Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia: Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Thực tiễn thực hiện Nghị định số 169/2013/NÐ-CP ngày 12.11.2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia đã bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập.

Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Phù Cát, các đoàn thể chính trị - xã hội và Đồn Biên phòng Đề Gi ký kết phối hợp thực hiện phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”.

Ngay sau khi Nghị định 169/2013/NĐ-CP có hiệu lực, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và các sở, ban, ngành liên quan bổ sung nội dung của Nghị định cùng các văn bản pháp luật liên quan để tổ chức triển khai thực hiện.

Hằng năm, UBND các huyện, thành phố trong tỉnh, nhất là các địa phương ven biển đều ký kết chương trình phối hợp với các Đồn Biên phòng trong việc tổ chức tuyên truyền, phổ biến những nội dung cơ bản các quy định về công tác quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia. Qua đó, từng bước góp phần nâng cao ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật của đội ngũ cán bộ đảng viên, quần chúng nhân dân, các DN và lực lượng vũ trang trong khu vực biên giới biển, khu vực cửa khẩu cảng.

Bên cạnh đó, Sở Tư pháp đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQ Việt Nam và HĐND các cấp trong tỉnh thường xuyên theo dõi, thống kê, kiểm tra, giám sát công tác xử lý hành chính về lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia. Theo lãnh đạo Sở Tư pháp, quá trình thực hiện chưa để xảy ra tình trạng khiếu nại, khởi kiện hoặc vi phạm pháp luật do hành vi của đội ngũ cán bộ, công chức và các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền gây ra.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện Nghị định 169/2013/NĐ-CP trên thực tế đã bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc. Một số quy định còn chồng chéo giữa các điều, khoản, các lĩnh vực khác nhau dẫn đến khó áp dụng hoặc áp dụng nhưng thiếu thống nhất. Chẳng hạn, hành vi vi phạm liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ biển báo trong khu vực biên giới, công trình biên giới được quy định ở cả điều 4 và điều 7 của Nghị định. Hành vi vi phạm quy định của người và tàu thuyền trong khu vực cửa khẩu cảng thuộc phạm vi điều chỉnh của điều 10 “Vi phạm các quy định về đảm bảo an ninh trật tự tại cửa khẩu cảng”, nhưng cũng được quy định tại điều 9 “Vi phạm quy định của người và tàu trong khu vực biên giới biển”…

Đồng thời, một số hành vi chậm được bổ sung theo các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành sau khi Nghị định 169/2013/NĐ-CP có hiệu lực dẫn đến hiệu quả công tác xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) không cao. Như hành vi vi phạm của phương tiện giao thông đường bộ, đường hàng không; vi phạm của người Việt Nam vào khu vực biên giới thăm dò, khảo sát về địa chất, khoáng sản, nguồn lợi thủy sản, hải sản trong khu vực biên giới biển; hành vi không khai báo về việc người nước ngoài không đủ điều kiện nhập cảnh đi cấp cứu tại các cơ sở y tế Việt Nam…

Cùng với đó, mức xử phạt tiền tối đa đối với lĩnh vực quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia và của từng hành vi vi phạm còn thấp, chưa tương xứng với tính chất, hậu quả do hành vi VPHC gây ra và tình hình KT-XH của đất nước hiện nay. Thẩm quyền của Chỉ huy trưởng Biên phòng cấp tỉnh, Hải đoàn trưởng Hải đoàn Biên phòng và Cục trưởng Cục Cảnh sát biển đã bị hạn chế khi áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện VPHC (không quá 50 triệu đồng). Quy định này mâu thuẫn với Luật Xử lý VPHC năm 2012, gây khó khăn cho công tác xử phạt của BĐBP và Cảnh sát biển trong quá trình thực thi nhiệm vụ trong khu vực biên giới.

Đáng chú ý, quá trình thực hiện nhiều nội dung trong Nghị định 169/2013/NĐ-CP không còn phù hợp, tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng hoạt động nhưng chậm được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung dẫn đến kết quả xử phạt VPHC không cao. Mới đây, UBND tỉnh đã có báo cáo gửi Bộ Quốc phòng về tình hình thực hiện và kiến nghị sửa đổi nhiều nội dung của Nghị định 169/2013/NĐ-CP.

MAI LÂM