Trồng rừng gỗ lớn: Lợi ích lớn, cần được nhân rộng
Phát triển rừng gỗ lớn không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cao hơn, mà còn giúp giảm xói mòn, rửa trôi đất…, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này việc trồng rừng gỗ lớn ở tỉnh ta vẫn còn rất hạn chế.
Hầu hết người trồng rừng trên địa bàn tỉnh đều khai thác rừng trồng sớm.
- Trong ảnh: Khai thác rừng trồng ở xã Hoài Sơn, huyện Hoài Nhơn.
Lợi ích lớn
Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm (Sở NN&PTNT), tính đến nay, toàn tỉnh có 134.306 ha rừng trồng, gồm 97.212 ha rừng sản xuất, số còn lại là rừng đặc dụng và rừng phòng hộ.
Trong số hơn 97.200 ha rừng sản xuất, có khoảng 80.000 ha rừng do các DN và hộ nông dân sở hữu, còn lại của các công ty lâm nghiệp. Ước tính, mỗi năm toàn tỉnh trồng mới và trồng lại rừng sau khai thác khoảng 10.000 ha. Điều đáng nói là hầu hết diện tích rừng sản xuất được thu hoạch non khi cây phát triển từ 4 - 5 năm tuổi, trong khi nếu nuôi rừng để khai thác cây gỗ lớn (chu kỳ khai thác từ 12 - 14 năm) thì không những góp phần tăng hiệu quả kinh tế mà còn nâng cao khả năng bảo vệ môi trường sinh thái, chống xói mòn, rửa trôi đất.
Ông Nguyễn Ngọc Đạo, Phó Giám đốc Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn, phân tích: Hiệu quả kinh tế của trồng rừng gỗ lớn so với rừng gỗ nhỏ cao gấp nhiều lần tùy theo tuổi khai thác và đường kính cây. Hiện nay, năng suất bình quân rừng trồng nguyên liệu giấy tại tỉnh ta khoảng 100 tấn/ha với chu kỳ trồng 5 - 7 năm. Với giá gỗ nguyên liệu ở mức 1,2 triệu đồng/tấn, 1 ha rừng trồng thu được 120 triệu đồng. Trừ tất cả chi phí, người trồng rừng còn lãi 60 - 70 triệu đồng/ha. Tính ra, mỗi năm người trồng rừng chỉ lãi khoảng 10 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, nếu duy trì chăm sóc rừng đến 12 - 14 năm mới khai thác theo chương trình cây gỗ lớn thì doanh thu có thể đạt tới 250 triệu đồng/ha, lợi nhuận gấp đôi so với trồng rừng nguyên liệu giấy.
Theo ông Đạo, bên cạnh việc tăng lợi nhuận, trồng rừng gỗ lớn còn tăng khả năng hấp thụ khí cacbon, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái nhờ thời gian trồng kéo dài. Do vậy, xu hướng trồng rừng gỗ lớn được công ty xác định là hướng đi bền vững trong thời gian tới. Hiện nay, đơn vị đã trồng 600 ha rừng keo lai trên địa bàn huyện Hoài Ân theo chương trình trồng rừng gỗ lớn.
Xây dựng đề án phát triển cây gỗ lớn
Lợi ích kinh tế và môi trường mang lại từ chương trình trồng rừng gỗ lớn là khá cao, nhưng hiện đa số nông dân vẫn chưa mặn mà.
Ông Cù Văn Mẫn, một hộ trồng rừng ở xã Phước Thành (Tuy Phước), cho hay: Sở dĩ nông dân chúng tôi chưa “hít” chương trình trồng rừng gỗ lớn là bởi đa số người trồng rừng có thu nhập thấp, không đủ điều kiện kinh tế để theo chu kỳ khai thác dài cho cây gỗ lớn. Trồng rừng gỗ nhỏ (chu kỳ khai thác từ 4 - 5 năm) có thu nhập nhanh hơn, có thể sớm quay vòng vốn. Bên cạnh đó, do hầu hết người trồng rừng kinh tế vay vốn của các ngân hàng, tổ chức tín dụng để đầu tư nên phải thu hoạch rừng sớm để trả nợ. Rồi do công tác quản lý, bảo vệ rừng tại một số địa phương chưa tốt, nên nếu kéo dài thời gian trồng và chăm sóc, khi cây đạt kích thước lớn dễ bị kẻ trộm khai thác…
Theo các chuyên gia lâm nghiệp, lợi ích trồng rừng gỗ lớn đã được khẳng định, song để phát triển mạnh diện tích rừng trồng gỗ lớn, ngành chức năng cần thay đổi từ công tác quy hoạch, nghiên cứu giống mới, kỹ thuật lâm nghiệp, đến việc ban hành các chính sách về phát triển thị trường, chính sách bảo hiểm rừng trồng, hỗ trợ tín dụng, xây dựng mối liên kết từ khâu trồng đến khai thác theo chuỗi giá trị…
Ông Phạm Bá Nghị, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, cho biết: Trong bối cảnh khả năng cung cấp gỗ xẻ từ rừng tự nhiên đã cạn kiệt, nguồn nguyên liệu cho các DN sản xuất đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh hầu hết là nhập khẩu, thì trồng rừng gỗ lớn thay thế là một giải pháp quan trọng. Hiện ngành Nông nghiệp đã xây dựng đề án phát triển cây gỗ lớn trình UBND tỉnh phê duyệt. Theo đó, từ nay đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, toàn tỉnh sẽ trồng rừng gỗ lớn với diện tích 10.000 ha, triển khai tại 3 Công ty lâm nghiệp: Sông Kôn, Hà Thanh và Quy Nhơn; đồng thời triển khai tại các địa phương có nhiều diện tích rừng trồng, như Phù Cát, Vân Canh, Hoài Ân…
NGUYỄN HÂN