Xây dựng chợ nông thôn: Nhiều chợ bỏ hoang
Những năm qua, nhiều chợ ở khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh được đầu tư xây dựng, nâng cấp, đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân. Tuy nhiên, ở một số xã vẫn còn xảy ra tình trạng chợ chưa phát huy tác dụng phục vụ phát triển thương mại ở địa phương.
Nhiều khó khăn, bất cập
Năm 2001, UBND xã Cát Hải (huyện Phù Cát) đầu tư kinh phí giải phóng mặt bằng với tổng diện tích trên 2.400 m2 để xây dựng chợ Chánh Oai. Thế nhưng sau khi chợ được đưa vào sử dụng lại không có tiểu thương vào buôn bán và bị bỏ hoang từ đó đến nay, các hạng mục chợ đã xuống cấp theo thời gian.
Ông Lê Văn Diêu, Chủ tịch UBND xã Cát Hải, lý giải: “Do địa bàn xã bãi ngang ven biển, dân cư thưa thớt; hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hóa của người dân lâu nay vẫn quen với chợ nhóm tại từng khu dân cư ở các thôn. Theo tiêu chí xây dựng nông thôn mới phải có chợ, nhưng do chợ không hoạt động được nên xã đã chuyển đổi khu đất chợ sang xây dựng trường học để tránh lãng phí”.
Chợ Mỹ Quang bị bỏ hoang vì không có tiểu thương buôn bán. Ảnh: N.NHUẬN
Năm 2013, UBND xã Mỹ Quang (huyện Phù Mỹ) đầu tư trên 1,4 tỉ đồng xây dựng chợ Mỹ Quang trên khu đất rộng hơn 1 ha tại thôn Trung Thành 1. Năm 2014, mặc dù chính quyền địa phương tạo điều kiện thuận lợi vận động tiểu thương vào buôn bán, nhưng chợ chỉ hoạt động được vài tháng rồi bỏ trống từ đó đến nay. Nguyên nhân do xã Mỹ Quang gần chợ thị trấn Phù Mỹ, chợ Mỹ Chánh Tây nên người dân đều tập trung về đó buôn bán.
Ông Nguyễn Trung Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Quang, cho biết: “Ban đầu địa phương dự tính xây dựng chợ nông sản để nông dân mua bán mặt hàng nông sản. Song phải thực hiện tiêu chí chợ trong xây dựng nông thôn mới nên địa phương xây chợ nông thôn. Xã cũng rất muốn chuyển đổi công năng để chợ hoạt động mà chưa tìm ra giải pháp”.
Ông Mã Thanh Hùng, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Thạnh, chia sẻ về tình trạng “hiu hắt” của chợ Vĩnh Hòa trên địa bàn xã: “Do xã gần thị trấn Vĩnh Thạnh nên người dân đến chợ huyện mua sắm là chủ yếu, một phần do thói quen trao đổi, buôn bán hàng hóa theo từng cụm dân cư nên chợ Vĩnh Hòa có rất ít người đến buôn bán. Xã cũng đã có giải pháp quy hoạch một số mặt bằng tại các thôn để người dân buôn bán theo tập quán lâu nay”.
Ông Lê Hồng Tây, Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công Thương), cho rằng: “Nguyên nhân cơ bản dẫn đến các chợ bị bỏ hoang, hoặc chưa phát huy hiệu quả là do việc quy hoạch, xây dựng một số chợ không gắn với tập quán, thói quen tiêu dùng theo điều kiện thực tế ở địa phương. Công tác quản lý hoạt động chợ còn nhiều bất cập…”.
Triển khai các giải pháp
Theo Sở Công Thương, UBND tỉnh đã ban hành quyết định quy hoạch phát triển chợ trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Theo đó, toàn tỉnh được quy hoạch 193 chợ, trong đó có 19 chợ loại I, 30 chợ loại II và 144 chợ loại III. Từ năm 2010 đến nay đã xây dựng mới 22 chợ; nâng cấp, cải tạo 34 chợ.
Theo Sở Công Thương, toàn tỉnh hiện có 179 chợ, trong đó, có 151 chợ bán lẻ hạng III và 28 chợ hạng I, II; với 44 chợ ở khu vực đô thị và 135 chợ nông thôn. Trong đó, chỉ có 26 chợ có Ban quản lý, 55 chợ có tổ quản lý, 66 chợ giao khoán cho cá nhân quản lý; 2 chợ do DN khai thác, quản lý; 7 chợ do HTX quản lý và 23 chợ không có người quản lý.
Theo ông Lê Hồng Tây: Chợ nông thôn và chợ truyền thống vẫn đóng góp vào hoạt động sản xuất, thương mại; thúc đẩy lưu thông hàng hóa, kinh doanh dịch vụ, nhất là tại khu vực nông thôn, miền núi. Để phát triển và khai thác có hiệu quả hệ thống chợ, Sở Công Thương đã đề nghị chính quyền các địa phương có giải pháp quản lý hoạt động chợ trên địa bàn hiệu quả, tránh lãng phí; giải tỏa hết chợ tạm, chợ “cóc” gây mất trật tự, ô nhiễm môi trường; chuyển đổi mô hình quản lý chợ để kinh doanh hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH ở địa phương”.
Sở Công Thương cũng tích cực triển khai nhiều giải pháp thực hiện điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển hệ thống chợ trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố phù hợp yêu cầu thực tế của địa phương theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Thực hiện các chính sách ưu đãi để khuyến khích, thu hút DN, HTX tham gia đầu tư, xây dựng chợ nhằm từng bước thực hiện xã hội hóa trong quản lý, kinh doanh chợ. Sở sẽ tăng cường công tác tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ quản lý, kinh doanh chợ để từng bước nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ làm công tác quản lý chợ ở các địa phương.
NGỌC NHUẬN