Tiến sĩ kinh tế làm giáo dục
Sau 10 năm du học, gặt hái được rất nhiều thành công tại Anh, Mỹ với tấm bằng tiến sĩ kinh tế, những tưởng Nguyễn Chí Hiếu - cựu học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Ðôn - sẽ “đầu quân” cho một tập đoàn kinh tế đa quốc gia như dự định ban đầu của anh. Vậy nhưng, Hiếu lại bất ngờ quay về Việt Nam và tham gia vào lĩnh vực giáo dục.
Bước ngoặt
Tháng 6.2012, Nguyễn Chí Hiếu bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về “Chính sách ngoại tệ của các nước đang phát triển”. Đầu tháng 9.2012, Hiếu về Việt Nam và hiện là Giám đốc nhân sự và Giám đốc chiến lược sản phẩm của Yola Institute.
● Nghe nói, anh đã bỏ lại nhiều đề nghị hấp dẫn ở nước ngoài để về Việt Nam dạy học. Đâu là lý do của việc “rẽ ngang”?
- Trong lý thuyết có dạng người “disrupter” (người phá vỡ cái vỏ, không theo xu hướng chung). Trước khi tốt nghiệp, tôi đã rất băn khoăn là có nên đi theo con đường kinh tế - tài chính đã học hay không. Mất 4-5 tháng suy nghĩ, suy nghĩ rất nhiều vì không dễ dàng từ bỏ công việc một trăm mấy chục ngàn đô một năm để về Việt Nam nhận mức lương chỉ bằng 1/5. Nhưng cuối cùng, tôi nhận ra rằng, làm ở lĩnh vực kinh tế chưa hẳn là công việc mình yêu thích, bởi vì… nếu thích thì đã không băn khoăn là có nên làm hay không.
● Và, tư vấn du học là sự lựa chọn số một?
- Năm 2010, tôi về Việt Nam nghỉ hè, tình cờ gặp Yola mới mở, bạn tôi mời đến dạy thử vì đang thiếu giáo viên. Dạy học được 10 tuần, thấy thoải mái về thời gian... Năm 2012, khi đang suy nghĩ, cân nhắc có nên về Việt Nam hay không thì lứa học trò đầu tiên lên “face” khoe đã được nhận vào một trường ĐH ở Mỹ rồi. Tôi thực sự thấy vui vì mình đã góp phần tạo nên thành quả đó. Hồi giờ, mình sống, đánh giá mọi thứ theo kết quả trước mắt, giống như khát thì uống nước, đói thì ăn cơm, đi làm cuối tháng có lương thấy vui… Tôi nhận ra một điều rằng, có những công việc phải chờ một thời gian rất lâu mới có kết quả và những kết quả như thế càng thêm ý nghĩa.
Yola lúc trước là một công ty tư vấn du học, bây giờ là luyện thi tiếng Anh cho những người muốn đi du học. Với kinh nghiệm của một người đi trước, tôi muốn học sinh Việt Nam ra thế giới không chỉ bằng điểm số và kiến thức, bởi đó chỉ là một phần của thành công. Chúng tôi muốn phát triển tính cách và nhân cách của các bạn trẻ. Do đó, mục tiêu của Yola là vào lớp để thu nhận 70% kiến thức và 30% phát triển, định hình tính cách và cách suy nghĩ của mình về những vấn đề khác ngoài sách vở. Nói cách khác, nếu định vị trên thị trường thì đó là luyện thi tiếng Anh để đi du học, còn trong thực tế là thành công qua tiếng Anh và tính cách.
● Vậy, công việc hiện tại của anh khác gì so với những kiến thức đã học?
- Khác hoàn toàn. Nhưng tôi lại học được rất nhiều thứ. Hồi giờ mình học chuyên sâu về kinh tế - tài chính, bây giờ đảm nhận công tác quản lý nên phải học cách tiếp cận thị trường, cách xử lý công việc... Lâu nay mình đi sâu, bây giờ lại đi theo diện rộng. Tuy nhiên, tôi thấy khá thú vị và rất tin vào ý nghĩa công việc mình đang làm.
Kiến thức chưa đủ để thành công
Tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu sinh năm 1984, là cựu học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn. Ngoài việc xuất sắc trở thành Sinh viên giỏi nhất nước Anh năm 2004, Chí Hiếu còn vinh dự sở hữu bảng thành tích: thủ khoa ngành kinh tế trong tất cả các năm học tại Học viện Kinh tế và Chính trị London (LSE); 1 trong 100 sinh viên giỏi nhất thế giới năm 2006; 1 trong 3 sinh viên tốt nghiệp thủ khoa Học viện LSE; sinh viên tốt nghiệp thủ khoa chuyên ngành kinh tế và khoa học chính trị trong tất cả các trường ĐH ở London; Học bổng nghiên cứu sinh tiến sĩ ở ĐH Stanford; Học bổng của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF; 5 lần đoạt giải thưởng dành cho trợ giảng và giảng viên xuất sắc tại ĐH Stanford.
Trong 10 năm du học ở nước ngoài, gặt hái được rất nhiều thành tích trong học tập, Nguyễn Chí Hiếu tâm sự rằng, điều đó không quan trọng bằng sự trưởng thành. “Đến giờ ai hỏi tôi về điểm số ở đại học, tôi không còn nhớ vì đã không quan tâm đến nữa”- anh nói.
● Học một đàng làm một nẻo, nhưng Hiếu vẫn làm được. Có phải do trong suốt quá trình học tập, anh đã không chỉ lệ thuộc vào sách vở mà còn biết trải nghiệm cuộc sống xung quanh?
- 10 năm du học ở nước ngoài, tôi đã đi rất nhiều nơi, làm rất nhiều thứ và gặp rất nhiều người. Những trải nghiệm đó đã giúp ích cho cuộc sống hiện tại. Tất cả các thành viên sáng lập và đa số giáo viên của Học viện Yola trước đây đều là du học sinh và họ đều không chỉ học từ sách vở. Chìa khóa thành công của một người sau khi ra trường không phải chỉ có điểm số và chuyên môn sâu, muốn vươn xa hơn thì cần rất nhiều thứ khác. Một bộ phận không nhỏ du học sinh Việt Nam ở nước ngoài thường bị coi là thiếu sáng tạo, không tự tin, chỉ biết học mà không biết chơi, không biết cân bằng việc học với những hoạt động trong cuộc sống, không biết cách đối xử với con người thế nào... Chính những cái đó đã hạn chế sự thành công của các bạn!
● Hiếu đang muốn thay đổi những điều đó?
- Tôi không nghĩ mình sẽ thay đổi cả hệ thống giáo dục Việt Nam, nhưng sẽ thay đổi được những người mình có duyên được gặp, làm việc chung, là những học sinh mà mình trực tiếp hướng dẫn. Và những học sinh này sẽ tiếp tục tác động đến người khác. Trước đây, một cô học trò đã từng nói với tôi, cô chỉ thích học kinh tế - tài chính. Nhưng sau một khóa học 10 tuần với Yola, cô ấy lại cả quyết rằng muốn làm một công việc phi lợi nhuận liên quan đến trẻ em đường phố, trẻ em bị nhiễm HIV... Có một sinh viên đã viết thư tay cho tôi, nói rằng con không nhớ thầy đã thay đổi cuộc sống của con như thế nào, nhưng con biết chắc một điều, con đã tự thay đổi cuộc sống của mình nhờ học từ cuộc sống của thầy.
Tôi nghĩ, phải về làm giáo dục vì không muốn số học sinh mình giúp đỡ dừng lại ở hai mươi mấy em khóa đầu tiên. Kết quả giáo dục có thể mất 5-6 năm mới thấy, hoặc có thể mình không có duyên chứng kiến hết thành quả. Vậy nhưng, công việc này làm tôi càng ngày càng cảm thấy sự lựa chọn của mình rất có ý nghĩa, dù phải bắt đầu “làm quen” lại với những cái còn khá “khó chịu” ở Việt Nam (như vấn đề ô nhiễm, chửi thề, đánh lộn, ăn nhậu…).
● Theo anh, Học viện Yola có gì đặc biệt?
“Khi đảm nhiệm bất cứ công việc gì, hãy biết trân trọng cơ hội quý báu đó để học hỏi từ công việc và đồng nghiệp, vì mỗi kinh nghiệm đều sẽ giúp chúng ta phát triển một mặt nào đó của bản thân. Tuy có công việc phù hợp với tính cách của mình, có công việc hoàn toàn đối lập, nhưng hãy làm việc với suy nghĩ: mỗi công việc là một cơ hội đáng quý để hoàn thiện bản thân”.
Tiến sĩ NGUYỄN CHÍ HIẾU
- Yola được sáng lập và điều hành bởi nhóm cựu du học sinh đã từng có kinh nghiệm học tập và sinh sống tại các môi trường đa văn hóa (Anh, Mỹ, Úc, Canada). Các thành viên Yola tâm niệm rằng, thành công của học sinh không chỉ đến từ nền tảng kiến thức mà còn từ sự trau dồi những đức tính như lòng tự tin, tính cần mẫn, tinh thần sáng tạo, khả năng suy nghĩ và quyết định độc lập, kỹ năng làm việc nhóm và lãnh đạo.
● Tuy vậy, các sản phẩm của Yola còn “ngoài tầm với” của số đông gia đình?
- Yola, xét ở mặt kinh doanh, có mức học phí khá cao nên thị trường mới định vị ở tầng lớp trung lưu trở lên. Ban giám đốc, điều hành có 6 người, ai cũng đều nghĩ để sản phẩm tốt như vậy chỉ dành cho tầng lớp trung lưu là khá phí. Do đó, sắp tới, chúng tôi sẽ có dự án thành lập website để truyền đạt thông tin, chắt lọc những bài học đưa lên đó để đông đảo học sinh có thể tìm đọc, không nhất thiết phải đến lớp học. Thứ hai là in sách, một cuốn sách với rất nhiều kiến thức cập nhật, mới mẻ nhưng giá chỉ khoảng 100 ngàn đồng, cũng sẽ là cơ hội cho số đông học sinh.
● Hiếu còn trăn trở điều gì khi tham gia vào lĩnh vực giáo dục?
- Từ phản ánh của phương tiện thông tin đại chúng về sinh viên hiện nay, có một điều tôi khá trăn trở là một bộ phận thanh niên đang mất định hướng sống, thiếu nguồn cảm hứng học tập, học chỉ cốt cho xong để lấy tấm bằng rồi đi làm. Ngay cả một số giáo viên dạy lâu năm cũng bị mất cảm hứng, có người “chạy sô” quá nhiều. Giáo viên mà mất cảm hứng thì làm sao truyền cảm hứng cho học trò!
● 29 tuổi nhưng đã có khá nhiều thành công rực rỡ. Một cách học, cách sống và những suy nghĩ, ý tưởng đầy sáng tạo và mới mẻ… Tất cả có thể đúc kết, gói gọn ở bí quyết nào?
- Phải có một trái tim mở, đừng đóng kín!
● Xin cám ơn anh!
HOA TÚ (Thực hiện)
Rất cảm phục bạn Chí Hiếu. Đồng ý với bạn. Ý kiến của bạn gợi mở nhiều vấn đề mà tuổi trẻ, các bạn học sinh, sinh viên hiện nay đang gặp băn khoăn...