Lắp đặt thiết bị vệ tinh cho tàu cá:
Cần sự phối hợp từ hai phía
Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thủy sản bằng công nghệ vệ tinh Movimar được xem là thiết bị liên lạc hiện đại hỗ trợ tàu cá hành nghề trên biển; nhưng có thông tin cho rằng thiết bị hoạt động không hiệu quả như mong đợi, khiến ngư dân không mấy mặn mà. Theo cơ quan chức năng, dự án đang trong quá trình triển khai, để phát huy hiệu quả cần có thời gian và sự phối hợp từ hai phía.
Thiết bị Movimar không hiệu quả?
Từ năm 2011, Bộ NN-PTNT triển khai dự án “Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thủy sản bằng công nghệ vệ tinh Movimar” với tổng kinh phí 14,5 triệu euro từ nguồn vốn ODA do Chính phủ Pháp tài trợ cho hơn 3.000 tàu cá của 28 tỉnh, thành ven biển trong cả nước, trong đó có Bình Định. Đến nay, Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (thuộc Sở NN-PTNT) đã phối hợp với Đài Thông tin Duyên hải Quy Nhơn (TTDHQN) lắp đặt miễn phí cho 200 trong tổng số 305 tàu cá Bình Định được chọn lắp đặt thiết bị vệ tinh Movimar.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên các phương tiện thông tin đại chúng, có nhiều thông tin cho rằng ngư dân một số tỉnh miền Trung như Phú Yên, Quảng Ngãi… không mấy mặn mà với việc lắp đặt thiết bị Movimar; cho rằng thiết bị không hiệu quả vì định vị sai, gây ồn, nhiễu sóng, tốn điện, không thông tin thời tiết và cảnh báo bão kịp thời…
Anh Lê Tiến Thịnh, chuyên viên kỹ thuật của Đài TTDHQN, cho biết: “Gần đây có nhiều thông tin không chính xác về thiết bị Movimar khiến cho ngư dân trong tỉnh nghi ngờ về hiệu quả sử dụng của thiết bị. Trước hết, thiết bị hiển thị bằng màn hình, hoàn toàn không phát ra âm thanh, vì vậy, không thể gây ồn hay phát ra tiếng. Mặt khác, thiết bị này không phải chuyên dùng để xác định vị trí như các loại máy định vị chuyên dụng. Trong khi máy định vị có tính năng cập nhật vị trí liên tục thì thiết bị Movimar được thiết kế có nhiều chức năng hỗ trợ tàu, trong đó tính năng định vị tuy không liên tục, nhưng luôn hiển thị đầy đủ, chi tiết ngày, giờ cập nhật để ngư dân tiện theo dõi và so sánh. Vì vậy, nói thiết bị Movimar xác định vị trí sai là không đúng. Ngoài ra, mỗi tàu đều có nhiều thiết bị như máy định vị, ICOM, máy tầm ngư… và đều là các thiết bị thu phát sóng điện từ, nên đôi khi có sự gây nhiễu qua lại, hiện nay chưa có đánh giá cụ thể về vấn đề này”.
Theo thông tin từ Đài TTDHQN, do đang trong quá trình hoàn thiện dự án nên bắt đầu từ tháng 8.2013, Trung tâm Quan sát tàu cá (thuộc Tổng cục Thủy sản) mới đưa vào phát tin cảnh báo bão trên thiết bị vệ tinh Movimar. Các tàu cá được lắp đặt thiết bị trước thời điểm này, do máy chưa phát tín hiệu cảnh báo bão nên nhiều ngư dân lầm tưởng máy không hoạt động.
Hỗ trợ an toàn luôn cần thiết
Ngư dân Nguyễn Văn Sứ, thuyền trưởng tàu BĐ 94319-TS (ở Mỹ Thành - Phù Mỹ), đã sử dụng thiết bị 3 tháng, cho biết: “Thiết bị Movimar định vị chính xác, không gây nhiễu các thiết bị khác trên tàu như máy tầm ngư, ICOM. Vì máy hoạt động 24/24h nên tốn điện hơn so với các thiết bị khác. Một trong những điểm bất lợi của thiết bị là thông tin thời tiết và cảnh báo bão được phát còn ít và không theo giờ cố định nên hơi khó khăn trong việc theo dõi. Vì vậy, nếu tần suất thông tin dự báo nhiều hơn và cố định, có thể dự báo bão trước 10 ngày thì máy sẽ hỗ trợ rất tốt cho chúng tôi khi đi trên biển”.
Ưu điểm của thiết bị Movimar là thiết bị thu phát tín hiệu qua vệ tinh nên ít chịu sự ảnh hưởng của điều kiện thời tiết, môi trường như các máy sử dụng sóng vô tuyến khác. Đồng thời vì định vị được tọa độ của tàu, gửi tới tàu dự báo thời tiết xung quanh khu vực tàu (với bán kính 120 hải lý) như: cấp độ gió, hướng gió, độ cao của sóng biển. Vì vậy, thiết bị Movimar có thể giúp ngư dân nắm bắt được các thông tin cần thiết như cảnh báo bão, áp thấp nhiệt đới, hướng dẫn tránh trú bão...
Bà Nguyễn Thị Minh Hiếu, Giám đốc Đài TTDHQN, cho biết: “Các thiết bị hỗ trợ an toàn, cảnh báo bão thì không bao giờ thừa. Trong điều kiện thời tiết xấu, thiết bị Movimar vẫn thu nhận tín hiệu tương đối tốt do ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết. Hiện nay, các tàu đã được lắp đặt thiết bị vẫn thường xuyên gọi về Đài để hỏi kỹ hơn về cách sử dụng… Vì dự án đang được triển khai, và đang trong quá trình dần hoàn thiện cho đến khi tất cả thiết bị được lắp đặt xong, vì vậy, chúng tôi cũng hy vọng bà con ngư dân kiên nhẫn và chủ động hợp tác hơn để thiết bị được vận hành tốt, đem lại lợi ích cho bà con trong mỗi chuyến đi biển”.
MAI HỒNG