Thuế thu nhập cá nhân: Còn vi phạm về kê khai giảm trừ
Một trong những vướng mắc, vi phạm về thực hiện chính sách thuế thu nhập cá nhân thời gian qua là tính thu nhập từ tiền lương, tiền công không đúng quy định. Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Ðào Hữu Phúc cho biết đã yêu cầu các cơ quan trực thuộc, đơn vị đóng trên địa bàn tỉnh tăng cường công tác quản lý đối với thuế thu nhập cá nhân.
Hỗ trợ chính sách thuế cho người nộp thuế tại bộ phận tuyên truyền của Cục Thuế tỉnh.
* Vướng mắc trong thực hiện chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công như ông đề cập là gì, thưa ông?
- Thuế TNCN là một trong những loại thuế quan trọng, phạm vi rộng, tác động lớn nhất và trực tiếp nhất đến đời sống KT-XH. Tuy nhiên, vẫn còn đơn vị, cá nhân chưa nắm rõ và chưa thực hiện tốt chính sách thuế này. Đáng chú ý, trong thực hiện chính sách thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công là việc kê khai không đúng đối tượng được giảm trừ gia cảnh, không đủ điều kiện nhất là điều kiện thu nhập để được giảm trừ. Cục Thuế tỉnh đã có văn bản nhắc nhở các đơn vị chủ động rà soát, thực hiện đúng quy định; đồng thời, sẽ tổ chức kiểm tra chuyên đề về giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc để chấn chỉnh, xử lý sai phạm.
* Ông có thể cho biết những sai sót dễ nhận thấy nhất trong kê khai giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc?
- Việc kê khai người phụ thuộc là nghĩa vụ, quyền lợi của người nộp thuế (NNT), trách nhiệm trong thực hiện chính sách pháp luật của Nhà nước. Thời gian qua, tại một số đơn vị còn có cá nhân kê khai người phụ thuộc không đảm bảo điều kiện để được tính giảm trừ gia cảnh, như:
- Một người phụ thuộc, nhưng nhiều người cùng đăng ký và kê khai giảm trừ gia cảnh.
- Kê khai người phụ thuộc là cá nhân trực tiếp kinh doanh, cá nhân có thu nhập từ các nguồn với thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập trên 1 triệu đồng.
Sai sót trên thuộc cá nhân NNT. Vì thế, trước khi kê khai người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh, NNT phải chắc chắn điều kiện về thu nhập bình quân tháng trong năm từ các nguồn của người phụ thuộc đảm bảo dưới 1 triệu đồng.
Một số trường hợp không kê khai kết thúc giảm trừ, như: con đã học xong ĐH, CĐ, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề; cha mẹ đã có thu nhập hoặc biến động vì lý do khác dẫn đến không còn nuôi dưỡng nhưng vẫn tính giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc khi kê khai và quyết toán thuế. Trong quyết toán thuế kê khai người phụ thuộc không có mã số thuế; không có ngày tháng năm sinh; không kê khai chính xác thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc giảm trừ gia cảnh...
* Nhiều tổ chức, cá nhân nộp thuế lúng túng trong thay đổi quy định kê khai giảm trừ gia cảnh trường hợp con học ĐH và sau ĐH…
- Từ năm 2013, chỉ còn quy định theo học ĐH, CĐ, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề mới được xác định là người phụ thuộc được giảm trừ; không còn quy định bậc học trên ĐH. Như vậy, con trên 18 tuổi đã tốt nghiệp THPT và đi học ĐH vẫn được tính giảm trừ gia cảnh; trường hợp đã tốt nghiệp ĐH, tiếp tục học cao học ở nước ngoài không thuộc diện tính giảm trừ gia cảnh.
* Việc khắc phục các sai sót, vi phạm về kê khai thuế TNCN trong trường hợp này được thực hiện như thế nào?
- Theo cơ chế tự tính, tự khai, tự chịu trách nhiệm, NNT là tổ chức, cá nhân phát hiện kê khai sai sót thì chủ động khắc phục bằng cách kê khai bổ sung, và nộp các khoản chênh lệch (nếu có) vào ngân sách nhà nước, đặc biệt càng để lâu số tiền tính chậm nộp càng lớn.
Trường hợp qua thanh tra, kiểm tra, cơ quan thuế phát hiện, xác định hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt đối với hành vi kê khai sai (20%) trên số thuế khai sai; đồng thời tính tiền chậm nộp hoặc có thể bị xử lý bằng hình thức khác. Lưu ý, thuế TNCN ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân, nếu phát hiện sai sót thì phải chủ động thực hiện điều chỉnh ngay theo quy định.
Thông qua công tác cấp mã số thuế cho người phụ thuộc và phần mềm quản lý thuế tập trung, cơ quan thuế từng bước xác định những trường hợp kê khai không đúng người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh, qua đó đề ra các biện pháp quản lý phù hợp, xử lý nghiêm những trường hợp thiếu tự giác, cố tình vi phạm.
* Xin cảm ơn ông!
Các đối tượng được tính là người phụ thuộc, bao gồm:
- Con đẻ, con nuôi hợp pháp, con ngoài giá thú, con riêng của vợ, con riêng của chồng, gồm: con dưới 18 tuổi (tính đủ tháng); con từ 18 tuổi trở lên bị khuyết tật, không có khả năng lao động.
- Con đang theo học tại Việt Nam, hoặc nước ngoài ở bậc ÐH, CÐ, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, kể cả con từ 18 tuổi trở lên đang học bậc phổ thông (cả trong thời gian chờ kết quả thi ÐH của năm lớp 12) không có thu nhập, hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1 triệu đồng.
- Vợ hoặc chồng; cha, mẹ; các cá nhân khác không nơi nương tựa mà NNT đang phải trực tiếp nuôi dưỡng. Cá nhân được tính là người phụ thuộc nhóm này phải đáp ứng điều kiện: trong độ tuổi lao động phải là người khuyết tật, không có khả năng lao động, đồng thời không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1 triệu đồng; người ngoài độ tuổi lao động không có thu nhập, hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1 triệu đồng.
MAI HOÀNG (Thực hiện)