HƯỞNG ỨNG CHIẾN DỊCH LÀM CHO THẾ GIỚI SẠCH HƠN NĂM 2018:
Quản lý rác thải vì môi trường nông thôn bền vững
Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn do Chính phủ Australia khởi xướng từ năm 1993 và được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động trên phạm vi toàn cầu. Năm nay, Bộ TN&MT chọn chủ đề “Quản lý rác thải vì môi trường nông thôn bền vững” nhằm nhấn mạnh vai trò quan trọng của công tác quản lý rác thải tại khu vực nông thôn.
Tuổi trẻ thị trấn Tăng Bạt Hổ (Hoài Ân) ra quân thu dọn rác thải trên địa bàn. Ảnh: N. HÂN
Thực trạng đáng lo ngại
Khu vực nông thôn của Việt Nam chiếm khoảng 80% diện tích toàn quốc và chiếm 67% dân số cả nước. Nông thôn Việt Nam đang trên đường đổi mới và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển KT-XH của đất nước. Tuy nhiên, khu vực nông thôn nước ta cũng đang đối diện những nguy cơ, thách thức về ô nhiễm môi trường từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng và chế biến thủy sản, nông sản thực phẩm, phát triển làng nghề và sản xuất công nghiệp.
Riêng tại Bình Định, theo thống kê của Sở TN&MT, hiện khối lượng chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) phát sinh trên địa bàn tỉnh ước tính khoảng 900 tấn/ngày; trong đó, lượng CTRSH khu vực đô thị khoảng 380 tấn/ngày, khu vực nông thôn khoảng 520 tấn/ngày. Tuy khối lượng CTRSH khá lớn, song tỉ lệ thu gom trên địa bàn tỉnh chỉ đạt gần 63%. Ngoài một số địa phương có tỉ lệ thu gom CTRSH cao, như TP Quy Nhơn (đạt 99,3%), huyện Tây Sơn (79,8%), Hoài Nhơn (58,2%), tỉ lệ thu gom CTRSH tại các huyện, thị xã, thị trấn còn lại chỉ đạt khoảng 40 - 60%. Tỉ lệ thu gom CTRSH ở các xã vùng sâu, vùng xa chỉ đạt khoảng 20 - 30%.
Ông Trần Đình Trung, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở TN&MT, cho biết: “Hiện có khá nhiều hạn chế liên quan đến công tác thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH. Ngoài TP Quy Nhơn có Công ty CP Môi trường đô thị được đầu tư tương đối đầy đủ các phương tiện thu gom, vận chuyển CTRSH, các địa phương còn lại hầu như đều thiếu phương tiện thu gom, vận chuyển. Toàn tỉnh có 15 bãi chôn lấp CTRSH, nhưng hiện mới chỉ có 5 bãi chôn lấp hợp vệ sinh, còn lại là các bãi rác tạm hoặc bãi chôn lấp không hợp vệ sinh”.
Theo ông Trung, ở tỉnh ta, CTRSH chủ yếu được xử lý theo phương pháp chôn lấp hoặc để tự phân hủy và đốt không kiểm soát ngay tại bãi rác. Tuy nhiên cùng với việc phát triển đô thị, diện tích đất ở ngày càng thu hẹp, việc xử lý rác thải theo phương pháp chôn lấp sẽ ngày càng tốn nhiều diện tích và gây nhiều bức xúc cho người dân xung quanh khu vực bãi rác do những ảnh hưởng của nó gây ra, như mùi hôi thối, côn trùng phát triển nhiều, nước từ rác thải chảy ra mương máng hoặc ngấm xuống lòng đất gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước canh tác, nước ngầm và nguồn nước sinh hoạt của người dân…
Vì vậy, việc ban hành các chính sách, lựa chọn chuyển đổi công nghệ chôn lấp rác sang các công nghệ tiên tiến hơn, thân thiện hơn với môi trường; tăng tỉ lệ CTRSH được phân loại và tái chế, tái sử dụng và trang thiết bị phù hợp để đem lại hiệu quả thu gom xử lý, đảm bảo môi trường ngày càng xanh, sạch, đẹp là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu.
Tăng cường công tác bảo vệ môi trường
Ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở TN&MT, cho biết: Hưởng ứng Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn năm 2018, Bộ TN&MT đã có văn bản gửi các tỉnh, thành phố trong cả nước về việc tổ chức các hoạt động thu gom, xử lý CTRSH; tiến hành các hoạt động xử lý chất thải nhựa và nylon. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ môi trường, giải quyết những vấn đề môi trường bức xúc, tồn đọng. Phát động và duy trì các phong trào bảo vệ môi trường tại cơ sở như: Ngày hội tái chế, ngày thứ bảy tình nguyện, ngày chủ nhật xanh; thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu kiến thức về bảo vệ môi trường.
Chủ tịch UBND tỉnh cũng đã có văn bản chỉ đạo các địa phương, đơn vị tập trung giải quyết các vấn đề môi trường, xử lý triệt để những điểm nóng về ô nhiễm môi trường nông thôn. Khuyến khích các DN và cơ sở sản xuất, kinh doanh, cộng đồng, người dân tham gia xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường…
Theo ông Huỳnh Quang Vinh, để giải quyết vấn nạn CTRSH ở khu vực nông thôn, Sở TN&MT sẽ tham mưu UBND tỉnh ban hành đề án tăng cường công tác quản lý CTRSH khu vực nông thôn và quy trình hướng dẫn thu gom, vận chuyển, xử lý rác. Phối hợp với các ngành chức năng và UBND các huyện, thị xã, thành phố theo dõi, giám sát việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải. Kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các đơn vị thu gom, vận chuyển và xử lý rác trên địa bàn tỉnh. Thường xuyên phát động các hoạt động làm sạch môi trường tại các bãi biển, khu vực ven bờ, trong đó tập trung vào việc thu gom, thu hồi các sản phẩm làm từ nhựa, bao bì, túi nylon, vận chuyển đến nơi tái chế, xử lý theo quy định…
N. HÂN