Chất hơn lượng
Trong Lễ hội cầu ngư vừa diễn ra ở xã bán đảo Nhơn Hải (TP Quy Nhơn), có sự tham gia biểu diễn của một đoàn tuồng không chuyên. Đoàn tuồng này được giới thiệu là mới thành lập ở một huyện trong tỉnh. Nhưng, trước giờ biểu diễn, nhiều khán giả nghi ngờ khi nhìn cách trang trí sân khấu, vẽ mặt của các diễn viên không giống nghệ thuật tuồng Bình Định. Điều này đã được giải tỏa khi thông tin được tiết lộ đây là đoàn tuồng ở… huyện Sông Cầu (Phú Yên).
Tình trạng “treo đầu dê” này đã được nhiều người trong nghề dự báo từ lâu. Bởi, ngay cả những đoàn tuồng không chuyên hoạt động lâu năm trong tỉnh còn lo thiếu hụt diễn viên, thì những đoàn mới thành lập càng khó kiếm được bộ khung diễn viên nòng cốt.
Lâu nay khi nói về “đất tuồng Bình Định”, ngành văn hóa tỉnh nhà đều tự hào thống kê trên địa bàn tỉnh có hơn chục đoàn tuồng không chuyên. Điều này chỉ đúng về số lượng, còn chất lượng thì chỉ có vài ba đoàn giữ được lực lượng ổn định để khẳng định uy tín nghệ thuật.
Hiện nay, nhiều đoàn tuồng không chuyên rơi vào khó khăn khi một số ông bầu có uy tín đã mất đi, diễn viên có dấu hiệu “teo lại”. Lực lượng diễn viên thường xuyên biểu diễn lâu nay độ 50-60 người, không đủ đáp ứng nhu cầu của hơn chục đoàn tuồng không chuyên. Vậy nên vào mùa lưu diễn, các ông bầu đều lo ngay ngáy chuyện diễn viên trụ cột của đoàn mình bị “hớt tay trên” bằng cát-sê cao.
Không hiếm những đoàn chỉ có 5-7 diễn viên nhưng cũng nhận hợp đồng biểu diễn. Không mời gọi được thêm diễn viên từ các đoàn khác về phụ giúp, họ đánh liều biểu diễn theo kiểu có bao nhiêu xài bấy nhiêu. Với những chương trình có chất lượng nghệ thuật thấp, không ít đoàn bị khán giả tẩy chay. Từ thực tế đó, một số ông bầu đề nghị phải có biện pháp mạnh, không cho những đoàn tuồng “giật gấu vá vai” như thế đi biểu diễn ở ngoài tỉnh, gây ngộ nhận xấu về hình ảnh tuồng Bình Định.
Nỗ lực của các đoàn tuồng không chuyên trong điều kiện hoạt động vốn còn nhiều khó khăn rất đáng ghi nhận. Do đó Sở VH-TT&DL cũng cần khảo sát, đánh giá một cách kỹ lưỡng thực tế hoạt động của các đoàn tuồng không chuyên hiện nay trên địa bàn tỉnh, qua đó, chỉ đạo chỉ cấp phép hoạt động biểu diễn đối với những đoàn tuồng không chuyên có đủ lực lượng diễn viên ổn định, hỗ trợ để các đoàn phát triển tốt. Những đoàn thường xuyên thiếu hụt diễn viên, không đảm bảo được chất lượng nghệ thuật, thì nên tạm ngưng cấp phép nhằm đảm bảo mặt bằng chung chất lượng và môi trường biểu diễn cạnh tranh lành mạnh…
MAI THƯ