Khi người ta trẻ

Tình yêu và tuổi trẻ được Huỳnh Phan Anh dịch từ nguyên bản tiếng Pháp Fermina Márquez, tác giả Valery Larbaud, NXB Hội Nhà Văn, 2018.

Khung cảnh truyện diễn ra trong một trường trung học có học sinh đến từ nhiều quốc gia, lứa tuổi các nhân vật từ 16 đến 19. Chính từ màu da và tiếng nói, địa vị xuất thân, những học sinh nơi đây có những suy nghĩ khác biệt về bản thân mình. Trường học là nơi mang lại tri thức, nơi họ sinh hoạt cùng nhau và trải qua những năm tháng khám phá tuổi trẻ; không gì có thể rõ ràng hơn là chinh phục một người bạn khác giới.

Fermina Márquez - một nữ sinh Nam Mỹ, quý phái và thánh thiện lọt vào “tầm ngắm” của hai nam sinh Santos và Léniot. Với sự trải nghiệm, dành nhiều thời gian để khám phá cuộc sống, Santos là một cậu học trò đầy nghịch ngợm, láu cá. Là học sinh ưu tú của trường, cùng những suy nghĩ sâu xa và phức cảm, trong Léniot, Fermina Márquez ban đầu là một mục tiêu cần chinh phục.

Santos và Léniot lên kế hoạch để tiếp cận cô, từ việc làm sao biết được tên của cô gái kiều diễm này, đến việc làm quen với em họ của cô, và khi được đi bên cạnh cô dạo trong khuôn viên trường hay những buổi nói chuyện bày tỏ ý kiến, những buổi chơi quần vợt cùng nhau… Họ dường như đã cùng nhau nhận ra một điều gì đó.

Song hành cùng việc làm quen với Fermina, các nhân vật đều tự đi khám phá bản thân mình. Nhìn nhận về thế giới xung quanh, nhìn nhận về bản thân, về gia đình, cách giáo dục ở trường; nghĩ sâu sắc hơn về những bài học, những trang sách, những tiếng nói khác… Ðến gần cuối tác phẩm, họ mạnh dạn nhận ra sự bồng bột ở bản thân mình, Fermina tự hỏi “chính nàng, liệu nàng có xứng đáng với vị hoàng tử lòng nàng hay không?”.

Tác phẩm khiến ta lạc vào thế giới phiêu lưu đầy mộng mơ của những cô cậu học trò, và không quên nhắc ta bức tranh tuổi trẻ được vẽ đậm nét bởi vẻ đẹp ngôi trường, những người bạn học, thầy giám học, cả người gác cổng. Tất cả như thanh xuân để lại. Tác giả khéo léo lồng ghép một đoạn kết đầy cảm động, một cậu học sinh về lại trường cũ và nhận ra “không gì có thể thay đổi, thêm một ít bụi trên các bàn học, chỉ có thế”. Bạn sẽ tự mình khám phá vẻ đẹp lấp lánh ẩn chứa trong tác phẩm chứ?

NGUYỄN ĐẶNG THÙY TRANG