Nắng thu ở phía cuối đường

Cả ngày cứ tất bật, chẳng mấy khi ngẩng mặt lên, làm cho no bụng chẳng khó nhưng những ngày bận rộn cứ nối nhau, tôi thành gã đàn ông trung niên lúc nào không hay. Rồi một sớm mai, bước ra đường thấy se lạnh heo may mới hay, nửa đời đã phai như nắng... Khi đi trên những con đường mùa thu nắng rót mật ong thì không thể cầm lòng mà không tiếc được.

Lúa ôm lấy con đường như muốn nuốt trọn vào màu xanh bao la đang ngả vàng. Lúa chín cuối thu không vàng rực như cuối vụ chiêm, trời thu không chói lòa, nắng như vừa rớt xuống từ chiếc bình khổng lồ, cứ thế lênh láng cả một vùng trong gió mơn man.

Tôi đã đi giữa mùa thu của phố. Nhưng chiếc lá rơi trên nền đá xanh mòn vẹt vết chân thế nhân cả trăm năm của đô thị cổ Á Đông. Những thùy lá màu đỏ, màu vàng gieo mình trên mái ngói xanh rêu, sương thu tan trong tiếng vĩ cầm, nắng thu lấp lánh ô cửa... Nhưng, thu phải là của quê mùa, phải là cuốc bộ, bước chân trở về quê hương sau quãng đời mải miết bon chen mới thấy nắng thu lấp lánh trên đường, đi mãi, đi mãi thấy sắc vàng vẫn gần lắm mà chưa tới được, thoáng chốc nắng đã dẫn ta tới sân nhà.

Tôi nhớ những mùa thu thức dậy, mặt trời mọc từ lúc nào không hay bởi nắng dịu dàng lặng lẽ. Nắng xiên ngang, soi những tia sáng như mũi tên xuyên thủng vào căn nhà vắng, nhuộm vàng những hạt bụi đang bay. Ký ức ùa về nghẹn ngào. Bao năm rồi, mọi đồ đạc trong nhà, những bộ quần áo của cha mẹ vẫn đơn sơ vậy, như ngoài kia, rau ngót, rau lang, ngọn ớt... vẫn thảo thơm bát canh ngày đôi bữa. Vậy còn, mồ hôi, nước mắt của cha mẹ tan chảy đi đâu? Đã gửi cả vào sách bút của mình, bỗng dưng thấy nắng thu như câu thơ, gợi chứ đâu cần lên tiếng.

Dưới bóng tre già là mùa thu khô nỏ. Nắng đọng lên thân tre đằng ngà vàng óng, trên chiếc lá vàng kêu xào xạc. Thế mà trong ký ức của tôi nơi làng quê, nắng có một thanh âm rất lạ. Cây tre đã gửi hồn vào tiếng mõ trâu, nắng dọi qua tán lá, chú trâu nghiêng đầu, tiếng mõ vang lên, nghe như thanh âm của những mảnh nắng chạm vào nhau.

Nắng thu ùa về ở cái nong phơi măng khô của mẹ. Nắng đọng vào từng miếng măng khô thơm hăng hăng. Mùi của nắng nhắc tôi chả mấy mà năm hết. Tết, lại mâm cỗ cúng ông bà, lại dáng mẹ còng lưng lầm rầm khấn khứa tổ tiên phù hộ cháu con. Tôi nhìn lên mái nhà, cả một vùng quê đang nhuộm nắng hoàng hôn của chiều thanh vắng. Trên khuôn mặt mình là nắng, cây rơm vàng nắng, cúi xuống cái sân gạch tưởng như có thể vốc từng vốc nắng ánh lên từ hạt thóc vàng. Cũng như nắng, tôi sẽ không dừng lại, tôi bước tiếp đến những miền đất lạ để một sớm mai lại được trở về quê hương trong một ngày đẹp trời. Như hiểu thấu lòng tôi, nắng đang vẫy gọi lấp lánh ở cuối con đường mòn.    

BÙI VIỆT PHƯƠNG