Bệnh tim bẩm sinh

Bệnh tim bẩm sinh là dị tật của buồng tim, van tim, vách tim các mạch máu lớn, xảy ra trong bào thai. Môi trường sống tác động rất nhiều lên việc hình thành bệnh tim bẩm sinh. Bệnh có thể là hậu quả của các yếu tố môi trường độc hại ảnh hưởng lên người mẹ trong quá trình mang thai, như: tia phóng xạ, hóa chất, vi khuẩn, siêu vi khuẩn, bệnh chuyển hóa... Ngoài ra, nguyên nhân gây bệnh còn có thể bị tác động bởi yếu tố gia đình, di truyền, bất thường nhiễm sắc thể... Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách có thể giúp trẻ phát triển như những trẻ cùng trang lứa và hòa nhập tốt vào xã hội.

BS CKII. Bành Quang Khải - Trưởng khoa Nội tổng hợp (BVĐK TP Quy Nhơn) cho biết: “Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám nếu phát hiện trẻ có những triệu chứng khác lạ sau: trẻ hay ho, khò khè tái đi tái lại, thở khác thường như thở nhanh, lồng ngực rút lõm khi hít vào, thường bị viêm phổi; trẻ có làn da xanh xao, lạnh, vã mồ hôi; trẻ bị tím các bộ phận: môi, đầu ngón tay, ngón chân, mức độ tím tăng lên khi trẻ khóc, khi rặn, khi bú; trẻ bú hoặc ăn kém, chậm lên cân, thậm chí không tăng cân hay sụt cân; trẻ chậm phát triển hơn so với trẻ bình thường, chậm mọc răng, chậm biết lật, bò... Trong một số trường hợp, trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh không có biểu hiện gì, do dị tật không nặng, chỉ tình cờ phát hiện khi khám sức khỏe hoặc khám vì một lý do khác”.

Bệnh tim bẩm sinh nặng thường được chẩn đoán ngay khi trẻ sinh ra. Với trẻ dị tật tim nhẹ hơn, triệu chứng dần xuất hiện khi trẻ lớn lên. Bệnh diễn tiến có thể khiến trẻ gặp các triệu chứng như hay mệt, ngất, chậm phát triển, suy dinh dưỡng, viêm phổi tái đi tái lại, suy tim... Với các dị tật nặng, điều trị thuốc chỉ làm giảm triệu chứng chứ không điều trị được hết tổn thương.

Hiện nay, kỹ thuật phẫu thuật tim rất phát triển, phần lớn các bệnh tim bẩm sinh được điều trị khỏi hẳn nhờ phẫu thuật. Một số bệnh có tổn thương phức tạp, không thể điều trị hoàn toàn, cũng có thể điều trị phẫu thuật nhằm cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mặc dù nhiều trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh có thể sinh hoạt, học tập không khác trẻ bình thường, nhưng nhìn chung, tất cả trẻ mắc bệnh này cần được chăm sóc kỹ và đúng cách để có sức khỏe ổn định.

Muốn ngừa bệnh tim bẩm sinh cho trẻ, người mẹ cần quan tâm đến những vấn đề sức khỏe trước và trong khi mang thai: cải thiện môi trường đang sống, tránh để ô nhiễm; tránh các tác nhân vật lý, hóa học, chất độc, các loại thuốc an thần, nội tiết tố, rượu, thuốc lá; tiêm chủng phòng ngừa hoặc tránh tiếp xúc với các nguồn bệnh do siêu vi gây ra như rubella, quai bị, nếu người mẹ có các bệnh lý chuyển hóa như tiểu đường, lupus đỏ lan tỏa thì cần điều trị sớm.

“Cha mẹ có vai trò rất lớn trong việc phối hợp điều trị trẻ bị bệnh tim bẩm sinh. Vì vậy, cần lưu ý chăm sóc trẻ chu đáo, giữ trẻ ấm, vệ sinh, cho ăn uống điều độ, đủ chất. Không cho trẻ vận động mạnh hay chơi đùa quá nhiều, tránh để trẻ gắng sức và làm những việc nặng nhọc. Trẻ cần giữ vệ sinh răng miệng tốt để tránh nhiễm trùng. Cần uống kháng sinh khi làm thủ thuật hoặc điều trị răng để phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm trùng”, BS CKII. Bành Quang Khải lưu ý.

THÙY VY (Trung tâm TT- GDSK tỉnh)