Quà quê

Thỉnh thoảng mẹ vẫn thường lấp đầy nỗi nhớ nhà trong tôi bằng những thức quà quê giản dị. 

Mùa nào thức nấy, mẹ luôn dành cho đứa con xa quê những bó rau, chùm quả tươi ngon nhất từ mảnh vườn nhà. Đến mùa xoài chín, mẹ lót rơm khô dưới đáy thùng giấy, khéo léo đặt xoài vào đó để gửi cho tôi. Mẹ chọn những trái xoài hườm mới ửng nắng xếp thành một lớp phía dưới, ở giữa là loại xoài vừa chín tới, và trên cùng là những quả chín mọng. Mẹ xếp đều như vậy để quả xoài không bị dập, ruột xoài giữ được vị ngọt thanh, đượm hương nắng gió quê nhà. Cầm quả xoài cát thơm thảo, dòng mủ xoài quánh dẻo chảy từ trên cuống vừa kịp khô lại, dính trên tay tôi, lòng lại nhớ những tinh sương mẹ dậy sớm lụi cụi quét lá ngoài sân.

Mỗi lần về quê, buổi sáng thức dậy việc đầu tiên của tôi là ra mảnh vườn trước nhà. Ngày xưa nó vốn là một bãi đất khô cằn, ngổn ngang đá sỏi, cây cỏ xác xơ. Cha phải vất vả cuốc đất, dọn dẹp đá sỏi, gánh đất bùn từ ruộng về đắp lên, rồi trải một lớp rơm ẩm mục để tạo nền tơi xốp. Sau đó mẹ ươm cây gieo hạt, chăm chút từ bụi bí đỏ leo hàng rào tre đến luống cải vừa cấy, giậu mồng tơi mới đâm chồi. Cha dựng giàn mướp hương bên nhánh ổi trổ bông trắng lưa thưa, phía trước thân cây chuối sứ. Cuối vườn là gốc xoài cát, những bụi khoai môn mọc lúp xúp xung quanh chen giữa đám rau tập tàng mọc dại. Tôi ra vườn phụ mẹ nhổ cỏ, tưới cây, nghe tiếng chim sẻ nâu ríu ran trên nhánh xoài lá phủ lòa xòa, thấy lòng được vỗ về cảm giác bình yên.

Ở thành phố sôi động nhất nước, ở miền Nam sum xuê trái ngọt cây lành, bỗng dưng lại nhận một ít trái cây Tuy Phước quê nhà. Chuyện nghe cứ như “chở củi về rừng”, nhưng không, tôi luôn thấy trân quý, nâng niu những cọng rau, hoa quả quê nhà. Đôi khi chỉ cần bưng thùng đồ trên tay, ngay giữa bến xe lòng mình đã dâng lên bao lớp sóng quắt quay nỗi nhớ nhà. Cầm trên tay món quà quê, đôi khi tôi quên mất khái niệm thời gian. Chỉ có ký ức bỗng tỉnh dậy sau cơn mê dài, và những mảnh nhớ rời rạc ghép lại thành con đò ngày xưa, đưa tôi ngược dòng về bến bờ thơ ấu. Thấy vị ngọt của bình yên thấm đượm trong từng giác quan. Và ngọn lửa của tình quê hương nồng đượm sưởi ấm tâm hồn. Tôi biết những món quà quê đâu chỉ đơn thuần là rau xanh, quả sạch, là bánh trái thảo thơm, mà đó là kết tinh của lòng yêu thương, quyện cùng những giọt mồ hôi của sự hy sinh lặng thầm. Hủ chuối khô ngào đường của mẹ, lọ mắm cá đồng mà cha bắt dưới ao - những thức quà quê bình dị, quý hơn tất cả các món đồ xa xỉ ở nơi này...    

TRẦN VĂN THIÊN