Ứng phó với “thẻ vàng” của EU đối với thủy sản Việt Nam: Nhiệm vụ chính trị quan trọng của các địa phương ven biển
Ðó là chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Ðình Dũng tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc diễn ra sáng 3.8 đánh giá tình hình thực hiện Chỉ thị 45/2017 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Ngành chức năng của tỉnh kiểm tra sản phẩm thủy sản tại cảng cá Quy Nhơn.
Kết quả chưa đủ thuyết phục EC
Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho biết: Sau hơn 8 tháng thực hiện Chỉ thị 45/2017 của Thủ tướng Chính phủ, nước ta cơ bản đã nội luật hóa các quy định của quốc tế và khu vực về IUU. Công tác tuyên truyền, phổ biến quy định IUU đã được quan tâm thực hiện, nhận thức của các cơ quan quản lý thủy sản từ Trung ương đến địa phương, cộng đồng ngư dân và DN đã được nâng cao. Tình hình khai thác thủy sản (KTTS) vi phạm vùng biển khu vực quốc đảo Thái Bình Dương đã hạn chế. Công tác hợp tác quốc tế, tham gia các hiệp định, công ước quốc tế về thủy sản có nhiều nỗ lực; việc kiểm soát, kiểm tra tàu cá hoạt động trên biển có tiến bộ...
Bình Định là một trong những địa phương được Bộ NN&PTNT đánh giá thực hiện tốt Chỉ thị 45/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu cho biết: Bình Định đã thành lập Văn phòng đại diện KTTS và 3 tổ thường trực tại các cảng cá, kiểm tra 9.591 lượt tàu xuất và nhập bến; chứng nhận và xác nhận cho các DN trong và ngoài tỉnh 13.029 tấn thủy sản. Tỉnh cũng đã tranh thủ sự tài trợ của một số quốc gia, tổ chức để hỗ trợ ngư dân lắp đặt các thiết bị hiện đại trên tàu cá nhằm đảm bảo thông tin liên lạc, giám sát hoạt động KTTS trên biển. Đối với các tàu cá và ngư dân vi phạm lãnh hải và bị nước ngoài bắt giữ, tỉnh sẽ không cấp phép KTTS trong vòng 6 tháng; buộc chủ tàu trả chi phí đưa ngư dân về nước; kiểm điểm ngư dân và chính quyền địa phương có tàu cá bị nước ngoài bắt giữ…
Theo Bộ NN&PTNT, dù các bộ, ngành và 28 tỉnh, thành ven biển trong nước đã nỗ lực triển khai nhiều biện pháp, nhưng vẫn chưa đủ sức thuyết phục EC gỡ bỏ “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. “Từ ngày 23.10.2017 đến nay vẫn còn có 75 tàu/482 ngư dân vi phạm KTTS ở vùng biển các nước và 77 tàu/589 ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý khi KTTS tại các vùng biển chồng lấn, tranh chấp. Đó là lý do khiến EC quyết định kéo dài thời hạn “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam thêm 6 tháng nữa. Theo kế hoạch, tháng 10.2018, Đoàn Nghị viện châu Âu sẽ sang làm việc, kiểm tra tình hình thực hiện quy định IUU. Đến tháng 1.2019 Đoàn thanh tra EC sẽ quay lại Việt Nam để xem xét vấn đề khắc phục “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam”, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết.
Tập trung thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp
Nhận định việc EC kéo dài thời hạn “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam không những tác động tiêu cực đến sự tăng tưởng kinh tế của đất nước mà còn ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng yêu cầu các bộ, ngành Trung ương và 28 tỉnh, thành ven biển phải tập trung quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 45/2017 của Thủ tướng Chính phủ, xem đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng của đơn vị.
Đi vào cụ thể, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng giao Bộ NN&PTNT tham mưu Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về thực hiện quy định IUU nhằm thống nhất chỉ đạo thực hiện từ Trung ương đến các địa phương. Đồng thời sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản năm 2017, nhằm thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ, đảm bảo thực hiện nghiêm túc, hiệu quả công tác phòng, chống KTTS bất hợp pháp theo quy định IUU. Bên cạnh đó, rà soát quy hoạch các cảng cá, khu neo đậu tàu thuyền trú tránh bão trên phạm vi cả nước và lập kế hoạch điều chỉnh, bổ sung phù hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng chỉ đạo Bộ Quốc phòng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tàu xuất, nhập các cảng, bến cá, kiên quyết không cho các tàu xuất bến khi chưa đảm bảo các điều kiện cần thiết; đồng thời kiểm tra, kiểm soát các vùng biển, kịp thời ngăn chặn tàu cá và ngư dân vi phạm lãnh hải các nước. Các bộ, ngành: GTVT, Công Thương, Tài chính, Ngoại giao, CA tùy theo chức năng, nhiệm vụ của mình thực hiện nghiêm Công điện số 732/2017 và Chỉ thị 45/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Với các tỉnh, thành phố ven biển, Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu phải tiếp tục kiểm tra, rà roát, bổ sung kế hoạch hành động thực hiện quy định IUU, trong đó có việc xác định rõ mục tiêu, trách nhiệm của địa phương, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của ngư dân trong KTTS gắn với việc bảo vệ chủ quyền biển đảo, bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Tăng cường kiểm tra, giám sát tàu cá xuất nhập cảng cá và truy xuất nguồn gốc xuất xứ thủy sản, đồng thời xử lý nghiêm các tàu cá, ngư dân xâm phạm lãnh hải các nước.
Các bộ, ngành Trung ương và UBND các tỉnh, thành phố ven biển phải thường xuyên báo cáo tình hình thực hiện các giải pháp chống KTTS bất hợp pháp theo quy định IUU gửi Bộ NN&PTNT để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.
PHẠM TIẾN SỸ