Bánh xèo xóm
Xóm tôi có cái lệ góp gạo cùng nhau đổ bánh xèo. Nhưng lâu rồi không ai “nhen lửa” gọi nên nhà nào thích thì kéo nhau đi quán, có khi hai ba nhà cùng đi. Lóng rày trời mưa không to không nhỏ, chị hàng xóm bỗng điện thoại “tám” với vợ tôi: “Giờ mà có bánh xèo nóng ăn thì sướng hề… Bên vườn tui nấm dọt lên cả dề nè… Bánh xèo ra cái nào, chấm mắm nêm xèo luôn cái đó…”. Tưởng gì, chỉ cần có chừng dăm bảy nhà gật đầu là có thể bày cuộc đổ bánh xèo. Điện thoại tự nhiên nối cuộc, nối thêm cuộc nữa… Đang quấn mình trong chăn ấm, không dưng lại muốn vùng ngay dậy mặc áo mưa ra vườn hái rau, kiếm quả dưa, trái khế.
Thế là nhà lo ngâm gạo rồi đem đi xay, kẻ đi mua ít tép đồng, người xuống bếp giã tô mắm nêm… Mấy gã đàn ông quạt lò, rửa khuôn và chuẩn bị vài xị rượu… Khi tất cả đã sẵn sàng, một khoảnh hiên nhà ai đó sẽ trở thành chỗ vầy cuộc bánh xèo. Trời đất quơi là dân dã, là ấm áp.
Thoắt cái mấy bà chị đã tráng mỡ lên khuôn “xèo! xèo…” nghe phê cái lỗ nhĩ! Bọn trẻ nhỏ, cánh đàn ông chầu hẫu xung quanh, đưa dĩa hứng ngay những cái bánh bốc khói vừa rời khuôn, sướng run người! Cái ngon của bánh xèo xóm nó vô địch ở chỗ có tới mấy chục người sung sướng ăn một lúc!
Mùa mưa, cái bánh xèo còn được dịp điểm thêm các sản vật của đất đai như nấm, bông giờ, đậu rồng… mà mùa khác chưa chắc có. Cái bánh xèo thơm sực hương gạo lúa mới, hoa lá tươi rói đã đành, lại còn thêm tép tôm lách chách, chấm mắm nêm hòa đủ gia vị ớt-tỏi-chanh-đường… Không ăn sao đành. Mà bọn nhỏ còn lật được một trang ký ức nữa, đâu có nhiều nơi có bánh xèo xóm chớ. Tự nhiên lại thấy thầm giận mình không nhen sớm, nhen thêm những cuộc nồng ấm tình làng nghĩa xóm.
Tôi sống ở vùng ngoại ô nơi đang dần thay áo phố, chất quê chỉ còn âm ỉ. Lâu lâu hàng xóm “góp tay, góp miệng” làm bữa bánh xèo đề huề, xáp lại gắp-chấm-chan-cuốn xì xụp, vui như tết. Dẫy mà sắp nhỏ chộp hình rồi liệng lên “phây”, đám đi học, đi làm xa trong Nam ngó được, bốc điện thoại gọi về, tụi nhỏ réo nó than, nhớ nhà, nhớ bánh xèo xóm quá chừng luôn… Nghe mà muốn ứa nước mắt.
ÐÀO ÐỨC TUẤN