Dự án đến được Kho bạc để giải ngân... rất lâu!
Vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng; thủ tục quản lý rườm rà là một trong những “điểm nghẽn” khiến các dự án, công trình có vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước giải ngân chậm. “Một dự án qua các khâu thẩm định cho đến lúc có được hồ sơ đến Kho bạc để giải ngân... rất lâu!”, Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh Vũ Cao Sơn nói.
Công trình đường Xuân Diệu (TP Quy Nhơn) là một trong những dự án chậm tiến độ.
“Tắc” khâu giải phóng mặt bằng
Theo Giám đốc Sở KH&ĐT Nguyễn Thúc Đĩnh, 6 tháng đầu năm nay, giá trị giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản nguồn do tỉnh quản lý (đến ngày 20.6.2018) là 702,9 tỉ đồng, đạt 22,9% kế hoạch năm. Trong đó, giải ngân nguồn vốn đầu tư tập trung 172,2 tỉ đồng, đạt 47,5% kế hoạch năm; nguồn cấp quyền sử dụng đất 128,4 tỉ đồng, đạt 21,6%; vốn xổ số kiến thiết 20,9 tỉ đồng, đạt 19%; vốn Trung ương hỗ trợ đầu tư theo mục tiêu 91,6 tỉ đồng, đạt 23,6%; thấp nhất là vốn trái phiếu Chính phủ mới giải ngân 35,9 tỉ đồng, đạt 10,2%. “Nguồn vốn đầu tư phát triển chủ yếu đầu tư cho các công trình, dự án dở dang từ những năm trước chuyển sang”, ông Đĩnh cho hay.
Liên quan vấn đề này, tại hội nghị trực tuyến đánh giá tình hình KT-XH của tỉnh 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ cuối năm 2018, do UBND tỉnh tổ chức cuối tuần qua, ông Vũ Cao Sơn cho rằng, đến 20.6, vốn đầu tư ngân sách cấp tỉnh giải ngân được 25,37%; trong đó, vốn kế hoạch 2018 giải ngân đạt 26,4%, còn vốn kế hoạch năm 2017 kéo dài đạt 22,06%. “Đây là một tỉ lệ rất thấp. Đặc biệt là vốn trái phiếu Chính phủ nguồn Trung ương chủ yếu đầu tư dự án hồ Đồng Mít mới đạt 11,2%; nguồn địa phương chủ yếu dành cho dự án 639B cũng mới đạt 10,2%”, ông Sơn phân tích.
Một trong hai nguyên nhân chính của tình trạng trên được nêu ra là các dự án triển khai đều chậm, chủ yếu do vướng mắc từ công tác giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, thủ tục quản lý dự án theo Luật Xây dựng đến thời điểm này được đánh giá là rườm rà, qua các khâu trình duyệt, thẩm định cho đến lúc hoàn chỉnh hồ sơ để giải ngân là rất lâu. “Vấn đề này, cách đây 2 năm tỉnh cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt, nhưng tiếp tục vướng. Phía cơ quan chi chúng tôi, nếu chi mà không kiểm soát thì thanh tra, kiểm toán phê bình; “linh động” giải quyết cũng bị phê bình; còn nếu kiểm soát chặt quá thì rất khó giải ngân”, ông Sơn chia sẻ.
Vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng khiến cho các dự án và công trình đầu tư giải ngân chậm không phải là câu chuyện mới và “cá biệt”. Ngay Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng cũng khẳng định giải phóng mặt bằng chính là vấn đề “vướng” và “tắc” nhất hiện nay của các dự án, công trình đầu tư từ vốn ngân sách. “UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo, nhưng công tác thẩm định dự án vẫn chậm lắm. Chủ đầu tư công trình, dự án thuê đơn vị tư vấn năng lực kém đã làm chậm trễ, đến khâu thẩm định tiếp tục chậm, khâu thi công cũng chậm theo”, Phó Chủ tịch Phan Cao Thắng chỉ rõ.
Một nguyên nhân khác dù mang tính khách quan, nhưng theo ông Sơn cũng không kém phần quan trọng là quy định Luật Đầu tư đối với các dự án được kéo dài thời gian giải ngân vốn trong vòng 2 năm, nghĩa là vốn kế hoạch năm 2017 được kéo dài giải ngân đến 31.12.2018. Chính điều này đã tạo tâm lý chủ quan của các chủ đầu tư.
Chuyển vốn dự án không “tiêu” hết tiền
Hệ lụy của chậm giải ngân vốn đầu tư công là tác động đến phát triển kinh tế địa phương. Ông Sơn khuyến cáo, ngay cả kế hoạch vốn đầu tư công năm 2017 giải ngân đến thời điểm này cũng chưa đạt, trong khi quy định từ Luật Đầu tư công thì đến cuối năm nay phải hoàn tất, trường hợp công trình dự án không giải ngân được bị hủy dự toán. Đến 30.9.2018, Kho bạc Nhà nước tỉnh sẽ phối hợp các sở, ngành báo cáo UBND tỉnh những dự án có nguy cơ không “tiêu” hết tiền để điều chuyển vốn cho dự án khác.
Giám đốc Sở Tài chính Lê Hoàng Nghi cho hay, trong 6 tháng đầu năm nay, nguồn vốn thanh toán khối lượng hoàn thành của các công trình, dự án hiện đang dồi dào cả nguồn địa phương lẫn Trung ương, dự án nào có hồ sơ thanh toán khối lượng hoàn thành thì đều đảm bảo.
Trước tình hình này, cùng với việc tiếp tục huy động mọi nguồn vốn nhằm đáp ứng yêu cầu chi đầu tư, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, ngành, chủ đầu tư tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện và chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về tiến độ và chất lượng các dự án xây dựng đã phân cấp, giao nhiệm vụ quản lý, đặc biệt là tiến độ hoàn thành các công trình trọng điểm, hạ tầng giao thông và phúc lợi công cộng để phục vụ nhân dân.
“Kiên quyết thu hồi đất, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính, triển khai không đúng tiến độ đã cam kết để giao cho nhà đầu tư có đủ năng lực; đồng thời, Sở KH&ĐT không được giao dự án mới cho chủ đầu tư không đạt tỉ lệ giải ngân, điều chuyển vốn cho các dự án, công trình khác. Nhưng, muốn làm mạnh chủ đầu tư thì các sở, ngành, địa phương liên quan cũng phải tập trung tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong các khâu thẩm định phê duyệt dự án, giao đất và bồi thường giải phóng mặt bằng. Tới đây, UBND tỉnh sẽ tổ chức cuộc họp để nghe các chủ đầu tư báo cáo về những khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng tiến độ giải ngân”, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh.
MAI HOÀNG