, tăng 24,3% so với cùng kỳ. Trên cơ sở này, ước thực hiện 6 tháng tổng thu nội địa hơn 3.620 tỉ đồng, đạt 58,5% dự toán năm và tăng 21,6% cùng kỳ.
Chưa bền vững
Có 11/15 sắc thuế tăng trưởng so với cùng kỳ; trong đó đáng chú ý là thuế công thương nghiệp - ngoài quốc doanh (CTN-NQD) đạt 762,427 tỉ đồng, bằng 122,3% cùng kỳ. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những sắc thuế được Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng đặc biệt quan tâm khi có nhiều lĩnh vực thất thu thuế kéo dài nhiều năm qua. Bên cạnh đó, một trong 4 khoản thu đạt dưới 50% (kể cả ước thực hiện cho tháng 6) là thu từ khối các DN. Cụ thể, DN nhà nước Trung ương mới thu đạt 41,8%, DN nhà nước địa phương đạt 31,1% và DN đầu tư nước ngoài cũng chỉ 26,6%. “Tại sao cả 3 khu vực này đều giảm, mà giảm sâu, có chuyển giá hay trốn thuế không”, Chủ tịch tỉnh đặt vấn đề.
Trước thực trạng tồn tại nhiều yếu tố chưa bền vững trong thu ngân sách, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng yêu cầu giải pháp quyết liệt cả về cơ chế lẫn con người.
Ông Nguyễn Công Thành lý giải, nguyên nhân chủ yếu khiến 3 khu vực thu trọng tâm từ khối DN kể trên có mức đạt thấp là do giá trị sản xuất của DN khai khoáng, chế biến gỗ giảm; sản phẩm tiêu thụ chậm, hàng tồn kho lớn. Bên cạnh đó, ảnh hưởng do đầu tư mở rộng, vệ sinh môi trường không đảm bảo; chuyển từ tiêu thụ nội địa sang xuất khẩu… đã làm cho số nộp của một số DN giảm sút so với cùng kỳ.
Trong khi đó, ông Man Ngọc Lý - Giám đốc Sở Công Thương cho rằng, nguồn thu từ khu vực dịch vụ tăng đột biến nhưng nguồn thu thuế chưa tương xứng. Nguyên nhân về chủ quan là công tác quản lý thường đi sau. Mặt khác là các đối tượng nộp thuế cũng gây khó cho công tác thu. Hơn nữa, các chính sách cho hoạt động mới của DN thường có “độ trễ” nhất định so với thực tế, cũng gây ảnh hưởng đến số thu của ngành Thuế.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra; siết chặt nợ thuế
Trên thực tế, các giải pháp chống thất thu thuế CTN-NQD thời gian qua được triển khai và tập trung nhiều trên các lĩnh vực như cơ sở lưu trú, dịch vụ ăn uống, kinh doanh xăng dầu... chưa hiệu quả, chỉ chiếm khoảng 5% trong tổng số thu. Đề cập vấn đề này, Phó Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Văn Hưng cho rằng, trong bối cảnh sắp tới ngành Thuế thực hiện sắp xếp lại các chi cục thuế cấp huyện, thì nhân lực cũng sẽ ít lại, buộc phải tính toán tập trung vào những lĩnh vực có khả năng mang lại số thu lớn từ khối DN. “Song song với công tác thu, cần chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát”, ông Hưng nhấn mạnh.
Trong khi đó, trước thực trạng nợ thuế có khả năng thu tăng đến 215% so với thời điểm 31.12.2017, với “điểm nóng” là tiền thuê đất và tiền sử dụng đất của các dự án trên địa bàn TP Quy Nhơn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng yêu cầu ngành Thuế phải quyết liệt với nợ thuế, gắn trách nhiệm các địa phương. “Thu thuế là chỉ tiêu pháp lệnh nên ngành Thuế và các địa phương phải làm nghiêm công tác đánh giá trách nhiệm người đứng đầu. Không có chuyện nhiều năm không hoàn thành chỉ tiêu pháp lệnh mà vẫn không đánh giá”, ông Thắng nói.
“Sở KH&ÐT rà soát ngay từ khâu cấp giấy phép đầu tư cho DN, tập trung ưu tiên cho các DN đầu tư trên các lĩnh vực có đóng góp lớn vào ngân sách... Kể cả cấp giấy phép cho các chi nhánh đầu tư tại Bình Ðịnh, không thể cấp cứ cấp, hoạt động cứ hoạt động, doanh thu hằng tháng tiền tỉ trở lên mà không thu được đồng thuế nào. Phải rà soát lại, các chi nhánh có ý đồ chỉ mở rộng phân phối mà không đóng góp gì cho ngân sách thì từ chối cấp phép hoạt động”.
Chủ tịch UBND tỉnh HỒ QUỐC DŨNG
Còn Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng đặt ra nhiệm vụ ngành Thuế phải phấn đấu đạt tổng thu trên 50% so với dự toán năm từ nay đến cuối tháng 6. Trong đó, rà soát, tập trung đôn đốc thu các khoản chưa đạt từ khối DN, thuế bảo vệ môi trường, CTN-NQD.
Bên cạnh đó, thực hiện tốt cải cách hành chính gắn với việc thực hiện đánh giá, điều chuyển cán bộ không hoàn thành nhiệm vụ. “Như Quy Nhơn - thành phố loại 1, nếu không năng động, không sáng tạo thì làm sao thu được ngân sách để đảm bảo chi thường xuyên, phục vụ phát triển thành phố?”, Chủ tịch UBND tỉnh quyết liệt nói.
Chủ tịch Hồ Quốc Dũng cũng yêu cầu Văn phòng UBND tỉnh rà soát các địa phương trong việc thành lập ban chỉ đạo thu thuế và chống thất thu thuế ở từng địa phương, không “khoán trắng” cho ngành Thuế. Ông nói thẳng: “Các ban chỉ đạo này rà soát lại các khoản thuế thất thu đang nổi lên. Địa phương muốn có chi thì phải lo thu, việc gì cũng đẩy lên tỉnh sao được!”.
THU HIỀN