Nhà máy Ðường An Khê đầu tư vùng nguyên liệu mía
Hai năm gần đây, người trồng mía trong tỉnh khốn khổ tìm đầu ra cho sản phẩm, bởi đối tác quen thuộc là Công ty CP Ðường Bình Ðịnh (BISUCO) đã “ngó lơ” cây mía. Năm nay, việc duy trì và phát triển cây mía có triển vọng hơn khi Nhà máy Ðường An Khê thuộc Công ty CP Ðường Quảng Ngãi đã xin tỉnh được đầu tư, thu mua toàn bộ sản lượng mía trong tỉnh.
Khi BISUCO “ngó lơ” cây mía
Trong quy hoạch phát triển ngành trồng trọt của tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 theo tinh thần Quyết định (QĐ) số 2663/2015 của UBND tỉnh, cây mía là cây trồng bổ sung, diện tích đến năm 2020 là 3.500 ha và ổn định đến năm 2030. Điều đó cho thấy tỉnh ta luôn quan tâm đến việc duy trì và phát triển vùng nguyên liệu mía. Tuy nhiên, do mấy năm qua BISUCO không thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư cho nông dân trồng mía, cũng không thu mua mía nguyên liệu kịp thời, khiến cho nông dân chán nản, phá bỏ mía để trồng các loại cây trồng khác.
Nhà máy Đường An Khê đầu tư xây dựng cánh đồng lớn sản xuất mía bằng cơ giới tại xã Tây Thuận (Tây Sơn).
Ông Nguyễn Bá Đẩu, Phó chủ tịch Thường trực UBND huyện Vân Canh, cho biết: Vân Canh đã từng là một trong 3 huyện trọng điểm mía của tỉnh với hàng ngàn ha mía, nhưng do hiệu quả cây mía quá thấp, đầu ra khó khăn, nên đến nay toàn bộ diện tích đất trồng mía trước đây đã được nông dân sử dụng để trồng mì và keo. Hiện việc vận động nông dân trồng mía trở lại nhằm đảm bảo quy hoạch của tỉnh là rất khó, bởi cây mía không mang lại hiệu quả và điều quan trọng là nông dân đã không còn tin vào BISUCO nữa.
Đề cập đến việc duy trì và phát triển vùng nguyên liệu mía ở Tây Sơn, ông Hồ Thành Phi, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn, lắc đầu ngao ngán: Đã từ lâu, lãnh đạo BISUCO không liên hệ với chính quyền địa phương để bàn giải pháp duy trì diện tích mía. Thậm chí chúng tôi đã nhiều lần mời lãnh đạo DN để bàn về phương án đầu tư phát triển vùng nguyên liệu mía trên địa bàn huyện, nhưng họ viện nhiều lý do để từ chối. Niên vụ ép 2017-2018, BISUCO lại xả nước thải gây ô nhiễm môi trường và bị tỉnh mấy lần tạm đình chỉ hoạt động. Huyện cũng mất nhiều thời gian kiểm tra, giám sát DN này khắc phục ô nhiễm môi trường. Hiện diện tích mía nguyên liệu ở Tây Sơn chỉ còn khoảng 662 ha và rất khó có thể đảm bảo được theo quy hoạch của tỉnh.
Không riêng gì Tây Sơn, diện tích mía ở Vĩnh Thạnh, An Nhơn… cũng giảm mạnh. Ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Hàng năm, Sở NN&PTNT đều chủ động mời BISUCO phối hợp thực hiện quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu mía của tỉnh, nhưng DN này không hợp tác và cũng không ban hành chính sách hoặc có ban hành nhưng không thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư. Vì không đầu tư phát triển vùng nguyên liệu và thường xuyên nợ tiền mua mía của nông dân, nên nhiều nông hộ đã phá bỏ mía chuyển sang trồng các loại cây trồng khác, diện tích trồng mía giảm mạnh, hiện toàn tỉnh chỉ còn trên dưới 1.000 ha. Với tình hình như hiện nay, mục tiêu phát triển 3.500 ha mía đến năm 2020 không đảm bảo.
NMĐ An Khê xin đầu tư
Ông Nguyễn Văn Hòe, Giám đốc NMĐ An Khê, cho biết: Niên vụ 2017-2018, NMĐ An Khê đã được tỉnh cho phép thực hiện cánh đồng lớn (CĐL) sản xuất mía tại huyện Tây Sơn và mua toàn bộ sản phẩm, kể cả diện tích ngoài CĐL. Để bảo đảm nguyên liệu cho nhà máy hoạt động với công suất 18.000 tấn mía/ngày, năm nay nhà máy tiếp tục xin tỉnh được phát triển diện tích CĐL sản xuất mía nguyên liệu trên địa bàn tỉnh.
Về chính sách đầu tư, ông Hòe cho hay, tùy theo phương thức canh tác, Nhà máy đầu tư không lãi suất vốn ban đầu để nông dân trong vùng nguyên liệu mía tại Bình Định trồng và chăm sóc mía theo các mức khác nhau. Đối với diện tích mía áp dụng cơ giới hóa sản xuất, nhà máy đầu tư từ 20-40 triệu đồng/ha, bao gồm tiền làm đất, giống, vật tư phân bón (nhà máy đầu tư không thu hồi từ 10 đến trên 20% chi phí làm đất, chăm sóc và bã bùn cải tạo đất). Đầu tư từ 20-25 triệu đồng/ha đối với diện tích trồng mía không sử dụng cơ giới. Nhà máy cung cấp vốn kịp thời, ưu tiên cho những hộ thu hoạch bằng máy liên hợp; chuyển giao KHKT và giống mía mới cho nông dân, ký hợp đồng đầu tư, bao tiêu toàn bộ sản lượng mía, kể cả diện tích mía ngoài CĐL với giá có lợi cho nông dân. Nhà máy thanh toán tiền bán mía cho nông dân trong ngày bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản, tùy theo yêu cầu của người bán mía.
Theo ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, chủ trương đầu tư và cam kết của NMĐ An Khê phù hợp với kinh tế thị trường, phù hợp với chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản của Chính phủ và của tỉnh. Có sự hỗ trợ đầu tư của NMĐ An Khê, việc duy trì và phát triển vùng nguyên liệu mía trong năm 2018 sẽ thuận lợi hơn các năm trước.
PHẠM TIẾN SỸ