Chống bội chi quỹ khám chữa bệnh BHYT: Cần sự nỗ lực của nhiều đơn vị

Bình Ðịnh xếp thứ 30 trong số các tỉnh, thành vượt dự toán quỹ khám chữa bệnh BHYT trong 6 tháng đầu năm 2018. Do đó, trong khoảng thời gian còn lại của năm, các cơ sở y tế và ngành BHXH phải nỗ lực rất nhiều để tránh vượt quỹ do Chính phủ giao.

Tính đến cuối tháng 6, toàn tỉnh đã có hơn 1,3 triệu người tham gia BHYT (chiếm 87,75% dân số), trong đó hộ gia đình tham gia 385 ngàn người. Có hơn 1,3 triệu lượt người khám chữa bệnh (KCB) BHYT (tăng 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái). Các cơ sở y tế đã sử dụng quỹ KCB BHYT hơn 678,8 tỉ đồng (chiếm 52,6%), vượt quỹ 95,13 tỉ đồng so với dự toán Chính phủ giao.

Nhờ thực hiện đúng các quy định, kiểm soát chặt chẽ quy trình KCB, TTYT TX An Nhơn không quá lo lắng về tình trạng bội chi quỹ KCB BHYT. - Trong ảnh: Thăm khám cho bệnh nhân BHYT tại TTYT TX An Nhơn.

Nhiều nguyên nhân gây vượt quỹ

Phân tích về các nguyên nhân gây vượt quỹ trong 6 tháng đầu năm 2018, BHXH tỉnh cho rằng có nguyên nhân khách quan. Đó là việc thông tuyến KCB BHYT tuyến huyện trong toàn tỉnh, tạo thuận tiện cho người dân khi thực sự có đau ốm, nhưng chưa có công cụ quản lý nên rất khó kiểm soát việc người bệnh đi KCB ở nhiều nơi, nhiều lần trong ngày, trong tháng; việc tăng giá dịch vụ KCB theo Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC ngày 29.10.2015 của liên Bộ Y tế - Tài chính, thực hiện giá KCB BHYT bao gồm cả chi phí tiền lương cho cán bộ y tế của các bệnh viện, nên giá dịch vụ y tế rất cao, trong khi đó mức thu BHYT không tăng, mệnh giá thẻ BHYT của người dân rất thấp.

Bác sĩ Hà Thúc Chí, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, còn chỉ ra một nguyên nhân khác, đó là: “Tình trạng các cơ sở KCB kê thêm giường không đảm bảo chất lượng hoặc đưa người vào điều trị nội trú không đúng quy định nhằm tính tăng thêm chi phí tiền giường khá phổ biến. Điều này làm cho cơ cấu tiền giường 6 tháng đầu năm 2018 tăng rất cao, chi phí bình quân tiền giường toàn tỉnh chiếm 30% tổng chi phí điều trị nội trú”.

Tuy nhiên, nguy cơ bội chi còn có phần do việc phân bổ dự toán quỹ KCB BHYT cho các cơ sở y tế được cho là chưa hợp lý, khi năm sau lại thấp hơn năm trước. Bác sĩ CKII Hồ Việt Mỹ, Giám đốc BVĐK tỉnh, bức xúc: “Năm 2017 chúng tôi được giao hơn 411,3 tỉ đồng, nhưng năm 2018 lại cắt xuống còn 401 tỉ đồng. Qua 6 tháng đầu năm nay đã sử dụng khoảng 248 tỉ đồng, chiếm 63% dự toán. Vì vậy, gần như chắc chắn sẽ chi vượt dự toán, bởi năm 2017 đã thực chi 449 tỉ đồng. Giá dịch vụ y tế tăng, nhiều kỹ thuật mới được triển khai mà cắt giảm dự toán thì rất khó để chúng tôi xoay xở. Chả lẽ bệnh nhân vào viện mà từ chối KCB để bảo đảm không bị vượt quỹ!”.

Điều đáng lưu ý là tình trạng lãng phí trong KCB BHYT vẫn còn xảy ra. Một số đối tượng là người nghèo, ở vùng đặc biệt khó khăn, được ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền ăn trong thời gian nằm viện điều trị (mức 39.000 đồng/người/ngày) luôn có tư tưởng tìm cách nhập viện điều trị nội trú dài ngày. Một số cơ sở KCB chỉ định thuốc đắt tiền, thực hiện xét nghiệm, cận lâm sàng, siêu âm hình ảnh không cần thiết, nhất là các thiết bị từ nguồn xã hội hóa…

Đảm bảo quyền lợi của bệnh nhân nhưng không được lạm dụng quỹ

Sau 2 năm liên tiếp (2016 và 2017) vượt quỹ KCB BHYT so với dự toán Chính phủ giao, việc kiểm soát hoạt động xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, chỉ định thuốc, chỉ định nhập viện tại các cơ sở y tế đã được Sở Y tế và BHXH tỉnh chú trọng. Nhờ đó, tình trạng lãng phí quỹ KCB BHYT đã giảm rất nhiều so với trước. Đây vẫn là một trong những giải pháp mang tính then chốt, bên cạnh việc “kêu gọi” các cơ sở KCB BHYT thực hiện nghiêm túc Luật KCB.

Bác sĩ CKII Lê Quang Hùng, Giám đốc Sở Y tế, cho biết: “Thời gian qua Sở Y tế và BHXH tỉnh đã tiến hành thanh tra, kiểm tra phòng chống hành vi gian lận, trục lợi quỹ BHYT tại một số cơ sở KCB. Làm sao phải đảm bảo quyền lợi của bệnh nhân BHYT nhưng không được lạm dụng. Sở Y tế khuyến cáo các cơ sở y tế cần đưa ra các chỉ định hợp lý, nếu thấy cần thiết thì chụp chiếu, xét nghiệm nhiều lần cho một bệnh nhân cũng được, còn trường hợp chưa cần thiết thì tuyệt đối không được chỉ định”.

Dù đã được “báo động” về tình trạng vượt quỹ qua 6 tháng đầu năm 2018, khi đã chi 26,7 tỉ đồng (51,16% dự toán được giao), nhưng TTYT TX An Nhơn vẫn tỏ ra tự tin sẽ không bị bội chi vào cuối năm nay. Bác sĩ CKII Lê Thái Bình, Giám đốc TTYT TX An Nhơn, chia sẻ: “Thông tư 15/2018/TT-BYT có hiệu từ ngày 15.7.2018 đối với tất các cơ sở KCB trên cả nước sẽ giúp cho nhiều cơ sở giảm bớt nỗi lo vượt quỹ. Bởi thông tư này quy định giảm giá 70 dịch vụ y tế, trong đó có tiền khám bệnh, tiền giường, dịch vụ chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm… Tôi đã thử tính toán, đối chiếu theo mức giá mới thì thấy giảm hơn 5 tỉ đồng so với trước. Nếu chúng ta cùng lúc tránh sử dụng thuốc, dịch vụ cận lâm sàng không cần thiết, rà soát lại quy trình KCB BHYT thì sẽ không lo vượt quỹ”.

LÊ CƯỜNG