Giao đất rừng cho hộ đồng bào DTTS thiếu đất: Còn nhiều bất cập

Có nhiều chính sách về giao đất, giao rừng cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất để họ sống được nhờ rừng, nhưng việc thực hiện vẫn còn bất cập. UBND tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh và các sở, ban, ngành đã đưa ra các giải pháp để đồng bào dân tộc thiểu số thực sự được hưởng lợi từ chính sách giao đất, giao rừng.

Ông Nguyễn Phạm Phụng, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh, cho biết toàn tỉnh hiện có 10.624 hộ, 39.000 nhân khẩu người dân tộc thiểu số (DTTS) sinh sống tại 33 xã thuộc 6 huyện; trong đó, hộ nghèo là đồng bào DTTS chiếm tỉ lệ còn cao.

Gia đình ông Đinh Cách ở làng M3, xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Thạnh chăm sóc vườn keo lai. Ảnh: XUÂN DŨNG

Cả tỉnh hiện có 1.594 hộ đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất, chiếm tỉ lệ 15%; trong đó, có 7.000 hộ đồng bào DTTS nghèo thiếu đất sản xuất, chiếm 21%.

Trong những năm qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan tiến hành thu hồi được 5.486 ha đất do các công ty lâm nghiệp quản lý để giao cho người dân không có đất sản xuất. Chỉ tính riêng Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn, từ năm 2007 đến 2014, đã giao hơn 536 ha rừng cho địa phương quản lý và sẽ tiếp tục giao trả cho địa phương hơn 1.450 ha rừng để giao cho người dân sản xuất trong thời gian tới.

Để đồng bào DTTS sống được với rừng, nhất là những người chưa có đất sản xuất, UBND tỉnh đã chỉ đạo thực hiện quyết liệt các chính sách hỗ trợ khoán bảo vệ rừng. Cụ thể, tại huyện Vĩnh Thạnh đã giao khoán cho 2.093 hộ đồng bào DTTS quản lý, bảo vệ trên 26.179 ha rừng, mức giao khoán 400 ngàn đồng/ha/năm. Thực tế cho thấy, số tiền giao khoán chưa cao, trung bình 5 triệu đồng/hộ/năm, nên chưa thể đảm bảo cuộc sống cho người dân.

Tại buổi làm việc giữa UBND tỉnh với Đoàn giám sát của Hội đồng Dân tộc Quốc hội khóa XIV đầu tháng 8 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu cho biết: Hiện nay, việc xác định ranh giới, cắm mốc thực địa, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rừng cho đồng bào DTTS vẫn chưa hoàn thành. Diện tích đất chưa sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả còn nhiều. Nhiều nơi, đất rừng của các công ty lâm nghiệp còn bị người dân địa phương hoặc ngoài tỉnh lấn chiếm”.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội Cao Thị Xuân, Trưởng Đoàn giám sát, đã đánh giá công tác quản lý đất đai (gồm cấp giấy chứng nhận, đo đạc bản đồ, cắm mốc ranh giới… cho đồng bào DTTS) của tỉnh Bình Định còn chậm so với yêu cầu của Chính phủ. Hiện nay, việc giao đất rừng cho UBND xã quản lý là bất cập, bởi thực tế diện tích đất này người dân đã sử dụng bao đời nay, luân canh khai thác, trồng cây ăn quả, nhưng vì không có sổ đỏ nên để xã quản lý, trong khi đó, UBND xã không có chức năng quản lý đất rừng.

Giải trình về vấn đề này, ông Nguyễn Phạm Phụng cho rằng: “Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất là do chính quyền địa phương muộn cấp sổ đỏ. Tiến độ giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn chậm, đạt thấp”.

Thực tế, khó khăn lớn nhất được Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu đưa ra chính là chưa có kinh phí đo đạc đất rừng cấp cho đồng bào DTTS. Hiện Sở TN&MT đã trình Bộ TN&MT và được cấp 11 tỉ đồng kinh phí đo đạc bản đồ, cắm mốc đất rừng để giao cho địa phương giao lại người dân chưa có đất sản xuất. Nhờ đó, các sở, ban, ngành đã tiến hành đo đạc xong hơn 5.486 ha để giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà con. UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu 6 địa phương có đồng bào DTTS sinh sống, trong tháng 8 phải hoàn thành các thủ tục kê khai và cuối tháng 12 hoàn thành việc giao đất rừng cho dân.

HẢI YẾN