Chuyện một “gia đình tuồng”
Bình Ðịnh tuy là đất tuồng với cả trăm diễn viên tuồng chuyên nghiệp và không chuyên đang hoạt động, nhưng trường hợp con cái nối nghề cha mẹ vẫn rất hiếm. Thế nên, thật thú vị khi ở gia đình diễn viên Lê Thị Oanh, Trưởng Ðoàn tuồng không chuyên An Nhơn 2, cả vợ chồng và 3 người con đều theo nghiệp tuồng.
Trưởng đoàn, đào chính Lê Thị Oanh (phải, vai Đào Tam Xuân) và con gái nhỏ Thùy Trang (vai nghĩa binh) trong một trích đoạn tại Hội diễn tuồng không chuyên toàn quốc năm 2018.
Đến với tuồng từ năm 16 tuổi, tham gia Đoàn tuồng đồng ấu Gốc Mít - Đập Đá - An Nhơn, từ đó cuộc đời diễn viên Lê Thị Oanh gắn chặt với loại hình nghệ thuật này.
Là cháu gọi Phó ca Chạng bằng ông, một phần được ông truyền nghề, một phần có khiếu, nên chỉ một năm trong môi trường tuồng đồng ấu, diễn viên Lê Thị Oanh đã có thể sắm đào, đi hát cho nhiều đoàn trong và ngoài tỉnh. Nghiệp tuồng se duyên cho chị với người cùng nghề - diễn viên Nguyễn Văn Hương (nghệ danh Bảo Thu, đã mất), cũng là người Bình Định nhưng thường đi hát cho gánh tuồng Hai Lực của người chú, lưu diễn ở các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Vũng Tàu…
Vợ chồng cùng nghề, chung đam mê, dễ thông cảm, vợ chồng diễn viên Hương- Oanh miệt mài đi hát cho đoàn nhà, đoàn bạn suốt 10 năm ròng sau đó và trong lòng luôn nuôi giấc mơ lập một đoàn tuồng riêng. Năm 1998, vợ chồng họ lập Đoàn tuồng không chuyên An Nhơn 2 (do chị Oanh làm trưởng đoàn), đến nay Đoàn chẵn 20 tuổi. Vài năm trước, anh Hương qua đời sau một thời gian ngắn mắc bệnh nặng, Đoàn mất 1 kép giỏi; chị Oanh mất một bạn nghề, bạn đời tận tâm, song chị vẫn gắng gượng tiếp tục vai trò “thuyền trưởng” để duy trì ổn định đoàn tuồng mà vợ chồng mình đã tâm huyết gầy dựng.
Theo nhận xét của bạn nghề trong tỉnh, An Nhơn 2 thuộc nhóm những đoàn tuồng thâm niên, có nghề và hoạt động ổn định, hiệu quả (được khán giả tín nhiệm, ký được nhiều hợp đồng mỗi mùa diễn cao điểm hàng năm). Riêng Trưởng đoàn - diễn viên Lê Thị Oanh, là đào nhứt của Đoàn, được đánh giá là một trong những đào không chuyên giỏi của tỉnh. Khả năng diễn đa dạng: đào võ, đào thương, mụ…, trong đó đào võ là sở trường, là dạng vai chị tỏa sáng nhất. Tại Hội diễn tuồng không chuyên toàn quốc năm 2018 vừa qua, có 3 đoàn, 3 diễn viên chọn thi diễn trích đoạn, vai Đào Tam Xuân, kết quả, Huy chương Vàng cá nhân đã thuộc về diễn viên Lê Thị Oanh - đoàn An Nhơn 2.
Bên cạnh chuyên môn tốt, ưu điểm riêng của đoàn An Nhơn 2 là nét tươi mới, hấp dẫn sân khấu nhờ sự góp mặt của vài diễn viên trẻ. Trong số này có 3 người con của Trưởng đoàn Lê Thị Oanh: Bích Thảo (31 tuổi), Thanh San (27 tuổi) và Thùy Trang (25 tuổi). Thừa hưởng tình yêu nghề từ cha mẹ và với quyết tâm nối nghiệp để duy trì đoàn hát gia đình, con trai giữa Thanh San và con gái út Thùy Trang đang nỗ lực trong vai trò diễn viên, dần dần vươn từ vai phụ để có thể đảm trách những vai quan trọng trong mỗi vở diễn. Đồng thời, San không nề hà những việc tay chân như dựng sân khấu, lái xe…, cũng như Trang chắt chiu tiết kiệm chi phí mua sắm của Đoàn bằng việc tự may, làm trang phục, đạo cụ, phụ kiện biểu diễn.
Trong 3 người con của chị Oanh, đam mê nghề nhất và được học nghề sớm nên đã vững vàng trên sân khấu là Bích Thảo. Cũng lập gia đình với một diễn viên tuồng, sau vài năm hát cho đoàn của cha mẹ, diễn viên Bích Thảo cùng chồng là Lê Văn Đạt chuyển đến sống ở Diên Khánh, Khánh Hòa và lập ra Đoàn tuồng không chuyên Phước Bình.
Chị Lê Thị Oanh tâm tình: “Nhà có 2 đoàn tuồng nên đỡ lắm, vở nào cần đông diễn viên thì có thể hỗ trợ nhau, mùa diễn cao điểm thì chia nhau chạy “sô” mà diễn viên không bị mỏng, chất lượng vẫn đảm bảo. Vui vì có các con đồng hành san sẻ nhưng nhiều lúc tôi cũng lo, biết đâu sau này, khó, khổ vì nghề quá, chúng lại quay sang trách mình. Nhưng, lần nào hỏi, chúng cũng cười bảo, đó là lựa chọn nghề nghiệp của tụi con, cha mẹ có cản con cũng theo! Chồng mất, các con chính là chỗ dựa, cánh tay đắc lực thay thế, có các con, hy vọng Đoàn sẽ được duy trì ngay khi sau này không còn tôi…”.
SAO LY