Sau 4 năm triển khai thực hiện Luật Giá: Cần sớm khắc phục các hạn chế, bất cập
Nhiều bất cập trong công tác định giá, quản lý giá; cơ sở dữ liệu về giá tại địa phương ở một số dịch vụ, hàng hóa chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể… là những “điểm nghẽn” cần sớm được giải quyết trong thực hiện Luật Giá và các văn bản hướng dẫn thi hành luật trên địa bàn tỉnh.
Theo Phó Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Thị Tuyết Mai, sau 4 năm áp dụng Luật Giá đã đánh dấu một bước cơ bản hoàn thiện thể chế quản lý giá, tạo ra khuôn khổ pháp lý thuận lợi để quản lý giá theo cơ chế giá thị trường, có sự điều tiết của Nhà nước và phù hợp với các cam kết quốc tế.
Kinh doanh vận tải hành khách là dịch vụ phải kê khai, quản lý giá theo quy định.
- Trong ảnh: Hoạt động vận tải khách tại Bến xe khách trung tâm Quy Nhơn.
Những... “điểm nghẽn”
Ngoài các danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc diện phải thực hiện kê khai giá do Trung ương quy định, để tăng cường công tác quản lý giá, tỉnh đã quyết định bổ sung một số hàng hóa, dịch vụ thực hiện kê khai giá trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, ban hành 6 quyết định đối với 6 loại dịch vụ chuyển từ phí sang cơ chế giá do nhà nước định giá, làm cơ sở cho các đơn vị, tổ chức, cá nhân thực hiện thu giá dịch vụ kể từ ngày 1.1.2017. Đối với các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, giáo dục và đào tạo cũng được quản lý thực hiện theo lộ trình tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và khấu hao tài sản cố định.
“Công tác quản lý, điều hành giá được thực hiện hiệu quả, đảm bảo mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội; nhất là trong những thời điểm thị trường có nhiều biến động. Tuy nhiên vẫn còn không ít tồn tại, vướng mắc trong điều hành, quản lý về giá theo Luật Giá cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành”, bà Mai nhận định.
Một trong những “điểm nghẽn” là công tác định giá sản phẩm dịch vụ công ích được địa phương đặt hàng. Do kinh phí ngân sách hạn hẹp, nên dự toán giao kế hoạch, đặt hàng mua sản phẩm dịch vụ công ích đối với các DN phục vụ công ích đô thị thấp, chỉ tương ứng với 80% định mức do UBND tỉnh ban hành. Vì thế, lợi nhuận mang lại từ hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị không cao, không thu hút nhà đầu tư khi thực hiện cổ phần hóa DN.
Một vấn đề khác là, kể từ ngày 1.1.2017, sản phẩm, dịch vụ thủy lợi được chuyển từ phí sang giá theo quy định của Luật Phí và lệ phí, cũng như hướng dẫn của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, việc hỗ trợ về giá khi sử dụng sản phẩm dịch vụ này chậm được Chính phủ ban hành nghị định hướng dẫn, dẫn đến lúng túng khi đặt hàng mua sản phẩm, dịch vụ công ích năm 2018 của Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi.
Với công tác quản lý giá sữa và thực phẩm chức năng dành cho trẻ dưới 6 tuổi, Sở Công Thương cho rằng vẫn khó kiểm soát giá bán thực tế của các thương nhân bán lẻ cho người tiêu dùng có đúng giá đã được khuyến nghị hay không. Nguyên nhân là giá sữa biến động liên tục, đặc biệt ở những cửa hàng nhỏ lẻ cũng kinh doanh mặt hàng này nhưng không thuộc diện phải kê khai giá.
Một “điểm nghẽn” quan trọng khác cũng được bà Mai nêu là hiện nay chưa có quy định cụ thể về thủ tục, hồ sơ, phương pháp xác định giá đất cụ thể của dự án, nên còn hạn chế trong thực hiện xác định giá đất.
Đối với xây dựng cơ sở dữ liệu về giá tại địa phương theo yêu cầu Bộ Tài chính, đến nay, tỉnh vẫn chưa thể triển khai thực hiện được vì chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể của Trung ương, nhất là cơ sở dữ liệu về giá giao dịch bất động sản, cơ sở dữ liệu các thông tin phục vụ công tác quản lý nhà nước về giá.
Cần hoàn thiện cơ chế quản lý, điều hành
Trước những bất cập và tồn tại nói trên, yêu cầu đặt ra là cần hoàn thiện cơ chế quản lý điều hành giá. Đặc biệt nhấn mạnh Chính phủ sớm ban hành Nghị định quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Bà Mai cho hay, trong công tác quản lý, để có sự đồng nhất từ Trung ương đến địa phương về giá, tránh tình trạng mỗi địa phương thực hiện một kiểu, Bộ Tài chính nên xây dựng một phần mềm tổng thể cơ sở dữ liệu về giá áp dụng chung cho các địa phương. Đồng thời, có hướng dẫn cụ thể về việc thu thập các thông tin giá giao dịch bất động sản và các thông tin phục vụ công tác quản lý nhà nước về giá. Để có căn cứ thực hiện xác định giá đất cụ thể của dự án, tỉnh kiến nghị Bộ Tài chính ban hành khung tỉ lệ (%) về các yếu tố điều chỉnh trong các phương pháp định giá đất theo tiêu chuẩn thẩm định giá; đặc biệt quy định tỉ lệ (%) về yếu tố điều chỉnh của phương pháp so sánh trực tiếp. Xem xét, có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện định giá đất đối với một số dự án không có thông tin dự án tương tự (vì là dự án đầu tiên, hoặc loại hình đặc thù) để có cơ sở thực hiện.
Cùng với việc kiến nghị sớm hoàn thiện cơ chế điều hành, quản lý giá, cách thức thực hiện cũng cần được điều chỉnh phù hợp với thực tiễn. Theo quy định, đến thời điểm hiện nay, Bộ Tài chính chỉ quy định cách thức thực hiện và tiếp nhận văn bản đăng ký giá, kê khai giá các hàng hóa, dịch vụ theo một trong các hình thức: gửi trực tiếp; gửi qua đường công văn; gửi trước qua thư điện tử hoặc fax và gọi điện thoại thông báo, đồng thời sau đó gửi qua đường công văn cho cơ quan tiếp nhận; mà chưa có quy định về hình thức đăng ký giá, kê khai giá trực tuyến mức độ 4.
“Trong khi đó, với yêu cầu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, Sở Tài chính Bình Định đã triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đối với thủ tục đăng ký giá, kê khai giá, tạo điều kiện cho DN tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại để đăng ký giá, kê khai giá”, bà Mai nhấn mạnh.
MAI HOÀNG