Cơm nhà
Sinh thời mẹ rất ghét chuyện ăn cơm kẻ trước người sau trong những bữa cơm nhà. Khi đã trưởng thành, nhiều lúc tôi lại bỏ bữa hoặc về trễ giờ cơm; mẹ không còn “vác roi đi kiếm” như ngày xưa, nhưng cụ lộ vẻ buồn. Cho dù tôi đã dặn đi dặn lại: “Con có về trễ mẹ cứ ăn cơm trước đi, đừng đợi!”; vậy nhưng, nhiều bữa về nhà thấy cơm canh đã nguội tanh còn mẹ vẫn đang vò võ ngồi chờ! Tôi giờ đã có vợ con; chuyện dọn dẹp, để dành đâu cần mẹ lo; nhưng bữa cơm gia đình mà con cháu “đứa đi Đông, đứa đi Tây” vẫn khiến mẹ không vui. Kỳ lạ!
Không riêng mẹ, hình như cả vợ tôi cũng không vui. Bao lần nghe tôi giải trình cực kỳ hữu lý về nguyên nhân về trễ giờ cơm, vợ tôi… hết cãi; đành bấm bụng làm thinh, mặt cứ lầm lầm…
Riêng tôi, thú thực, ăn cơm nhà hoài lâu lâu làm đĩa cơm quán hoặc tô phở bò cũng thấy ngon. Tôi cũng nghĩ và tin vậy; cho đến ngày vợ tôi đi vắng, một mình tôi ở nhà. Tới bữa, cơm canh vẫn như mọi khi mà sao… chán quá. Mấy ngày ấy giúp tôi “ngộ” ra một điều: Khoảnh khắc quây quần bên nhau trong bữa cơm nhà tuy ngắn ngủi nhưng vô cùng cần thiết; ấy là khoảnh khắc để củng cố, thắt chặt thêm mối dây ràng buộc, thông cảm, yêu thương nhau giữa các thành viên dưới một mái nhà. Điều ấy chắc chắn không thể không tính đến công lao của những bữa cơm nhà.
Mẹ tôi không được học hành; nhưng cụ cảm nhận được điều đó. Trước cả tôi, vợ tôi cũng cảm nhận được điều đó. Hình như trời sinh những người phụ nữ thường tinh tế hơn đàn ông trong vấn đề cảm nhận. Nói cách khác, phụ nữ thua đàn ông về cái lí; nhưng lại hơn đứt phái mạnh về cái tình!
…Khi tôi ý thức trọn vẹn về ý nghĩa thiêng liêng của những bữa cơm nhà thì mẹ tôi đã không còn. Và tôi cứ muốn khóc khi nhớ đến buổi chiều về trễ, bắt gặp mẹ ngồi một mình trệu trạo nhai cơm; đôi mắt buồn hiu thỉnh thoảng lại ngong ngóng nhìn ra ngõ…
Y NGUYÊN