Làng nghề truyền thống: Ðổi mới để phát triển
Vì nhiều lý do, một số làng nghề truyền thống trong tỉnh có nguy cơ bị mai một. Ðể duy trì làng nghề, nhiều cơ sở đã mạnh dạn đổi mới sản xuất, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Nỗ lực phát triển
“Đất trăm nghề” An Nhơn hiện có 24 làng nghề được tỉnh công nhận. Nhiều cơ sở, hộ dân tại các làng nghề đã mạnh dạn đổi mới sản xuất, thay đổi mẫu mã sản phẩm nên các sản phẩm này đang được tiêu thụ tốt. Ông Giả Văn Thọ, Chủ tịch UBND xã Nhơn Hậu, cho hay: “Hiện các cơ sở tiện gỗ mỹ nghệ ở địa phương đã chuyển qua sản xuất các mặt hàng đồ gỗ gia dụng, bàn, ghế trang trí, đồ thờ cúng… tiêu thụ mạnh ở thị trường nội địa, không còn phụ thuộc thị trường Trung Quốc như trước đây; hoặc làng gốm Vân Sơn sản xuất các mặt hàng thông dụng như lò, siêu sắc thuốc… cũng ổn định đầu ra sản phẩm”.
Làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Bắc Nhạn Tháp ở xã Nhơn Hậu (TX An Nhơn) đã thay đổi mẫu mã sản phẩm, đầu ra khá ổn định.
Nhiều hộ làm bánh tráng ở làng nghề bánh tráng Trường Cửu (xã Nhơn Lộc), làng nghề bún, bánh An Thái (xã Nhơn Phúc) cũng đã đầu tư máy móc, thiết bị để tăng năng suất, nâng cao hiệu quả sản xuất, sản phẩm tiêu thụ trên toàn quốc, “ăn” mạnh tại thị trường các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên.
Ông Bùi Tấn Chung, chủ cơ sở bánh tráng Hà Thẩm, ở xóm Đông, thôn Trường Cửu, cho biết: “Năm 2014, được Nhà nước hỗ trợ 38 triệu đồng, tôi đầu tư thêm vốn để mua máy tráng bánh. Bình quân cơ sở tráng trên 1 tạ gạo/ngày, tạo việc làm cho 6 lao động với mức lương 6 - 7 triệu đồng/người/tháng”.
Huyện Hoài Nhơn hiện có 4 làng nghề truyền thống được tỉnh công nhận, gồm: Làng nghề sản xuất các sản phẩm từ cói Hoài Châu Bắc (xã Hoài Châu Bắc); làng nghề sản xuất các sản phẩm từ cói Tam Quan Bắc (xã Tam Quan Bắc); làng nghề thảm xơ dừa và làng nghề bún số 8, bánh tráng các loại ở xã Tam Quan Nam cũng phát triển mạnh, thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định.
Một số cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp ở khu vực nông thôn cũng tích cực đổi mới để phát triển. Ông Nguyễn Tiến Dũng, chủ cơ sở sản xuất bánh tráng nước dừa Ba Quan ở xã Hoài Hảo (huyện Hoài Nhơn), chia sẻ: “Không chỉ chú trọng đầu tư máy móc, chúng tôi còn nỗ lực thay đổi mẫu mã, kích thước sản phẩm, giá bán phù hợp để cạnh tranh trên thị trường. Đặc biệt, phải lựa chọn nguyên liệu sản xuất sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm để giữ vững thương hiệu của mình”.
Tiếp tục hỗ trợ làng nghề
Ông Phan Thanh Hòa, Trưởng phòng Kinh tế TX An Nhơn, cho biết: “Địa phương cũng đã quy hoạch làng nghề tập trung gắn với phát triển du lịch, gồm: Làng nghề rượu Bàu Đá, làng nghề rèn Tây Phương Danh, làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Bắc Nhạn Tháp. Hiện thị xã đang tiến hành khảo sát, điều tra, rà soát các làng nghề truyền thống để đề nghị tỉnh công nhận và công nhận lại. Đồng thời, định hướng khôi phục lại một số làng nghề đang bị mai một, số hộ làm nghề còn ít nhưng sản phẩm vẫn có thể phát triển được trên thị trường”.
Còn ông Trần Đình Tổng, Phó trưởng Phòng Kinh tế huyện Hoài Nhơn, cho hay: “Năm 2019, huyện sẽ hỗ trợ các địa phương xây dựng cổng chào tại các làng nghề để phục vụ khách tham quan, du lịch; đẩy mạnh thực hiện chương trình “mỗi xã một sản phẩm”. Ngoài hỗ trợ đầu tư máy móc, quảng bá sản phẩm, đăng ký nhãn hiệu tập thể…, huyện cũng sẽ triển khai xây dựng nhãn hiệu tập thể Yến sào Hoài Nhơn, Bưởi da xanh Hoài Nhơn, Gỗ thủ công mỹ nghệ khảm xà cừ Hoài Nhơn. Đặc biệt, chú trọng phát triển du lịch sinh thái gắn liền với làng nghề truyền thống”.
Theo ông Văn Thái Toàn, Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (Sở Công Thương): Những năm qua, UBND tỉnh đã ban hành các chính sách khuyến khích phát triển làng nghề tiểu thủ công nghiệp. Trung tâm đã phối hợp với các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh triển khai nhiều chương trình khuyến công hỗ trợ máy móc, thiết bị sản xuất; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; đăng ký nhãn hiệu, xúc tiến thương mại… Mục đích nhằm giúp các cơ sở sản xuất tại các làng nghề áp dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập, tăng tính cạnh tranh, giải quyết việc làm cho lực lượng lao động tại địa phương.
Xây dựng sân phơi làng nghề bánh tráng Trường Cửu
Ông Nguyễn Huỳnh Nguyên, Phó Chủ tịch UBND xã Nhơn Lộc, TX An Nhơn, cho biết, để đảm bảo chất lượng sản phẩm và phát triển làng nghề truyền thống ở địa phương, UBND xã đã xây dựng sân phơi làng nghề bánh tráng Trường Cửu. Sân phơi được nâng nền đất và đổ bê tông với tổng diện tích 1.510 m2; tổng vốn đầu tư 145 triệu đồng, trong đó TX An Nhơn hỗ trợ 60 triệu đồng. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng vào cuối năm 2018.
Ðược biết, thôn Trường Cửu hiện có 68/236 hộ làm nghề tráng bánh tráng, thu nhập từ 3,5 - 5 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm bánh tráng Trường Cửu tiêu thụ mạnh tại thị trường các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên, góp phần giải quyết việc làm cho gần 150 lao động tại địa phương.
NGỌC NHUẬN