Thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn: Vướng... thủ tục
Lúng túng, rườm rà thủ tục trong thẩm định nguồn vốn, chủ trương đầu tư cho các chương trình, dự án... là những vướng mắc sau 3 năm triển khai thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.
Tại Bình Định, Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 được cụ thể hóa tại Nghị quyết số 91/2017/NQ-HĐND của HĐND tỉnh, với tổng số vốn hơn 15.758 tỉ đồng, bao gồm vốn ngân sách Trung ương hơn 5.992 tỉ đồng, vốn ngân sách tỉnh trong cân đối hơn 9.766 tỉ đồng. Kế hoạch trung hạn đã giao đến hết năm 2018 hơn 7.998 tỉ đồng. Số vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn đã giải ngân đến ngày 30.6.2018 hơn 7.394 tỉ đồng; dự kiến đến cuối năm đạt 100% kế hoạch.
Thi công đường phía Tây tỉnh đoạn từ xã Canh Vinh (huyện Vân Canh) đến TP Quy Nhơn để phục vụ Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ Becamex - Bình Định. Ảnh: NGUYỄN HÂN
Thẩm định lúng túng, thủ tục rườm rà
Tuy nhiên, kết quả thực hiện kế hoạch đến nay gặp không ít vướng mắc. Thông tin tại buổi giám sát của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội mới đây tại Bình Định, Giám đốc Sở Tài chính Lê Hoàng Nghi cho hay, quy định giao kế hoạch đầu tư công trung hạn cho các chương trình, dự án thực hiện khi có chủ trương được phê duyệt. Nhưng, chủ trương được duyệt trên cơ sở cân đối được nguồn vốn (mà nguồn vốn được xem xét, bố trí trong kế hoạch trung hạn), dẫn đến các cơ quan Trung ương và địa phương hết sức lúng túng trong thẩm định nguồn vốn, chủ trương đầu tư chương trình, dự án.
Cũng theo Luật Đầu tư công, đối với các dự án phần ngân sách Trung ương hỗ trợ, quá trình thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn phải thông qua HĐND tỉnh 2 lần (lần 1, HĐND tỉnh có ý kiến trước khi gửi Bộ KH&ĐT; lần 2, sau khi có ý kiến của Bộ KH&ĐT, UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ra quyết định chủ trương đầu tư). Quá trình thẩm định và ra quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án có sử dung vốn ngân sách Trung ương sẽ phải trải qua rất nhiều thủ tục, rất ảnh hưởng đến tiến độ bố trí vốn đầu tư cho các dự án.
Mặt khác, Luật cũng quy định ngân sách Trung ương chỉ hỗ trợ vốn cho các địa phương từ dự án nhóm B trở lên, nhưng với các địa phương còn khó khăn về nguồn thu như Bình Định thì việc đầu tư các dự án nhóm C có ý nghĩa hết sức quan trọng trong phát triển KT-XH.
Chưa hết, vướng mắc lớn hiện nay là quy trình thủ tục kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư hằng năm vốn ngân sách Trung ương, vốn công trái quốc gia, vốn trái phiếu Chính phủ được quy định tại Nghị định 77/2015/NĐ-CP của Chính phủ còn chưa hợp lý, mất rất nhiều thời gian. Từ việc gửi công văn đến Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, sau đó Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính rà soát và thông báo đến địa phương kế hoạch được phép kéo dài thực hiện, trong khi việc rà soát này địa phương hoàn toàn thực hiện trên cơ sở rà soát giữa 3 đơn vị - Sở KH&ĐT, Sở Tài chính và Kho bạc Nhà nước tỉnh và các chủ đầu tư. “Trước đây, 3 cơ quan cùng ngồi lại, đối chiếu những dự án nào chưa thực hiện xong đến ngày 31.12 hằng năm đề xuất lên UBND tỉnh chuyển tiếp nguồn qua năm sau thực hiện thì nay phải xin ý kiến Bộ KH&ĐT; Bộ KH&ĐT lại lấy ý kiến của Bộ Tài chính, nên gần như đến tháng 6, 7 của năm sau mới chuyển nguồn được. Điều này là vô cùng phức tạp!”, ông Nghi nhấn mạnh.
Kiến nghị phân cấp cho tỉnh quyết định chủ trương đầu tư
Kiến nghị sớm sửa đổi, giao cho địa phương chủ động trong thực hiện quy trình thủ tục kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư hằng năm vốn ngân sách Trung ương, vốn công trái quốc gia, vốn trái phiếu Chính phủ, tỉnh Bình Định đã có ý kiến Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội cần đề xuất sửa đổi nhiều quy định liên quan đến Luật Đầu tư công và Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.
Theo Giám đốc Sở KH&ĐT Nguyễn Thúc Đĩnh, đối với Kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cần ý kiến với Bộ KH&ĐT về việc xem xét trong kỳ trung hạn tới giai đoạn 2021 - 2025 có kế hoạch phân bổ dự phòng 10% một cách hợp lý. Cụ thể, đối với năm đầu kế hoạch trung hạn thì không sử dụng dự phòng, nhưng năm còn lại cần quy định tỉ lệ phân bổ hợp lý khoản 10% này để xử lý các nhu cầu bức xúc của địa phương.
Trong khi đó, liên quan đến việc quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án phát triển kết cấu hạ tầng Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ Becamex - Bình Định (thuộc Khu Kinh tế Nhơn Hội), theo Nghị định 82/2018/NĐ-CP thuộc quyết định của Chính phủ nên mất nhiều thời gian, ảnh hưởng lớn cơ hội đầu tư và tình hình phát triển KT-XH. “Đề nghị Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội có ý kiến với Bộ KH&ĐT về việc trình cấp thẩm quyền xem xét trên cơ sở Quy hoạch tổng thể phát triển Khu công nghiệp, Khu kinh tế đã được Thủ tướng phê duyệt, phân cấp lại cho Chủ tịch UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp trong Khu kinh tế”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng kiến nghị.
Ông Đinh Văn Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho biết, đây là giai đoạn đầu tiên cả nước thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm, khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, kém hiệu quả của những năm trước. Nhưng quá trình thực hiện đã có những điểm vướng, Ủy ban Tài chính - Ngân sách sẽ tổng hợp để kiến nghị, đề xuất lên các bộ, ngành Trung ương.
“Ðề nghị Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội có ý kiến với Bộ KH&ÐT về việc trình cấp thẩm quyền xem xét trên cơ sở Quy hoạch tổng thể phát triển Khu công nghiệp, Khu kinh tế đã được Thủ tướng phê duyệt, phân cấp lại cho Chủ tịch UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng khu công nghiệp trong Khu kinh tế”.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng
MAI HOÀNG