Phát triển dịch vụ logistics: Cần nhiều giải pháp đột phá
Nhằm khai thác các lợi thế về vị trí địa lý, thời gian qua, tỉnh ta đã chú trọng đầu tư phát triển dịch vụ logistics, xem đây là ngành kinh tế mũi nhọn với tốc độ phát triển hàng năm từ 10 - 12%. Tuy nhiên, từ thực tế cho thấy dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế của tỉnh.
Xuất khẩu mặt hàng thép Hoa Sen đến thị trường châu Âu tại cảng quốc tế Quy Nhơn. Ảnh: N. HÂN
Phát triển chưa tương xứng
Logistics là một chuỗi các dịch vụ liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa theo cách tối ưu nhất từ nơi sản xuất, cung cấp đến tay người tiêu dùng. Theo kết quả nghiên cứu của Viện Nghiên cứu phát triển KT-XH Bình Định, trên địa bàn tỉnh hiện có 6 cảng biển, hệ thống ga đường sắt, cảng hàng không Phù Cát, hệ thống đường bộ với các tuyến quốc lộ: 19, 19B, 19C, 1, 1D và 422 DN cung cấp dịch vụ logistics (dịch vụ vận tải, kho bãi, bốc dỡ, đại lý giao nhận hàng hóa...), thu hút hơn 8.000 lao động, với tổng vốn đầu tư gần 4.000 tỉ đồng.
Trong thời gian qua, các DN hoạt động trong lĩnh vực logistics tuy có sự phát triển khá nhanh về số lượng, quy mô, chất lượng, nhưng đa số chỉ cung cấp được một số dịch vụ đơn lẻ, như: vận tải, hải quan, thanh toán theo yêu cầu của chủ hàng. Các DN hoạt động trong lĩnh vực logistics chưa chủ động được khâu vận chuyển hàng hải vì phụ thuộc vào các hãng vận tải nước ngoài. Ngoài ra, các DN chủ yếu làm dịch vụ thương mại, buôn bán, gia công hàng hóa, cho thuê kho, bãi, vận chuyển hàng hóa, làm dịch vụ hải quan…
Bên cạnh đó, nhân lực là một trong những yếu tố quyết định đến sự thành công của việc phát triển dịch vụ logistics. Tuy nhiên, hiện đa số công nhân lao động tại các DN là lao động phổ thông, trình độ còn hạn chế, chưa được đào tạo chính quy theo đúng chuyên ngành logistics. Ngoài ra, nguồn tài chính của các DN vừa và nhỏ vẫn còn yếu nên phần lớn máy móc, thiết bị công nghệ đáp ứng cho dịch vụ này còn hạn chế, phải thuê lại từ DN khác, dẫn đến khả năng cạnh tranh giảm.
Ông Võ Mai Hưng, Phó Giám đốc Sở Công Thương, đánh giá: Cảng biển quốc tế Quy Nhơn có vị trí chiến lược, là cửa ngõ ra biển gần nhất và thuận lợi nhất của các tỉnh Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và Thái Lan…, thuận lợi trong phát triển trở thành trung tâm logistics ở khu vực. Tuy nhiên, cũng giống như một số địa phương khác trong khu vực, tỉnh ta vẫn còn hạn chế về số lượng hàng hóa do thương mại khu vực hành lang kinh tế chưa phát triển; mất cân đối về hàng hóa hai chiều; chưa tận dụng được phương tiện vận tải làm cho giá thành vận chuyển tăng cao; thủ tục thông quan hàng hóa quá cảnh còn một số bất cập… Nếu khắc phục được các bất cập nói trên thì dịch vụ logistics ở Bình Định sẽ phát triển mạnh mẽ, đóng góp vào tăng trưởng lĩnh vực dịch vụ của tỉnh.
Cần nhiều giải pháp đột phá
Nhằm phát triển dịch vụ logistics phù hợp với tiềm năng, lợi thế của tỉnh, nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh đến năm 2025 với tốc độ tăng trưởng hàng năm từ 10 - 12%/năm, góp phần thực hiện thắng lợi chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đã đề ra.
Để hiện thực hóa các mục tiêu, UBND tỉnh đã đề ra 6 nhóm giải pháp cụ thể, gồm: Hoàn thiện chính sách, pháp luật, kết cấu hạ tầng; nâng cao năng lực DN và chất lượng dịch vụ; phát triển thị trường dịch vụ; đào tạo nâng cao nhận thức và chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường cải cách hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin.
Chia sẻ kinh nghiệm về phát triển dịch vụ logistics tại hội nghị tập huấn những nội dung cơ bản về logistics vừa được tổ chức tại TP Quy Nhơn, TS Kinh tế quốc tế Ngô Duy Ngọ - giảng viên cao cấp thuộc Học viện Ngoại giao - cho rằng: Bình Định cần phát huy lợi thế cụm cảng biển Quy Nhơn, hình thành cảng vận tải container chuyên nghiệp, phát triển các loại hình dịch vụ logistics làm vệ tinh cho trung tâm logistics thuộc hành lang kinh tế QL 19 và Duyên hải Nam Trung bộ theo quy hoạch phát triển hệ thống Trung tâm logistics trên địa bàn cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1012/QĐ-TTg ngày 3.7.2015.
“Trước mắt, tỉnh cần tập trung xây dựng, phát triển trung tâm logistics tại khu vực dọc QL 19 mới, xây dựng hệ thống kho bãi cảng cạn, bãi chứa container có chức năng phục vụ các hoạt động xuất nhập khẩu cho khu vực cảng biển Quy Nhơn, nhằm hỗ trợ các hoạt động tiếp xúc, kết nối với các tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung”, TS Ngô Duy Ngọ tư vấn.
N. HÂN