Nghệ sĩ bài chòi đi học
Lớp đại học chuyên ngành ca kịch bài chòi lần đầu tiên được mở tại TP Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) có 36 học viên, một nửa trong số đó là các nghệ sĩ của Ðoàn Ca kịch Bài chòi Bình Ðịnh. Ðể theo đến cùng khóa đào tạo nghệ thuật kéo dài trong 4 năm rưỡi này, 18 nghệ sĩ trẻ của đoàn đang và sẽ phải nỗ lực rất nhiều.
Lớp đại học chuyên ngành ca kịch bài chòi do Trường ĐH Sân khấu- Điện ảnh Hà Nội và Trường Cao đẳng Văn hóa- Du lịch Nha Trang phối hợp tổ chức, nằm trong Dự án Bảo tồn và phát triển nghệ thuật sân khấu bài chòi của Bộ VH-TT&DL. Từ lớp học này, 36 học viên là những nghệ sĩ sân khấu ca kịch bài chòi của các tỉnh Khánh Hòa, Bình Định, Quảng Nam sẽ được trang bị những kiến thức văn hóa cơ bản của bậc ĐH; hiểu rõ lịch sử hình thành, phát triển của di sản bài chòi; nâng cao kỹ năng biểu diễn…
Con nhỏ cùng đi học
Đó là trường hợp của vợ chồng nghệ sĩ trẻ Dương Nữ Thùy Dung và Nguyễn Phương Phú. Con gái đầu lòng của họ mới hơn 5 tháng tuổi phải theo mẹ. Bà ngoại rồi đến bà nội của cháu bé cũng từ Gia Lai, Bình Định vào Nha Trang trông hộ, để đôi nghệ sĩ trẻ này yên tâm trau dồi nghệ thuật. “Tôi biết lớp tổ chức thi tuyển và khai giảng khi chưa hết thời gian nghỉ sinh, tuy vậy vẫn quyết tâm đăng ký đi học. Khóa đào tạo này lần đầu tiên được tổ chức, lại miễn học phí, tôi và nhiều đồng nghiệp khác trong đoàn đều cố gắng thu xếp để không bỏ lỡ dịp may hiếm có này”, Thùy Dung cho biết.
Ở trọ cùng phòng với gia đình Thùy Dung là người bạn cùng đơn vị Đồng Thị Bích Lĩnh. Cô diễn viên trẻ này cũng không quản ngại cảnh bầu bì phải xa gia đình, hăm hở tham gia lớp học. Đang mang thai 5 tháng, Bích Lĩnh bảo mình “hên” vì được học hết kỳ 1, trong khi người đồng nghiệp Lê Thị Hồng Diễm phải ngậm ngùi tiếc nuối vì gần đến ngày sinh nở nên không thể tham gia từ đầu.
Trong số 18 học viên của Bình Định có đến 13 nữ. Họ đều trẻ, phần lớn đã lập gia đình, vướng bận con nhỏ, chuyện đi học xa nhà đầy đắn đo, lựa chọn và cả hy sinh. Như diễn viên Nguyễn Thị Nương, học viên cao tuổi nhất của đoàn Bình Định, bất đắc dĩ phải “cúp cua” vài ngày để về nhà “làm công tác tư tưởng thêm cho hai con”. Đứa con trai lớn học lớp 6 và con gái nhỏ đang tuổi đi nhà trẻ không quen mẹ vắng nhà dài ngày rủ nhau “đình công”: lười ăn, không chịu đi học, mặt mày ủ rủ, ngày nào cũng gọi điện “đòi” mẹ về. Trong ngôi nhà nhỏ ở thị trấn Tuy Phước (huyện Tuy Phước), người nghệ sĩ chân quê này đang tất bật dọn dẹp nhà cửa, sắp đặt mọi việc trong nhà kỹ càng chuẩn bị cho chuyến xa nhà dài ngày.
Chị Nương tâm sự: “Đời nghệ sĩ thường đi diễn dài ngày xa nhà, nhất là dịp sau Tết, đi diễn cả tháng mới về, hai con cũng từng quen việc ấy, nhưng đợt này tâm lý hai cháu không ổn lắm nên tôi hơi lo. Trước khi đăng ký học, tôi cũng đắn đo, sợ không làm tròn bổn phận với gia đình, nhất là lo cháu lớn chểnh mảng việc học hành. Cũng may chồng cùng nghề nghiệp nên thấu hiểu, thông cảm và động viên vợ rất nhiều”.
Đóng góp cho nghệ thuật
Lực lượng diễn viên của Đoàn Ca kịch bài chòi Bình Định đa số được tuyển chọn từ các khóa dân ca của Trường Trung học Văn hóa Nghệ thuật Bình Định. Sau khi về Đoàn, trong môi trường của một đơn vị nghệ thuật truyền thống chuyên nghiệp, mỗi diễn viên trưởng thành và “chín” qua từng vai diễn. Cả khu vực miền Trung không có trường đào tạo chính quy về sân khấu, muốn học lên phải ra Hà Nội hoặc vào TP Hồ Chí Minh. Sự cách trở này cùng với đời sống vật chất eo hẹp của nghệ sĩ là “cánh cửa hẹp” cho những ai muốn nâng cao tay nghề.
“Có thể nói, đây là đợt nâng cao trình độ một cách toàn diện cho đội ngũ diễn viên trẻ của chúng tôi, cả về bằng cấp lẫn chuyên môn nghệ thuật. Trong số 18 học viên đang theo học có 8 em còn ở diện hợp đồng nhưng vẫn được tạo điều kiện đi học. Chúng tôi vui mừng khi thấy lứa diễn viên tương lai của đoàn thể hiện lòng yêu nghề và ý thức nỗ lực, trau dồi, phát triển sự nghiệp nghệ thuật. Chúng tôi luôn ủng hộ, bố trí thời gian tập, diễn hợp lý để các em đảm bảo việc học mà vẫn hoàn thành nhiệm vụ”, NSND Hoài Huệ, Trưởng Đoàn Ca kịch bài chòi Bình Định, cho biết.
Được biết, ở học kỳ đầu tiên này, bên cạnh một số môn đại cương, các học viên đang tích cực học các môn chuyên ngành như vũ đạo, kỹ thuật biểu diễn, hát dân ca khu V và bài chòi… Hầu hết học viên Bình Định “ra lò” từ chuyên ngành dân ca hệ trung cấp và qua thực tế biểu diễn nhiều năm, vì vậy khá dễ dàng tiếp nhận kiến thức nghệ thuật bài chòi vừa quen vừa lạ, nhất là độ chuyên sâu của loại hình nghệ thuật này.
Diễn viên Phạm Thanh Hải tỏ ra hào hứng: “Nghệ thuật bài chòi Bình Định đang được quan tâm, bảo tồn, phát triển, nghệ sĩ trẻ chúng tôi vô cùng vinh dự được đóng góp vào thành quả phát triển nghệ thuật chung của đơn vị mình. Nghĩ đến đó, mọi nhọc nhằn, thiếu thốn vật chất cho mấy năm trời theo học chỉ là chuyện rất nhỏ”.
SAO LY